Poniżej przedstawiamy Państwu wirtualne materiały edukacyjne i naukowe dotyczące Tragedii Górnośląskiej, które zostały opracowane przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach. Wśród nich znajdują się m.in. e-booki, teksty edukacyjne, infografiki, podcasty, artykuły i filmy. Materiały te są dostępne dla wszystkich i mogą stanowić cenne źródło i wsparcie w przekazywaniu wiedzy na temat tych dramatycznych wydarzeń.
E-booki:
- Kornelia Banaś, Sebastian Rosenbaum, Z przeklętego raju. Zapiski Górnoślązaków deportowanych w 1945 r. do ZSRS, Katowice 2009
- Adam Dziurok, Obóz Pracy w Świętochłowicach w 1945 roku. Dokumenty. Wybór, wstęp i opracowanie. Wydanie drugie, rozszerzone, Katowice 2014
- Sebastian Rosenbaum, Bogusław Tracz, Obozy pracy przymusowej Gliwickiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego 1945-1949, Katowice 2009
Teki i materiały edukacyjne:
- Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku, Katowice 2020, wyd. II (dostępna jest również wersja drukowana)
- Tragedia w cieniu „wyzwolenia” Górny Śląsk w 1945 roku, Katowice 2015
- Obozowe dzieje Świętochłowic Eintrachthűtte – Zgoda, pod red. Adama Dziuroka, Katowice-Świętochłowice 2002 – fragment: wstęp oraz aneks zawierający wykaz zmarłych
Infografiki:
„PodCzas – Podcast IPN Katowice“:
- Internirung. Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 r., 5 lutego 2025
- Tragedia Górnośląska – między historiografią a kulturą pamięci
- Gehenna „wyzwolenia”. Gwałty Armii Czerwonej na Górnym Śląsku w 1945 r.
- Wokół Tragedii Górnośląskiej 1945 roku
- Ksiądz Jan Frenzel – ofiara Tragedii Górnośląskiej
Multimedia:
Artykuły:
- Bogusław Tracz, Gehenna „wyzwolenia”. Zbrodnie sowieckie na Górnym Śląsku w 1945 roku [w:] Biuletyn IPN nr 5/2022
- Dariusz Węgrzyn, Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku [w:] Biuletyn IPN nr 5/2022
- Dariusz Węgrzyn, Deportacje Górnoślązaków do ZSRS w 1945 roku, 2024
- Jarosław Neja, Społeczne następstwa wywózek Górnoślązaków do ZSRS w 1945 r.
- Bogusław Tracz, Gwałty, których skali i sadyzmu nie można sobie wyobrazić”. Gehenna górnośląskich kobiet w 1945 r., 2021
- Adam Dziurok, „Tragedia Górnośląska” – pamięć historii i historia pamięci
- Krzysztof Pawluczuk, Polowanie na mieszkańców. Sowieckie zbrodnie w Miechowicach, 2025
Filmy:
-
„Przemilczana Tragedia 1945 – rzecz o deportacjach Górnoślązaków do ZSRR“, film dokumentalny w reż. Adama Turuli – Rok 1945 był dla mieszkańców Górnego Śląska czasem tragicznych wydarzeń. Na podstawie dokumentów, listów i relacji świadków w filmie zrekonstruowano przebieg akcji deportacyjnej, warunki pracy i nieliczne powroty Górnoślązaków z sowieckich łagrów. W filmie wykorzystano materiały dokumentalne oraz obiekty zaprezentowane na wystawie poświęconej deportacjom Górnoślązaków przygotowanej przez Oddziałowe Biuro Edukacji Publicznej IPN w Katowicach. Produkcja: Studio „Arka Górnośląska” na zlecenie Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach, konsultant historyczny filmu: dr Kornelia Banaś (IPN Katowice), rok produkcji – 2004.
