Obraz sytuacji w gminie Ząbkowice Śląskie pokazuje, iż problem alkoholu wymaga nie tylko refleksji, ale i aktywnego zainteresowania całych społeczności, bo od ich postaw zależy przyszłość młodych ludzi.
Alkohol w domach, szkołach i codziennych przekonaniach
Badania przeprowadzone w gminie wskazują na realne problemy związane z nadużywaniem alkoholu. Zachowania związane z jego spożywaniem zależą przede wszystkim od wiedzy, emocji i motywacji mieszkańców. W ankiecie wzięło udział 151 osób, które odpowiadały na pytania o własne doświadczenia i postawy wobec alkoholu.
Najwięcej respondentów (40%) przyznało, iż pierwszy raz spróbowało alkoholu w wieku 16–18 lat, 26% między 13. a 15. rokiem życia, a 12% – przed 12. rokiem życia. – Pierwszą istotną kwestią był wiek inicjacji alkoholowej, a odpowiedzi pokazują, iż wielu mieszkańców zetknęło się z alkoholem bardzo wcześnie – podkreślają autorzy diagnozy.
Prawie połowa dorosłych badanych (49%) uważa, iż uzależnienie od alkoholu w ich środowisku występuje często lub bardzo często. Mimo tego aż 81% dorosłych nie popiera bardziej restrykcyjnej kontroli dostępu do alkoholu. Jedynie 16% ankietowanych uważa, iż młodzież ma łatwy dostęp do alkoholu, choć dane zbierane w szkołach wskazują na odmienną rzeczywistość.
Młodzi i alkohol: od imponowania po „wyluzowanie”
Badania w szkołach pokazują, iż wraz z wiekiem rośnie odsetek uczniów, którzy mieli kontakt z alkoholem. W klasach 4–6 inicjację alkoholową przeżyło 12,5% uczniów, w klasach 7–8 – 26%, a w szkołach ponadpodstawowych – aż 56%. Uczniowie najczęściej deklarują sporadyczne spożycie, ale w grupie najstarszych badanych 25% pije co najmniej raz w miesiącu, a 10% – co najmniej raz w tygodniu.
Motywacje do picia różnią się w zależności od wieku. Dzieci i młodsi nastolatkowie piją głównie, by zaimponować rówieśnikom – wskazało tak 44% uczniów klas 4–6 i 46% w klasach 7–8. Starsza młodzież sięga po alkohol dla zabawy i „wyluzowania” – 59% uczniów szkół ponadpodstawowych podaje ten powód.
Również wybór alkoholu zmienia się z wiekiem. Młodsi uczniowie najczęściej sięgają po piwo, natomiast wśród starszych uczniów najpopularniejszy jest alkohol wysokoprocentowy, w tym wódka, wybierana przez 49% badanych.
Rola sprzedawców i edukacji
Sprzedawcy mają realny wpływ na ograniczenie dostępu nieletnich do alkoholu, jednak aż 70% ankietowanych uważa, iż dostęp nie powinien być ograniczany ani kontrolowany.
Wyniki diagnozy jednoznacznie wskazują, iż edukacja dotycząca alkoholu i jego konsekwencji powinna być prowadzona systematycznie, niezależnie od wieku odbiorców. Wiedza o zagrożeniach jest istotna zarówno dla dzieci i młodzieży, jak i dla dorosłych, których postawy i decyzje kształtują środowisko społeczne.
Dlatego niezbędne jest stałe monitorowanie zjawiska oraz prowadzenie działań profilaktycznych, mających na celu edukację w zakresie minimalizacji negatywnych skutków spożywania alkoholu i konsekwencji społecznych związanych z jego nadużywaniem – podsumowuje raport.
