– Sześćdziesiąt pięć procent wszystkich nawozów nigdy nie znajduje zastosowania w uprawach, zamiast tego jest wypłukiwane do naszych ekosystemów, przyczyniając się do emisji ponad dwóch miliardów ton CO2. Z innej perspektywy jest to 75 miliardów dolarów, które w zasadzie każdego roku znikają w powietrzu – tłumaczy Piotr Lazarek, 23-letni naukowiec, założyciel start-upu Nirby.
Kiedy był piętnastolatkiem, zbudował marsjańskiego łazika, w wieku 16 lat zainteresował się stanem gleby pól uprawnych. – Na lekcji usłyszałem o polu, które podupadło i cały czas zastanawiałem się, co zrobić, aby nie dochodziło do takich sytuacji. Wszystkie wolne chwile spędzał w garażu, słuchając muzyki i kombinując. Wpadł na pomysł, iż wykorzysta swojego łazika. – Zdałem sobie sprawę, iż (…) nigdy nie zostanie użyty na Marsie, ale jeżeli go nieco dostosuję, to będę mógł pomóc naszym lokalnym rolnikom w ich problemach.
Dwa lata później powstał prototyp urządzenia, jeszcze dość prymitywny, choć wystarczająco interesujący, by przykuć uwagę świata. Lazarek został pierwszym, i na razie jedynym, Polakiem zwycięzcą Intel ISEF, międzynarodowego konkursu dla młodych uczonych, co pozwoliło mu uzyskać finansowanie dalszych badań. W tym roku zgarnął wszystkie cztery główne nagrody w konkursie Start-up Challenge Uniwersytetu Pensylwanii, którego jest studentem. Nirby przeprowadza analizę gleby w czasie rzeczywistym, a wyniki badań dostarcza natychmiast, wskazując, ile nawozu trzeba użyć. Technologia może obniżyć wydatki choćby o 40 proc., nie zmniejszając plonów. Przeciwnie – podwyższa je choćby o 15 proc.
Działa, opierając się na sztucznej inteligencji, autonomicznych dronach oraz danych Europejskiej Agencji Kosmicznej. – Można to postrzegać jako połączenie latającego laboratorium i platformy wiertniczej. Gdy wyląduje w wyznaczonym punkcie testowym, wbija próbnik glebowy w ziemię i przeprowadza analizę spektroskopową. Na koniec, korzystając z kombinacji danych satelitarnych, wyników badań gleby i algorytmów uczenia maszynowego, generujemy pliki umożliwiające automatyczną zmienną aplikację nawozów przez maszyny rolnicze. Z usług Nirby korzysta już niemal 200 polskich rolników. – Polska jest naszym poligonem doświadczalnym, ale planujemy ekspansję na Europę i Stany Zjednoczone – mówi Lazarek. – Po zakończeniu studiów w USA zamierzam przeprowadzić się do Katowic.
