Kilka zdań o edukacji praktycznej w I Liceum im. J. Śniadeckiego w Siemianowicach Śląskich
Jednym z kluczowych zadań nauczyciela w codziennej pracy z uczniem jest kształtowanie w nim świadomości, iż wszystko, czego się uczy, jest ze sobą wewnętrznie powiązane, iż pozornie oderwane od siebie elementy rzeczywistości łączą się, tworząc spójną całość. Takie podejście do edukacji pozwala zadbać o intelektualny i emocjonalny rozwój ucznia i daje młodym ludziom szansę na nabywanie i ćwiczenie bezcennych umiejętności: syntetyzowania, łączenia faktów i wyciągania wniosków i wykorzystywania tych kompetencji w rzeczywistości pozaszkolnej.
Dlatego nie pomijamy żadnej okazji, by osiągać ten cel, angażując się jako beneficjenci, partnerzy i organizatorzy w różnorodne projekty, programy i inicjatywy temu sprzyjające.
Po co nam programy unijne?
W roku 2019 przystąpiliśmy do udziału w projekcie Erasmus+” ” Strategia odwróconego nauczania sposobem na walkę z absencją szkolną oraz poprawę motywacji i wyników nauczania”, którego realizacja trwała do 2022 r.
Nadrzędnym celem tej inicjatywy była wymiana doświadczeń i dobrych praktyk między szkołami
z różnych krajów, które otrzymały możliwość współpracy, np. w zakresie tworzenia innowacyjnych metod nauczania, rozwijania znajomości języków obcych i wymiany doświadczeń nauczycielskich podczas krótkoterminowych wyjazdów uczniów do szkół partnerskich z Bułgarii, Hiszpanii, Rumunii, Turcji i Włoch.
W ramach projektu stworzyliśmy wiele konspektów lekcji metodą odwróconego nauczania,
które wykorzystywaliśmy zarówno podczas zajęć w ILO, jak i w czasie mobilności w krajach partnerskich.
W tym czasie nowe doświadczenia i kompetencje nabywali zarówno nauczyciele, biorąc udział w szkoleniach z Wordwall, Canvy i Genially, jak i uczniowie. Ci drudzy, tworząc prezentacje o tematyce kulturowej, które przedstawiali podczas spotkań partnerskich on-line, poszerzali swoje umiejętności praktyczne i zdobywali wiedzę teoretyczną z opracowywanego zakresu. W ramach dzielenia się wiedzą uczestnicy projektu prowadzili lekcję dla młodszych uczniów szkół podstawowych („Be a teacher for one day”) oraz próbowali swoich sił w projektowaniu, tworząc roll-upy, bannery, kubki, smycze i inne gadżety promujące projekt.
Kolejny projekt, którego realizacja jeszcze trwa, „Zrozumieć współczesność” (2022-2025 r.) otrzymał dofinansowanie z projektu „Zagraniczna mobilność edukacyjna uczniów i kadry edukacji szkolnej”w ramach programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus.
Przewidziane cele tego projektu zakładają w najbliższej perspektywie: poprawę jakości pracy szkoły, rozwój kluczowych kompetencji uczestników projektu, poznawanie i wdrażanie nowych metod oraz technik uczenia się, wzmocnienie działań służących wykorzystaniu potencjału ucznia w środowisku szkolnym, wzmacnianie pozytywnego wizerunku szkoły w środowisku lokalnym, odniesienie atrakcyjności placówki dla potencjalnych kandydatów – uczniów szkół podstawowych.
Beneficjentami projektu są uczniowie (10 osób), którzy wzięli udział w mobilności grupowej uczniów w Baezie (Hiszpania) w marcu 2024 oraz nauczyciele uczestniczący w szkoleniach: w Atenach, w Grecji (dziedzictwo kulturowe), w hiszpańskiej Maladze (kurs związany z narzędziami ICT) oraz w Amsterdamie (Holandia): 4Cs.
Kolejnym projektem realizowanym w ramach programu FERS przez ILO była „Edukacja dla przyszłości”. Jego beneficjentami byli uczniowie naszego liceum: dwie grupowe mobilności uczniów ( po 13 uczniów pod opieką 2 nauczycieli) w zakresie języka angielskiego oraz języka hiszpańskiego. Miały miejsce w Sewilii (Hiszpania) w styczniu 2025 i Warnie (Bułgaria) w maju 2025.Uczniowie i nauczyciele z Hiszpanii i Bułgarii odwiedzili nas w kwietniu 2025.
Interdyscyplinarność nauczania
Interdyscyplinarność nauczania to przekraczanie granic w szerokim tego słowa znaczeniu, bo jest w niej miejsce i na granice kulturowe i na granice przedmiotowe.
