Konstytucja 3 Maja, uchwalona 3 maja 1791 roku przez Sejm Czteroletni, była przełomowym dokumentem w historii Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Była to pierwsza w Europie i druga na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 roku) nowoczesna ustawa zasadnicza, regulująca ustrój państwa oraz prawa i obowiązki obywateli.

Główne Postanowienia Konstytucji

Konstytucja 3 Maja wprowadzała szereg reform mających na celu wzmocnienie państwa:

Zniesienie liberum veto: Ograniczono możliwość zrywania obrad sejmowych przez pojedynczego posła, co wcześniej paraliżowało proces legislacyjny.

Wprowadzenie trójpodziału władzy: Ustanowiono wyraźny podział na władzę ustawodawczą (Sejm), wykonawczą (król i Straż Praw) oraz sądowniczą, co miało na celu zapewnienie równowagi i kontroli między gałęziami władzy .

Monarchia dziedziczna: Zamiast wolnej elekcji wprowadzono dziedziczność tronu, co miało zapobiec ingerencji obcych państw w wybór monarchy.

Prawa dla mieszczan i ochrona chłopów: Mieszczanom przyznano nowe prawa, a chłopów objęto ochroną państwową, co było krokiem w kierunku poprawy ich sytuacji społecznej .

Znaczenie Historyczne

Choć Konstytucja obowiązywała zaledwie 14 miesięcy, jej znaczenie jest nie do przecenienia:

Symbol suwerenności: Była próbą ratowania niezależności Rzeczypospolitej po pierwszym rozbiorze, pokazującą zdolność narodu do samodzielnych reform .

Inspiracja dla przyszłych pokoleń: Stała się symbolem walki o wolność i nowoczesne państwo, inspirując kolejne pokolenia Polaków do dążeń niepodległościowych .

Konstytucja 3 Maja w Edukacji

Współcześnie Konstytucja 3 Maja jest nie tylko przedmiotem nauczania historii, ale także inspiracją do działań edukacyjnych w szkołach. Organizowane są akademie, projekty edukacyjne oraz zajęcia tematyczne, które mają na celu przybliżenie uczniom wartości, jakie niesie ze sobą ten dokument .

Podsumowanie

Konstytucja 3 Maja to nie tylko dokument prawny, ale przede wszystkim symbol dążeń narodu do wolności, suwerenności i nowoczesności. Jej dziedzictwo jest obecne w polskiej świadomości narodowej i stanowi fundament edukacji patriotycznej.

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Plik:Kazimierz_Wojniakowski,_Uchwalenie_Konstytucji_3_Maja.jpg

https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Plik:Konstytucja_3_Maja_1791_roku_Zamek_Kr%C3%B3lewski_w_Warszawie.JPG

„Konstytucja 3 Maja 1791 roku” – film edukacyjny z serii „Ożywione obrazy” – Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum

Prezentacja oryginału Konstytucji 3 Maja – Archiwum Główne Akt dawnych w Warszawie

Zobacz na żywo Konstytucję 3 Maja! – Archiwum Główne Akt dawnych w Warszawie

Obraz z nagłówka – Fragment oryginalnego egzemplarza Konstytucji 3 Maja z zasobu Archiwów Państwowych: Archiwum Głównego Akt Dawnych / Źródło: MKDNiS