ABC Ratunku – cztery szkoły, jeden alfabet pomocy

Projekt „ABC Ratunku” dobiega końca, ale jego efekty zostają na dłużej niż szkolny rok. Zakończyły się już pełne cykle zajęć w Zespole Szkół Społecznych „Splot” w Nowym Sączu oraz w Szkole Podstawowej im. Św. Jadwigi Królowej Polski w Długołęce–Świerkli.

Uczniowie tych szkół przeszli przez cały, zaplanowany od początku do końca program – od podstaw pierwszej pomocy, przez reagowanie w sytuacjach nagłych, aż po oswojenie się z użyciem AED. Za nimi są wiele godzin ćwiczeń, prób „na sucho” i symulacji, w których najważniejsze było jedno: żeby w chwili próby nie stać z boku, tylko wiedzieć, co zrobić.

Zakończył się również cykl zajęć w Ogólnokształcącym Liceum Akademickim Jezuitów w Nowym Sączu, a dobiegają końca szkolenia w Szkole Podstawowej im. ks. prof. Józefa Tischnera w Starym Sączu. To właśnie w tych dwóch szkołach najlepiej widać, iż „ABC Ratunku” miało charakter kaskadowy. Najpierw starsi uczniowie szkół średnich uczyli się nie tylko samej pierwszej pomocy, ale także tego, jak prowadzić tego typu zajęcia dla młodszych. Pod okiem i przy wsparciu doświadczonych ratowników przygotowywali się do roli współprowadzących, a następnie – razem z nimi – realizowali szkolenia w szkołach podstawowych. Dzięki temu projekt łączył klasyczną edukację z praktycznym treningiem odpowiedzialności i pracy z młodszymi koleżankami i kolegami.

Ważnym elementem tych działań był komponent pedagogiczny. Chodziło nie tylko o to, „co” pokazać, ale „jak” to zrobić, żeby uczniowie szkół podstawowych naprawdę zrozumieli i zapamiętali najważniejsze kroki. Treści były dostosowywane do wieku i percepcji młodszych uczestników – od języka, jakim mówi się o zagrożeniu i pomocy, po tempo zajęć, liczbę powtórzeń i dobór przykładów z życia. Starsi uczniowie, przygotowani do tej roli, uczyli się tłumaczyć trudne sytuacje prostymi słowami i pokazywać, iż każdy może zrobić „ten pierwszy krok” w działaniu.

Na zakończenie projektu dwie szkoły – Ogólnokształcące Liceum Akademickie Jezuitów oraz Zespół Szkół Społecznych „Splot” – otrzymują Trainer AED 112p, czyli treningowy defibrylator z wyświetlaczem. To nie tylko wyróżnienie, ale przede wszystkim narzędzie do dalszej pracy. Trainer AED pozwoli prowadzić kolejne szkolenia dla następnych roczników uczniów oraz rozszerzać działania na inne klasy i grupy. Uczniowie, którzy przeszli już pełny cykl „ABC Ratunku”, mogą teraz – w porozumieniu z nauczycielami i ratownikami – wspierać organizację następnych zajęć, dzieląc się swoim doświadczeniem.

„ABC Ratunku” od początku było pomyślane jako projekt, który może stać się przykładem dla innych – prosty w założeniach, a jednocześnie głęboki w skutkach. Cztery szkoły pokazały, iż choćby w ograniczonym czasie da się zbudować wśród uczniów poczucie sprawczości: świadomość, iż w sytuacji zagrożenia życia można i warto działać. Organizatorzy są gotowi dzielić się scenariuszami, doświadczeniami i rozwiązaniami z innymi placówkami z Sądecczyzny, które chciałyby wprowadzić u siebie podobny program.

Jeżeli kolejne szkoły zdecydują się sięgnąć po ten alfabet pomocy, „ABC Ratunku” ma szansę stać się nie jednorazowym projektem, ale trwałym elementem lokalnej edukacji – takim, który realnie zwiększa bezpieczeństwo w naszych klasach, na boiskach i ulicach. W świecie, w którym codziennie mijamy ludzi w potrzebie, umiejętność niesienia pierwszej pomocy jest jednym z najprostszych, a zarazem najbardziej konkretnych wymiarów obywatelskości.

_______________

Zadanie finansowane ze środków Ministerstwa Edukacji Narodowej, realizowane w ramach programu „Młodzi obywatele” na 2025 r.