Czy teatr i sztuka mogą stanowić motywację do nauki języka angielskiego? Co zrobić, aby innowacja pedagogiczna była udana, rozwijała talenty i zainteresowania uczniów, a jednocześnie nie była dla nich nudna? Na te i inne pytania próbowałam znaleźć odpowiedź, planując swój pierwszy projekt tego typu. Początkowo byłam nastawiona tylko na rozwój uczniów poprzez integrację wiedzy językowej i literatury z wykorzystaniem teatru, jednakże efekty końcowe znacząco przerosły moje oczekiwania.
Od czego się zaczęło?
Od urodzenia mieszkam w Rożnowie – niewielkiej miejscowości turystycznej, położonej nad Jeziorem Rożnowskim. Być może kilka osób wie, iż swój dom miał tu jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy i poetów Ludwik Jerzy Kern. Jego bogata twórczość oraz związek z Rożnowem stały się dla mnie główną motywacją do wymyślenia i realizacji innowacji „Teatr, sztuka, wychowanie – twórczość Ludwika Jerzego Kerna inspiracją do nauki języka angielskiego i nie tylko”, realizowanej w Publicznej Szkole Podstawowej w Czchowie, w klasie V a, której jestem wychowawczynią.
Plan działania
Rozpoczynając przygotowania do projektu, miałam pewne obawy. Często zastanawiałam się, czy podołam temu wyzwaniu, czy uda mi się zaangażować uczniów i zrealizować postawione cele. Po pewnym czasie postanowiłam spróbować. Wiedziałam jednak, iż nie może być to coś sztampowego. W planie innowacji znalazły się zatem nie tylko same zajęcia teatralne w języku angielskim, ale także szereg innych przedsięwzięć, które – jak się okazało – miały decydujący wpływ na jej całokształt.
Projektowanie strojów teatralnych z pokazem mody
Pomysł zorganizowania warsztatów projektowania strojów i pokazu mody zrodził się dzięki mojej siostrze Agnieszce, twórczyni autorskiej pracowni tekstyliów domowych i kobiecych dodatków, oraz jej córce, która właśnie w tym roku została absolwentką Szkoły Artystycznego Projektowania Ubioru w Krakowie.
Nasza kooperacja okazała się bardzo owocna. Podczas zorganizowanych w szkole warsztatów uczniowie zdobyli wiedzę ogólną i praktyczną na temat zasad projektowania strojów. Wystąpili też w minipokazie mody w wybranych kostiumach teatralnych z kolekcji Fantasmagorie autorstwa mojej siostrzenicy Marii Piechockiej – tych samych, które kilkanaście dni wcześniej zaprezentowane zostały podczas gali Cracow Fashion Week 2024.
Zarówno dla mnie, jak i uczniów było to niezwykłe doświadczenie. Tworzenie projektu stroju chmurki do przygotowywanej przez nas sztuki teatralnej, opartej na podstawie powieści L. J. Kerna pt. Ferdynand Wspaniały, pobudziło wyobraźnię i kreatywność młodych ludzi. Wcielając się w postaci modelek i modeli, rozwijali także umiejętność prezentacji przed publicznością oraz zmierzyli się z przełamywaniem swej nieśmiałości. Po zakończonych zajęciach zauważyłam, iż nabrali pewności i wiary w samych siebie.
Współpraca z Domowym Teatrem Lalek
Jak zainteresować uczniów teatrem i wyzwolić w nich ekspresyjne wyrażanie własnych przeżyć? Te pytania nurtowały mnie już od dawna, aż do momentu nawiązania współpracy z Aleksandrą Małecką i Natalią Smyk – założycielkami Domowego Teatru Lalek w Krakowie. Trening aktorski z elementami gier i zabaw, w którym mieliśmy okazję uczestniczyć, rozwijał uzdolnienia teatralne uczniów oraz umiejętność komunikowania się między sobą. Dzieci, dzięki zabawie w teatr, podejmowały się nowych, nieznanych im dotąd wyzwań. Widać było, iż podczas różnego rodzaju ćwiczeń ujawniała się ich spontaniczność.
Spotkanie przyniosło korzyści również i dla mnie samej. Zostałam zapoznana z narzędziami, które mogłam wykorzystać podczas prac nad spektaklem teatralnym, a także wzbogaciłam własny warsztat pracy. Ponadto obejrzenie przez zaproszone aktorki próby naszego przedstawienia i udzielenie konstruktywnych uwag uświadomiło mi, iż są w nim jeszcze pewne mankamenty wymagające wprowadzenia kilku istotnych zmian. Ta ważna lekcja pozwoliła mi samokrytycznie spojrzeć na inscenizację.
Czy można połączyć literaturę i rękodzieło?
