Uczniowie sandomierskich szkół piszą prace przybliżające historię miejscowych Żydów oraz Polaków, którzy pomagali im przetrwać II wojnę światową. W opracowaniach znajdą się także informacje o Żydach w Zawichoście oraz sandomierskim i warszawskim getcie.
Prace wezmą udział w ogólnopolskim konkursie, którego motywem przewodnim są Żydzi, ich organizacje bojowe do walki z Niemcami oraz powstanie. Zwycięzcy konkursu dostaną się do Sejmu Dzieci i Młodzieży, który zbierze się 1 czerwca.
Prace przygotowują uczniowie Szkoły Podstawowej nr 4 w Sandomierzu oraz Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego. W sumie powstaje pięć takich projektów. Wszystkie zostały zaprezentowane dzisiaj (poniedziałek, 27 marca) podczas konferencji prasowej w biurze posła Marka Kwitka, który wyraził swoje zadowolenie z tego, iż młodzież zainteresowała się tym tematem. Przypomniał, iż w czasie wojny za pomoc Żydom Niemcy wyznaczyli karę śmierci. Wprowadzili zbiorową odpowiedzialność, jeżeli ktoś z wioski ukrywał Żydów to cała miejscowość była pacyfikowana.
– Informacja i prawda są najważniejsze, dobrze iż uczniowie podjęli się tego trudu i chcą z tymi informacjami podzielić się ze środowiskiem lokalnym i nie tylko, bo w kilku przypadkach powstaną strony internetowe, na których opublikowane będą zebrane informacje – dodał poseł Marek Kwitek.
Jedna z prac uczniowskich dotyczyć będzie rodziny Bażantów, która pomogła jednej z Żydówek Róży Małej. Stefan Bażant i dziewczyna mieli wtedy po dwadzieścia parę lat, on zakochał się w Róży i pomógł jej wydostać się z getta.
Potem zagwarantował dziewczynie schronienia wiele ryzykując. Ostatecznie sam musiał się ukrywać w obawie przed konfidentami. Róża przeżyła wojnę i wyjechała. Paulina Kuraś i Nikola Kicińska ze Szkoły Podstawowej nr 4 opisały te losy. Opracowały ulotkę, którą rozdają, a ponadto chcą posadzić w Parku Saskim w Sandomierzu drzewo upamiętniające rodzinę Bażantów. Będzie to nawiązanie do tytułu, jaki dostał Stefan Bażant – Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata, co zostało także podkreślone posadzeniem drzewa oliwnego w Jerozolimie.
Wiktora Osuch i Maria Lupa z tej samej podstawówki są w trakcie pisania dziejów getta w Sandomierzu i Warszawie, a także historii Józefa Schleifsteina – chłopca urodzonego w sandomierskim getcie. Jego losy stały się inspiracją do nakręcenia włoskiego filmu pt. „Życie jest piękne” z 1997 roku. Jak powiedziała Wiktoria, losy Józefa są trudne i przewrotne dlatego warto, aby się o nich dowiedziano. Jako dziecko przebywał w także w getcie w Częstochowie, a potem w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie, gdzie był do 1945 roku, następnie emigrował do Stanów Zjednoczonych.
Przed wojną Żydzi w Sandomierzu stanowili około 40 proc. wszystkich mieszkańców. Getto sandomierskie powstało w 1942 roku. Pierwszy etap likwidacji Niemcy przeprowadzili 29 października tego roku, a ostateczny 4 stycznia 1943 roku. Szacuje się, iż w Sandomierzu udało się uratować 300 Żydów.
Przygotowanie prac na konkurs zakończy się w ciągu tygodnia, a rozstrzygnięcie konkursu będzie 27 kwietnia.
Więcej o losach polskich rodzin, które w naszym regionie ratowały Żydów w cyklu audycji Radia Kielce „Polacy ratujący Żydów”.
