Ci pracownicy zarobią więcej. Sprawdź, czy przysługuje ci podwyżka

Od stycznia 2025 roku wysokość dodatku za pracę w godzinach nocnych wzrosła, co jest konsekwencją podniesienia płacy minimalnej do 4666 zł brutto. Zgodnie z Kodeksem pracy każdemu pracownikowi wykonującemu obowiązki między 21:00 a 7:00 przysługuje dodatkowe wynagrodzenie w wysokości 20% stawki godzinowej wyliczonej na podstawie najniższego wynagrodzenia krajowego. Wzrost płacy minimalnej automatycznie przełożył się na wyższe dodatki za nocne zmiany, ponieważ stawka dodatku rośnie proporcjonalnie do podstawy, z której jest obliczana.

Kwota dodatku nocnego nie jest stała, ponieważ zależy od nominalnego wymiaru czasu pracy w danym miesiącu. Oblicza się go, dzieląc miesięczne minimalne wynagrodzenie przez liczbę godzin roboczych, a następnie mnożąc wynik przez 20%. W praktyce oznacza to, iż w styczniu 2025 roku, przy 168 godzinach pracy, dodatek za każdą godzinę nocną wynosi 5,55 zł brutto, natomiast w lutym, gdy liczba godzin spada do 160, wzrasta do 5,83 zł brutto. Najwyższa stawka obowiązuje w listopadzie, gdy nominalny czas pracy wynosi jedynie 144 godziny, co daje 6,48 zł brutto dodatku za godzinę. Im krótszy miesiąc pod względem godzin pracy, tym wyższa kwota dodatku, co wynika bezpośrednio z metody jego wyliczania.

Przeczytaj też: Nie tylko minimalna krajowa. Od 1 stycznia wzrosły także mandaty

Choć przepisy określają minimalną wartość dodatku nocnego, pracodawcy mają możliwość ustalenia go na wyższym poziomie. Kodeks pracy dopuszcza także stosowanie ryczałtu w sytuacjach, gdy pracownik stale wykonuje nocne dyżury poza zakładem pracy, a ewidencjonowanie godzin byłoby utrudnione. Ryczałt powinien odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w godzinach nocnych, co oznacza, iż jego wysokość musi być ustalona na poziomie zbliżonym do kwoty, jaką pracownik otrzymałby, gdyby jego godziny nocne były rozliczane indywidualnie.

Dodatek za pracę w godzinach nocnych przysługuje każdemu pracownikowi, który wykonuje obowiązki zawodowe w przedziale od 21:00 do 7:00, niezależnie od częstotliwości nocnych zmian. Ostateczny zakres godzinowy może być ustalony przez pracodawcę, jednak musi mieścić się w ustawowych ramach. Uprawnione do dodatku są zarówno osoby pracujące w systemie zmianowym, jak i te, które sporadycznie wykonują obowiązki nocą na polecenie przełożonego. Istnieją jednak grupy zawodowe, których nie można zobowiązać do pracy w tych godzinach — zakaz dotyczy między innymi kobiet w ciąży oraz pracowników młodocianych. Co więcej, pracownik wychowujący dziecko do ukończenia przez nie czwartego roku życia również może odmówić pracy w nocy.

Przeczytaj też: Szukają ludzi do pracy w Polsce. Płacą ponad 2 zł tys. za dzień i wcale nie chodzi o IT

Nie ma żadnych ograniczeń dotyczących branży czy charakteru wykonywanych obowiązków — jeżeli pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę i wykonuje zadania w porze nocnej, przysługuje mu odpowiednie wynagrodzenie powiększone o dodatek. Oznacza to, iż świadczenie obejmuje zarówno pracowników fizycznych, jak i osoby wykonujące zadania biurowe, o ile ich grafik obejmuje godziny nocne. Co istotne, prawo do dodatku nie jest zależne od liczby przepracowanych godzin nocnych. Przysługuje ono za każdą godzinę wykonywania pracy w ustalonym przedziale czasowym. choćby jeżeli nocne godziny są tylko częścią dłuższej zmiany, dodatek powinien być naliczany proporcjonalnie do rzeczywistego czasu spędzonego na pracy między 21:00 a 7:00.

Przepisy przewidują także pewne ograniczenia dotyczące maksymalnego wymiaru pracy w porze nocnej, jeżeli obowiązki są szczególnie obciążające fizycznie lub psychicznie. W takich przypadkach jedna zmiana nocna nie może trwać dłużej niż osiem godzin, co ma na celu ochronę zdrowia pracowników. Wyjątki od tej zasady dotyczą jedynie kadry zarządzającej oraz sytuacji nadzwyczajnych, takich jak akcje ratunkowe związane z zagrożeniem życia, zdrowia lub mienia. Ustawodawca jednoznacznie wskazuje, iż nocne godziny pracy są bardziej wymagające, co uzasadnia konieczność ich dodatkowego wynagradzania oraz wprowadzania zabezpieczeń chroniących osoby zatrudnione w tym systemie.