Owszem, można. Podczas wieczoru poetycko-literacko-filmowego, połączonego z nocowaniem w szkole, który zorganizowałam w ramach obchodów Tygodnia Bibliotek, uczniowie wykazywali się swymi zdolnościami manualnymi, wyklejając różnymi tkaninami postać Ferdynanda Wspaniałego. Warsztaty rękodzieła nie były oczywiście jedynym punktem spotkania. Nie zabrakło też wierszy, seriali animowanych czy gier i zabaw edukacyjnych związanych tematycznie z twórczością L. J. Kerna.
Był to czas pełen humoru, podczas którego obserwowałam rozwój kompetencji czytelniczych i zdolności artystycznych moich wychowanków oraz umiejętność pracy w grupie. Towarzyszący na ich twarzach uśmiech i widoczne zaangażowanie dały mi do zrozumienia, iż warto poświęcić swój czas na aranżowanie tego typu akcji.
„I Ty możesz zostać jednym z bohaterów utworów L. J. Kerna”
To tytuł rodzinnego konkursu zainicjowanego w celu zachęcenia uczniów klas młodszych (0–3) do lektury utworów L. J. Kerna. Polegał on na wymyśleniu i wykonaniu kostiumu zwierzątka, będącego bohaterem dowolnego dzieła literackiego wspomnianego pisarza. Pozornie prosty konkurs wymagał od uczestników oraz ich rodziców dużego nakładu pracy. Miał być to strój wykonany manualnie, z jak najmniejszą liczbą elementów gotowych. Przygotowane przebrania zostały zaprezentowane podczas parady bohaterów utworów Ludwika Jerzego Kerna. Występ przed publicznością dostarczył dzieciom niezapomnianych wrażeń.
Przedstawienie teatralne Ferdinand the Great
Adaptacja teatralna utworu Ferdynand Wspaniały w języku angielskim stanowiła ostatni etap mojej innowacji. Prace nad spektaklem poprzedziły lekcje poświęcone emisji głosu, roli rekwizytów, kostiumów, scenografii czy muzyki w sztuce teatralnej. Byłam bardzo dumna ze swoich wychowanków, ich rozwoju osobistego oraz postępów, które robili. Dostrzegłam, iż choćby słabsi uczniowie potrafili rozwinąć sprawności językowe, opanować pamięciowo swoje aktorskie kwestie i całkiem dobrze odnaleźć się w odgrywanych przez nich rolach.
W trakcie przygotowań do występu dzieci często podsuwały własne pomysły dotyczące opracowanego scenariusza, które starałam się wdrożyć w życie. Dzięki temu także i one czuły się współtwórcami przedstawienia. Wszystko to, co udało nam się wspólnie wypracować, zaprezentowaliśmy podczas premiery inscenizacji. Gra aktorska, w którą uczniowie włożyli wiele serca, kostiumy, bogata scenografia, światła, a także elementy musicalu współbrzmiały z akcją sceniczną. Mieszające się emocje niepokoju, podekscytowania i euforii towarzyszące im podczas występu z pewnością pozostaną na długo w mojej pamięci.
Finał innowacji – dlaczego zaskakujący?
Przeprowadzona przeze mnie innowacja była moją pierwszą przygodą z teatrem, którą uważam jednocześnie za jedno z najpiękniejszych doświadczeń w moim życiu zawodowym. Wymagała ona co prawda dużego poświęcenia i czasu, jednakże przyniosła ze sobą coś więcej niż tylko realizację założonych na początku celów – coś, co uważam za bezcenny skarb w pracy wychowawczej, czyli integrację zespołu klasowego.
Nie zdawałam sobie sprawy z tego, iż podjęte działania wpłyną w tak dużym stopniu na budowanie pozytywnych relacji uczeń – uczeń i uczeń – nauczyciel. Tworzenie przyjaznej atmosfery sprzyjało współpracy i rozwijaniu dobrych stosunków interpersonalnych. Dzięki temu czuję się w tej chwili zmotywowana do dalszej pracy i o wiele bardziej zintegrowana z moją klasą. Korzyści, które wypłynęły z projektu, wydają się być dla mnie zatem nieocenione.
Myślę, iż warto wprowadzać nowatorskie rozwiązania ze względu na możliwość wszechstronnego rozwoju uczniów oraz dla poczucia własnego spełnienia zawodowego. Kto wie, być może i u innych nauczycieli przyniosą one, tak jak w moim przypadku, nieoczekiwane i zarazem pozytywne efekty.
Maria MACIAŚ, nauczyciel języka angielskiego w Publicznej Szkole Podstawowej w Czchowie (woj. małopolskie)
TEN ARTYKUŁ POWSTAŁ W RAMACH PROCEDURY AWANSU ZAWODOWEGO. DZIEL SIĘ WIEDZĄ I DOŚWIADCZENIEM Z „KURIEREM”. POMOŻEMY CI W AWANSIE ZAWODOWYM I WSPÓLNIE ZAINSPIRUJEMY INNYCH! SZCZEGÓŁY – TEL. 739 290 210.
