22 stycznia w 162. rocznicę wybuchu powstania styczniowego, na cmentarzu Rakowickim odbyła się uroczystość poświęcenia odnowionego grobu Ludomira Benedyktowicza – powstańca styczniowego i malarza. Renowacja grobowca, przeprowadzona przez krakowski oddział IPN, kosztowała ponad 40 tys. zł. W uroczystości uczestniczyli m.in. prawnukowie artysty – Anna Miszczyńska z Benedyktowiczów i Leszek Benedyktowicz.
W latach 2020-2024 Oddział IPN w Krakowie sfinansował wykonanie 19 nowych grobów weteranów oraz remont 12.
– Wydaliśmy na to łącznie 771 tys. zł. Finansujemy także wykonanie i remonty grobów wojennych i w 2024 r. na ten cel przeznaczyliśmy 100 tys. zł. Natomiast łączne ubiegłoroczne wydatki na wykonanie i remonty grobów weteranów oraz grobów wojennych zamknęły się kwotą 291 tys. zł. Warto dodać, iż IPN systematycznie uzupełnia ewidencję grobów weteranów czyli osób, które prowadziły działalność niepodległościową, ale nie zginęły na wojnie albo na skutek represji okupanta. Natomiast w grobach wojennych (rejestr znajdujący się formalnie pod opieką wojewodów) spoczywają żołnierze i cywile – ofiary działań wojennych – podkreśla Janusz Ślęzak z oddziału IPN w Krakowie
W tym roku krakowski IPN planuje m.in. kompleksową rewitalizację miejsc pamięci na murze kościoła garnizonowego pw. św. Agnieszki w Krakowie (usunięcie propagandowych tablic, wykonanie nowych, renowacja muru); wykonanie tablicy upamiętniającej żołnierzy Armii Krajowej Obwodu Myślenice „Murawa” w Dobczycach; tablicy żołnierzy Inspektoratu AK Miechów, poległych i pomordowanych w latach 1939-1956 w Miechowie oraz tablicy upamiętniającej żołnierzy Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowców przy kościele w Nowym Sączu Biegonicach.
W planach jest także nowy nagrobek na grobie weterana Józefa Patelskiego, powstańca listopadowego i styczniowego (Kraków) oraz remont grobowca Karola Chodkiewicza, powstańca śląskiego (Kraków). A ponadto remont pomnika ofiar zbrodni niemieckiej z 1944 r. w Książu Wielkim i pomnika upamiętniającego akcję żołnierzy AK z 26 czerwca 1944 r. w Szymbarku.
fot. IPN w Krakowie
Ludomir Benedyktowicz urodził się 5 sierpnia 1844 r. na Podlasiu. W 1861 r. rozpoczął naukę w Zakładzie Praktyki Leśnej. Gdy był na drugim roku studiów, wybuchło powstanie styczniowe. Wraz z innymi studentami-leśnikami dołączył do oddziałów powstańczych.
Walczył najpierw w oddziale partyzanckim Władysława Cichorskiego ps. „Zameczek”, a następnie w oddziale „Celnych Strzelców” Władysława Wilkoszewskiego ps. „Wirion”. Brał udział w walkach pod Mężeninem, Czyżewem, Ostrowem, Feliksowem i Brokiem. 14 marca 1863 r. podczas utarczki z Kozakami pod Feliksowem został poważnie ranny w lewą rękę, którą później trzeba było amputować. Ponadto jeden z napastników odciął mu szablą prawą dłoń.
Po wyleczeniu poświęcił się malarstwu. Aby móc malować, przymocował do kikuta specjalną protezę umożliwiającą trzymanie pędzla. Studiował w warszawskiej Szkole Rysunku a następnie na Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Po powrocie do Warszawy został aresztowany i osadzony na kilka miesięcy w Cytadeli Warszawskiej. Po zwolnieniu zamieszkał w Krakowie a pod koniec życia we Lwowie.
Był wybitnym malarzem, m.in. obrazów o tematyce powstania styczniowego, a także pejzażystą i portrecistą. Był również działaczem społecznym, publicystą, wydał kilka tomików poezji.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r., jako powstaniec styczniowy, został awansowany na podporucznika Wojska Polskiego oraz odznaczony Orderem Virtuti Militari. Zmarł 1 grudnia 1926 r. we Lwowie. W 1929 r. został ekshumowany i pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
