Czego nie czytać?

Już starożytne ludy dobrze rozumiały to, iż słowa mają ogromną moc – verba podesse et obesse possunt (słowa mogą pomagać i szkodzić). Mogą bowiem nazywać elementy rzeczywistości, wyrażać różne stany emocjonalne, zachęcać innych do podejmowania albo zaniechania konkretnych działań, dawać błogosławieństwo lub rzucać przekleństwo. Nie dziwnym więc jest to, iż na przestrzeni wieków z różnych przyczyn pojawiały się ograniczenia co do wolności słowa oraz swoista cenzura prezentowanych treści. Historia dobrze zna wiele taki przypadków w różnych czasach i na różnych kontynentach, wskazuje nam indeksy ksiąg zakazanych przez Kościół czy też cenzurę prowadzoną przez odpowiednie jednostki choćby w latach zaborów czy w okresie PRL. Czynniki religijne, polityczne, kulturowe i społeczne to główne przyczyny ograniczające treści tekstów, a w wielu przypadkach jednocześnie swoiste ostrzeżenie przed elementami szkodliwymi dla wiary i dobrych obyczajów. Niekiedy jednak działania cenzury były wręcz paradoksalne i prowadziły do negatywnych skutków, jak choćby śmierć autora, ale też mogły i zachęcić do czytania.

Co znalazło się wśród takich zakazanych tekstów? Czego nie wolno było czytać? Jakie lektury były wykluczone jeszcze nie tak dawno temu? Odpowiedzi na te pytania znaleźli uczniowie klasy 3a, którzy mieli okazję w miniony piątek odwiedzić wystawę pt. Zakazane, prezentowaną w Miejskiej Bibliotece Publicznej im. dr. Michała Marczaka w Tarnobrzegu. Przygotowująca tę ekspozycję pani Katarzyna Opioła, starszy bibliotekarz, przybliżyła naszym uczniom okoliczności zestawienia zakazanych utworów. O tym, iż dzieło Mikołaja Kopernika O obrotach sfer niebieskich znalazło się dawno temu na indeksie, wiedzieli prawie wszyscy, wielu pamiętało też z lekcji języka polskiego o gorszącym wpływie postaw bohaterów Cierpień młodego Wertera Johanna Wolfganga Goethego czy Pani Bovary Gustawa Flauberta. Grupa zaś historyczna świadoma była tego, iż względy ideologiczne zadecydowały o zakazie publikacji Roku 1984 George’a Orwella czy Innego świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Dziwić jednak mogły wśród eksponatów Baśnie braci Grimm czy Alicja w krainie czarów Lewisa Carolla.

Wystawa będzie prezentowana do 15 stycznia br. w godzinach 10 – 16.30, zachęcamy do jej obejrzenia.