Czym jest "syndrom złotego dziecka"? Mówiąc najprościej, jest to sytuacja, gdy w danej rodzinie jedno dziecko jest traktowane jako lepsze od swojego rodzeństwa. Choć nie jest to żadna oficjalna definicja, to jednak eksperi zauważają, iż wyraźne faworyzowanie jednego dziecka może stanowić realny problem, niosący za sobą poważne konsekwencje.
To "najwspanialsze" dziecko
Rodzice często nie zdają sobie sprawy z tego, iż poświęcają nadmierną uwagę tylko jednej z pociech, odsuwając na bok emocjonalne i rozwojowe potrzeby pozostałych dzieci. Problem są także wysokie oczekiwania pokładane właśnie w to jedno "wyjątkowe" dziecko.
Jak rozpoznać, iż u dziecka rozwinął się zespół złotego dziecka? Będzie ono nadmiernie skupione na zadowalaniu rodziców, do tego stopnia, iż pojawić się mogą oznaki stresu. Z czasem, w obawie przed porażką, dziecko może niechętnie próbować nowych wyzwań lub choćby celowo doprowadzać do niepowodzeń.
Dzieci te często mają trudności z podejmowaniem niezależnych decyzji i w radzeniu sobie z niepowodzeniami. To może z kolei powodować szereg problemów ze zdrowiem psychicznym, takich jak lęk czy niska samoocena.
Inne oznaki, iż dziecko może zmagać się z "zespołem złotego dziecka", to:
kłopoty ze stawianiem i respektowaniem granic
trudności w ustaleniu własnej tożsamości lub poczucia siebie
przeogromny strach przed porażką
wysoka potrzeba osiągnięcia sukcesu
dojrzałość ponad wiek.
Ale to nie koniec problemów. Traktowanie jednego dziecka jako to "wyjątkowe" może prowadzić do podziału między rodzeństwem, wywoływać zazdrość i konflikty.
Zadbaj o równowagę
Jak sprawić, by każde dziecko poczuło się zauważone, usłyszane i docenione? Oto kilka wskazówek:
1. Skoncentruj się na wysiłku włożonym w zadanie, a nie na wyniku
Pomaga to dzieciom rozwijać nastawienie na rozwój oraz cenić ciężką pracę i wytrwałość.
2. Nie porównuj
Dostrzegaj wyjątkowe talenty każdego dziecka i pomagaj mu je rozwijać, aby stało się najlepszą wersją siebie. Unikaj porównywania rodzeństwa i zamiast tego twórz bezpieczne środowisko, w którym każde z dzieci może swobodnie wyrażać siebie.
3. Zrównoważ oczekiwania
Ustal realistyczne oczekiwania, które uwzględniają zdolności, zainteresowania i motywacje każdego z dzieci. Zaangażuj je w wyznaczanie własnych celów, to pomoże zapobiegać wywieraniu nadmiernej presji.
4. Oferuj sprawiedliwe wsparcie i pochwały
Podejmij świadomy wysiłek, aby równomiernie rozdzielać pochwały i wsparcie dla wszystkich twoich dzieci.
5. Ćwicz otwartą komunikację
Pozwól dzieciom wyrazić swoje uczucia na temat oczekiwań i presji, jakie mogą odczuwać.
6. Spędzaj indywidualny czas z każdym dzieckiem, ale i sama z sobą
Poświęć każdemu dziecku czas sam na sam, choćby jeżeli ma to być tylko 5-10 minut każdego ranka lub przed snem. Wysłuchaj i poświęcić całą swoją uwagę. Dzięki temu docenisz ich wyjątkowe cechy i lepiej zrozumiesz ich potrzeby. Ale pamiętaj także, by znaleźć czas tylko dla siebie.
