Usprawnianie przez działanie. Innowacja pedagogiczna na zajęciach rewalidacyjnych

Rewalidacja (łac. re – ‘znów’, validus – ‘mocny’) oznacza przywrócenie człowiekowi pełnej sprawności. Jest procesem wychowawczym z zaplanowanymi celami. Uwzględnia wiedzę teoretyczną i działanie skierowane na konkretną osobę, wiąże się z usprawnianiem zaburzonych funkcji rozwojowych i intelektualnych. Niepełnosprawni uczniowie oraz ich nauczyciele, by osiągnąć sukces, muszą w to włożyć podwójną pracę. Jak jednak wiadomo, aby dokonać rzeczy wielkich, należy się zaangażować całkowicie.

Innowacja „Usprawnianie przez działanie” jest odpowiedzią na pojawiające się potrzeby pracy z dziećmi z trudnościami w zakresie motoryki małej. Jest także wyjściem naprzeciw zaleceniom zawartym w orzeczeniach poradni psychologiczno-pedagogicznej dotyczących uczestników zajęć. Przeprowadzona innowacja skierowana była do uczniów mających trudności w opanowaniu umiejętności graficznych, z obniżonymi umiejętnościami manualno-manipulacyjnymi, z zaburzeniami koordynacji wzrokowo-ruchowej.

Głównym celem realizowanego przeze mnie projektu było stymulowanie rozwoju motoryki małej, dostarczanie wrażeń dotykowych oraz wpływanie na wszechstronny rozwój uczniów poprzez stwarzanie sytuacji sprzyjających aktywizowaniu myślenia, rozwijaniu aktywności twórczej, pozwalającej na kreatywne działania.

Cele szczegółowe:

• Stymulowanie sprawności manualnej i manipulacyjnej poprzez wykorzystanie różnorodnych materiałów, faktur i mas plastycznych.
• Swobodne posługiwanie się przyborami szkolnymi i plastycznymi.
• Rozwijanie sprawności grafomotorycznej poprzez stworzenie sytuacji sprzyjających.
• Aktywizowaniu myślenia, rozwijaniu aktywności twórczej.
• Wydłużenie zdolności koncentracji uwagi.
• Rozwijanie indywidualnych zdolności i zainteresowań.
• Poszerzanie wiedzy o otaczającym świecie.
• Wspomaganie rozwoju dziecka.
• Budzenie poczucia satysfakcji z wykonanej pracy.
• Wyzwalanie w uczniach pozytywnych uczuć, myślenia, wzmacnianie poczucia własnej wartości.

W czasie zajęć wykorzystałam następujące techniki pracy:

• malarstwo (z wykorzystaniem farb plakatowych, farb akwarelowych, pasty do zębów),
• rysunek (kredkami, ołówkiem, flamastrami, kredą, węglem drzewnym),
• origami,
• małe formy rzeźbiarskie (z wykorzystaniem plasteliny, modeliny, masy solnej),
• wydzieranki, wyklejanki, wydrapywanki,
• stemplowanie,
• collage,
• prace z materiału naturalnego.

Innowacja realizowana była wśród uczniów klas 1–3 uczęszczających na zajęcia rewalidacyjne. Dzieci przy pomocy różnorodnych technik wykonywały prace wymagające skupienia, koncentracji uwagi i precyzji. Na zajęciach wykorzystywane były różne materiały przyrodnicze, np. szyszki, kasztany, żołędzie. Wykorzystując różne materiały, faktury, masy plastyczne, uczniowie doświadczali różnych wrażeń dotykowych, co służyło poznawaniu kształtów i struktur materiałów oraz stymulowało sprawność manualną i manipulacyjną.

Proponowana tematyka prac pozwalała pogłębić wiedzę o środowisku przyrodniczym i zaobserwować zmiany zachodzące w przyrodzie. Nawiązywała także do tradycji świątecznych, które dzieci obchodziły w swych domach, co wyzwalało pozytywne uczucia i motywowało do wykonywania kolejnych prac.

Przykładowa tematyka zajęć:

• Dary jesieni – malowanie farbą metodą kropkową.
• Ludziki z lasu – wykonywanie różnych postaci z materiału przyrodniczego.
• Jesienny liść – wydzieranka.
• Jesienne drzewo – praca przestrzenna.
• Zimowy krajobraz – wykonywanie ilustracji techniką collage.
• Wykonywanie kartki bożonarodzeniowej.
• Wykonywanie i ozdabianie maski na bal karnawałowy.
• Wesoły bałwanek – praca przestrzenna.
• Wielkanocna ozdoba.
• Moje ulubione zwierzątko – lepienie z masy solnej.
• Kwitnące drzewo.
• Papierowe stwory – kompozycja przestrzenna.

Dzieci ochoczo tworzyły kolejne prace, które wymagały dużego skupienia oraz precyzji. Wykonywane prace plastyczne uczyły cierpliwości i wydłużały zdolność koncentracji uwagi. Dzieci odkrywały i doskonaliły własne talenty, nie tylko się przy tym ucząc, ale przede wszystkim bawiąc. Zdobyte doświadczenia i umiejętności przyczyniły się do poprawienia sprawności manualnej oraz wpłynęły pozytywnie na motywację do wykonywania zadań.
Dzięki innowacji dzieci nabrały wiary we własne możliwości. Zaczęły brać udział w konkursach plastycznych, w których ich prace są nagradzane.

Małgorzata PIÓR, nauczyciel w Szkole Podstawowej w Osiu (woj. kujawsko-pomorskie)

TEN ARTYKUŁ POWSTAŁ W RAMACH PROCEDURY AWANSU ZAWODOWEGO. DZIEL SIĘ WIEDZĄ I DOŚWIADCZENIEM Z „KURIEREM”. POMOŻEMY CI W AWANSIE ZAWODOWYM I WSPÓLNIE ZAINSPIRUJEMY INNYCH! SZCZEGÓŁY – TEL. 739 290 210.