Coraz więcej mówi się o frekwencji na lekcjach religii w ostrowskich szkołach. Wszystko rozpoczęło się od szkół średnich, gdzie już 35% nie chodzi na te lekcje. Jak sprawa wygląda w podstawówkach?
W ostrowskich szkołach podstawowych frekwencja na lekcjach religii jest wyższa, ale może to wynikać z chęci rodziców by ich dziecko przystąpiło do Komunii Świętej, a później do bierzmowania. To sakramenty, których zdobycie ułatwia formalności we wzięciu ślubu kościelnego. Czy są niezbędne?
Osoba, która nie przyjęła sakramentów Pierwszej Komunii Świętej i bierzmowania, może przystąpić do ślubu kościelnego w Polsce, ale z pewnymi warunkami. Ślub kościelny jest sakramentem małżeństwa, który wymaga od osób przystępujących do niego, aby były ochrzczone w Kościele katolickim. Jednak brak Komunii Świętej i bierzmowania nie wyklucza automatycznie możliwości zawarcia ślubu kościelnego.
Brak Komunii Świętej:
Jeśli osoba nie przystąpiła do Pierwszej Komunii Świętej, ale jest ochrzczona, będzie to wymagało omówienia z proboszczem parafii. W praktyce duchowny może zalecić, aby przed ślubem osoba przyjęła ten sakrament. Jednak brak Komunii Świętej nie uniemożliwia wprost zawarcia małżeństwa kościelnego.
Brak bierzmowania:
Zgodnie z prawem kanonicznym, sakrament bierzmowania powinien być przyjęty przed zawarciem sakramentu małżeństwa. Kanon 1065 §1 Kodeksu Prawa Kanonicznego mówi, iż „katolicy, którzy jeszcze nie przyjęli sakramentu bierzmowania, mają go przyjąć przed dopuszczeniem do małżeństwa, o ile można to uczynić bez poważnej niedogodności”.
W praktyce oznacza to, iż brak bierzmowania nie jest absolutną przeszkodą, ale duchowny może zalecić przystąpienie do tego sakramentu przed ślubem. jeżeli jednak jest to z jakiegoś powodu trudne (np. brak czasu, okoliczności osobiste), proboszcz może udzielić zgody na zawarcie małżeństwa bez bierzmowania, co wymaga rozmowy i uzasadnienia.
Jak z tą frekwencją w ostrowskich podstawówkach?
Coraz więcej uczniów w ostrowskich szkołach podstawowych rezygnuje z uczestnictwa w lekcjach religii. Choć spadek liczby uczniów na katechezie nie jest gwałtowny, to z roku na rok staje się coraz bardziej widoczny.
Wśród ponad 5000 uczniów szkół podstawowych w Ostrowie Wielkopolskim, około 500 zdecydowało się nie uczestniczyć w zajęciach religijnych. Szkoły znalazły rozwiązanie tego problemu organizując zajęcia w taki sposób, aby uczniowie, którzy nie uczęszczają na religię, mogli przychodzić później lub wychodzić wcześniej, jeżeli zajęcia są na początku lub końcu dnia. W przypadku, gdy religia wypada w środku zajęć, uczniowie spędzają ten czas pod opieką nauczyciela w świetlicy lub bibliotece.
Dlaczego coraz mniej uczniów chodzi na religię?
Przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być różne. Jednym z czynników może być coraz większa świadomość uczniów i ich rodziców dotycząca wolności wyboru i prawa do decydowania o własnym światopoglądzie. Innym powodem może być zmieniające się podejście do religii w społeczeństwie.
Jakie są powody rezygnacji z uczestniczenia w lekcjach religii?
Rezygnacja z uczęszczania na lekcje religii w polskich szkołach podstawowych może wynikać z różnych powodów, zarówno osobistych, rodzinnych, jak i społecznych. Oto kilka najczęściej spotykanych:
1. Światopogląd rodziców lub uczniów:
Ateizm lub agnostycyzm: Rodzice lub sami uczniowie mogą nie identyfikować się z żadnym wyznaniem, co prowadzi do decyzji o nieuczestniczeniu w lekcjach religii.
Inne wyznania: Rodziny wyznające inne religie (np. prawosławie, islam, judaizm) mogą preferować wychowanie dzieci w duchu swojej wiary, a lekcje religii katolickiej nie są dla nich odpowiednie.
Liberalne podejście do religii: Niektórzy rodzice mogą nie zgadzać się z nauczaniem Kościoła katolickiego i decydować, iż wolałyby, aby ich dziecko nie brało udziału w lekcjach religii, traktując religię jako sprawę prywatną.
2. Niezadowolenie z programu nauczania:
Treści nieodpowiadające wartościom rodzinnym: Niektórym rodzicom lub uczniom może nie odpowiadać sposób przedstawiania kwestii moralnych, etycznych czy światopoglądowych na lekcjach religii.
Brak otwartości na różnorodność poglądów: W niektórych przypadkach rodzice mogą postrzegać lekcje religii jako zbyt konserwatywne lub zamknięte na dialog z innymi kulturami i wyznaniami.
3. Chęć neutralności światopoglądowej szkoły:
Rozdział państwa i Kościoła: Niektórzy rodzice mogą opowiadać się za rozdziałem religii od edukacji publicznej, uważając, iż szkoła powinna być neutralna światopoglądowo, a kwestie wiary powinny być rozważane w domu lub w ramach instytucji religijnych.
4. Problemy z organizacją zajęć:
Niezadowolenie z nauczyciela religii: Osobisty styl nauczania katechety może nie odpowiadać niektórym uczniom czy rodzicom. Konflikty lub brak autorytetu katechety mogą prowadzić do decyzji o rezygnacji.
Kwestie organizacyjne: W niektórych szkołach lekcje religii są umieszczane na początku lub końcu dnia, co może utrudniać logistykę (np. oczekiwanie na inne lekcje) i skłaniać do zrezygnowania z nich.
5. Chęć uczestnictwa w etyce lub innych zajęciach:
Alternatywne zajęcia: Wybór lekcji etyki zamiast religii, jeżeli jest dostępna taka opcja. Rodzice mogą preferować zajęcia skoncentrowane na filozofii, etyce i moralności bez odniesień religijnych.
Brak zainteresowania religią: Uczniowie mogą po prostu nie być zainteresowani tematyką religijną i woleliby uczestniczyć w zajęciach bardziej rozwijających ich zainteresowania.
6. Problemy osobiste lub grupowe:
Naciski rówieśników: Uczniowie mogą być pod presją grupy rówieśniczej, która nie uczęszcza na religię, i decydują się zrezygnować, aby uniknąć poczucia wyobcowania.
Niekomfortowa atmosfera na zajęciach: Problemy z akceptacją lub atmosfera, która nie sprzyja uczestnictwu, mogą skłaniać uczniów do rezygnacji.
7. Postrzeganie Kościoła i religii w Polsce:
Krytyka Kościoła: Zmieniające się postawy społeczne wobec instytucji Kościoła katolickiego, wynikające m.in. z afer, skandali czy politycznego zaangażowania Kościoła, mogą prowadzić do decyzji o rezygnacji z lekcji religii w szkołach.
Różnice pokoleniowe: Młodsze pokolenie może być bardziej sceptycznie nastawione do instytucji Kościoła niż ich rodzice czy dziadkowie, co wpływa na ich decyzje dotyczące uczestnictwa w religii.
Rezygnacja z lekcji religii staje się coraz częstszym zjawiskiem, szczególnie w większych miastach i wśród młodszych pokoleń, które wykazują bardziej zróżnicowane podejście do kwestii wiary i religii.
