XVI – wieczny cyrkiel w zbiorach Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej!

Pierwszy tego typu zabytek na Pomorzu Zachodnim i trzeci w kraju w zbiorach Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej.

W ostatnich dniach media krajowe i zagraniczne rozpisywały się o sensacyjnym odkryciu cyrkla z czasów Mikołaja Kopernika, na którego natrafiono podczas prac archeologicznych prowadzonych na terenie ogrodów kanonickich we Fromborku.

W informacjach podawanych w mediach, zaznacza się, iż na terenie kraju zostały odkryte tylko 3 tego typu instrumenty datowane na XVI wiek i to w jakże zaszczytnych miejscach, związanych z astronomią i najstarszym w Polsce uniwersytetem.

Pierwszy znaleziony został w 2005 roku ma północnym dziedzińcu Collegium Novum Uniwersytetu Jagielońskiego w Krakowie (na zabytek natrafiono na głębokości 450 cm), drugi w 2016 roku we Fromborku i trzeci już wyżej wspomniany.

Jak się okazuje podobny cyrkiel datowany na XVI wiek odkryty został na terenie Gminy Kamień Pomorski w okolicach Radawki. Odkrywcą był pan Kuba Pruffer, który wraz z pasjonatami historii przeszukiwał okoliczne pola w poszukiwani śladów walk w naszym regionie w marca 1945 roku.

Kamieński cyrkiel zachowany jest w całości, wykonany jest z mosiądzu lub brązu. Jego stan jest bardzo dobry, pokrywa go jedynie zielonkawa patyna (stan przed konserwacją). Cyrkiel składa się z dwóch ramion. Górna część zakończona jest główką, pod którą prawdopodobnie znajduje się sygnatura. Na krakowskim instrumencie jest to wypukła grecka litera omega. Łączna długoś cyrkla wynosi 10 cm. Przyrządem tym można było zataczać koło o średnicy ok. 20 cm.

Cyrkiel to tzw. kroczek, służący do pomiarów astronomicznych, geodezyjnych i kartograficznych. Pozostaje pytanie, na które już prawdopodobnie nigdy nie znajdziemy odpowiedzi. Do kogo mógł należeć ten cyrkiel, który był używany tylko do bardzo precyzyjnych pomiarów. Może do samego kartografa Eilharda Lubinusa, który na zlecenie księcia pomorskiego Filipa II przemierzał Pomorze w latach 1608-1614 w celu utworzenia Wielkiej Mapy Księstwa Pomorskiego. Jednak to tylko nasze domysły.
Jest to kolejne niezwykle odkrycie z naszego regionu. Cieszy nas fakt, iż zabytki tej klasy znajdują się w naszej instytucji.

Źródło
MHZK