Projektem, w którym przenikały się jedne i drugie był projekt międzynarodowy: POT-VOT
„Poets of Today – Voices of tomorrowy”, realizowany w minionym roku jednocześnie przez pięć państw europejskich. Mieliśmy przyjemność być częścią tego projektu, którego główną ideą jest szerzenie wiedzy na temat nowych trendów w literaturze wśród młodzieży licealnej, realizowaną między innymi w trakcie spotkań ze współczesnymi poetkami i poetami. Zwieńczeniem działań projektowych było wydarzenie zrealizowane w siemianowickim Parku Tradycji (luty 2024), w którym wzięła udział jedna z najbardziej nagradzanych poetek młodego pokolenia, Małgorzata Lebda.
Kolejną realizowaną cyklicznie, interdyscyplinarną inicjatywą jest Ogólnopolski Konkurs
z elementami astronomii i kosmologii „Międzygwiezdny pył”, który obejmuje podstawowe zagadnienia z przyrody, geografii, fizyki, biologii, chemii, informatyki, ekologii oraz elementy astronomii i kosmologii. Organizowany jest od 2018 roku. Od kilku lat jesteśmy jednym z jego współorganizatorów.
Wśród nadrzędnych celów konkursu najważniejsze to : popularyzowanie wiedzy przyrodniczej, w tym elementów astronomii i kosmologii, doskonalenie umiejętności logicznego i twórczego myślenia uczniów, rozwijanie umiejętności autoprezentacji, rozwijanie zainteresowanie rozwojem nowoczesnych technologii w sektorze kosmicznym i ich wpływem na nasze życie codzienne.
Temat przewodni konkursu w każdym roku się zmienia i w każdym budzi duże zainteresowanie wśród naszych licealistów, którzy mają okazję rozwijać swoje pasje naukowe oraz wykorzystywać umiejętności plastyczne i talent literacki.
Budowanie własnych doświadczeń
Rozwijaniu kompetencji przyszłości takich jak: zarządzanie, praca zespołowa, rozwiązywanie problemów, tak pożądanych i wysoko ocenianych na rynku pracy, sprzyjają projekty społeczne.
Należą do nich niewątpliwie projekty realizowane w ramach platformy Zwolnieni z teorii, które pozwalają nie tylko zdobywać doświadczenie, międzynarodowe certyfikaty i nagrody, tak istotne w procesach rekrutacji na rynku pracy, ale służą też dobru innych oraz sprzyjają rozwijaniu młodzieńczych pasji i poznawaniu innych aktywnych ludzi z całej Polski.
Każdego roku nasi uczniowie korzystają z możliwości, jakie daje im platforma i realizują swoje projekty, które pozwalają im poszerzać posiadane kompetencje i zdobywać nowe.
Wyjątkowe miejsce w edukacji dla przyszłości zajmuje w naszym liceum ogólnopolski program „Szkoła Demokracji”, którego celem jest zwiększenie udziału uczniów i uczennic w życiu szkoły oraz wzmocnienie samorządności uczniowskiej, co w przyszłości pozwoli zaowocować dojrzałymi postawami prospołecznymi i świadomym obywatelstwem.
„Szkoła Demokracji” została objęta honorowym patronatem Ministerstwa Sprawiedliwości. Ministerstwo dostrzegło wartość inicjatywy, która pomaga uczniom bardziej angażować się w życie szkoły, rozwijać postawy obywatelskie i uczyć odpowiedzialności za swoje otoczenie. Program wspiera też rozwój umiejętności projektowych i zachęca do podejmowania decyzji we współpracy z innymi.
Co daje udział w programie? Poczucie sprawczości, które towarzyszy zaangażowanym w projekt uczniom, którzy działając, widzą efekty swojej pracy, zaangażowania, decyzji. Przekonują się, jak wielką moc ma samorząd, który może mieć realny wpływ na kształt życia szkolnego. To całkiem sporo jak na jeden program.
„Uczymy się nie dla szkoły, ale dla życia” – edukacja praktyczna
Interdyscyplinarne podejście do procesów uczenia się i nauczania jest niezbędne, aby rozwijać wśród młodzieży kompetencje łączące rozumienie posiadanej wiedzy, umiejętności jej zastosowania oraz strategie radzenia sobie w różnorodnych – niejednokrotnie zupełnie nowych – sytuacjach. I nasze liceum, którego nadrzędna idea i misja opierają się na myśli: „Uczymy się nie dla szkoły, ale dla życia” stara się tworzyć takie warunki edukacji w szkolnych murach, które te mury pozwalają przekraczać.
