W roku szkolnym 2025/2026 w polskich szkołach podstawowych będzie ponad 30 tysięcy uczniów mniej niż rok wcześniej – alarmuje MEN. Spadek to efekt pogłębiającego się niżu demograficznego, a resort zapowiada zmiany w prawie oświatowym, które mają uchronić małe placówki przed likwidacją.
Fot. Warszawa w Pigułce
Rok szkolny 2025/2026 z mniejszą liczbą uczniów. MEN szykuje zmiany w prawie oświatowym
Nowy rok szkolny rozpoczyna się w cieniu niżu demograficznego. Ministerstwo Edukacji Narodowej poinformowało, iż w klasach pierwszych szkół podstawowych zasiądzie ponad 30 tys. uczniów mniej niż rok wcześniej. To efekt dramatycznie spadającej liczby urodzeń w Polsce. Resort edukacji ostrzega, iż skutki kryzysu demograficznego szczególnie dotkną szkoły w mniejszych miejscowościach i na wsiach, dlatego przygotował nowelizację ustawy Prawo oświatowe.
Mniej pierwszoklasistów i spadek w systemie edukacji
Według szacunków MEN w roku szkolnym 2025/2026 do szkół podstawowych pójdzie 396,6 tys. pierwszoklasistów – o 30 tys. mniej niż rok wcześniej. W całym systemie edukacji uczyć się będzie 6,23 mln dzieci i młodzieży, z czego najwięcej w podstawówkach – ponad 3,2 mln. Licea przyjmą 757 tys. uczniów, technika 685 tys., a szkoły branżowe niespełna 200 tys.
Demografia bije w szkoły
Dane GUS nie pozostawiają złudzeń – liczba urodzeń w Polsce spada z roku na rok. W 2022 r. na świat przyszło 305 tys. dzieci, rok później poniżej 300 tys., a w 2024 r. już tylko 251,9 tys. Według prognoz do 2029 r. liczba dzieci w wieku 7–14 lat zmniejszy się o ok. 5 proc., a do 2060 r. choćby o 30 proc. – To trend, którego nie da się odwrócić w krótkim czasie – komentuje demograf prof. Piotr Szukalski.
MEN proponuje zmiany w prawie
W odpowiedzi na kryzys resort edukacji przedstawił projekt zmian w ustawie Prawo oświatowe. Zamiast likwidować małe placówki, MEN chce wprowadzić rozwiązania alternatywne: tworzenie szkół filialnych i klas łączonych, wykorzystanie pustych sal jako lokalnych centrów społecznych oraz rozwój edukacji dwujęzycznej.
Większa rola rodziców i społeczności lokalnych
Projekt nowelizacji zakłada także większą transparentność w decyzjach dotyczących losów szkół oraz szerszy udział rodziców i lokalnych społeczności. Ministerstwo podkreśla, iż celem zmian jest utrzymanie szkół blisko miejsca zamieszkania dzieci – szczególnie na terenach, gdzie pełnią one również rolę centrum życia społecznego.
