MEN zmienia zasady organizacji lekcji religii w szkołach

Ministerstwo Edukacji Narodowej zareagowało na interpelację posłanki Pauliny Matysiak w sprawie organizacji lekcji religii w szkołach publicznych. Sprawa dotyczy interpretacji przepisów, według której rodzice mieli składać negatywne oświadczenia woli o nieuczęszczaniu dzieci na lekcje religii. Po interwencji resort zmienia stanowisko i wprowadza nowe regulacje.

Spór o oświadczenia woli

Fundacja Wolność od Religii zgłosiła problem dotyczący interpretacji rozporządzenia MEN z 1992 roku. Według odpowiedzi ministerstwa z listopada 2024 roku, rodzice mieli być zobowiązani do składania oświadczeń o rezygnacji z lekcji religii. Fundacja wskazała, iż takie podejście stoi w sprzeczności zarówno z Konstytucją RP, jak i ustawą o gwarancjach wolności sumienia i wyznania.

Posłanka Matysiak w swojej interpelacji podkreśliła, iż dotychczasowe stanowiska MEN i rzecznika praw obywatelskich nie wymagały składania dodatkowych oświadczeń w przypadku braku zgody na uczestnictwo w lekcjach religii. Nowa interpretacja mogła prowadzić do nadużyć i faworyzowania jednej grupy światopoglądowej.

Ministerstwo przyznaje rację

W odpowiedzi na interpelację MEN przyznało, iż szkoły powinny zbierać deklaracje wyłącznie od rodziców, którzy wyrażają wolę uczestnictwa ich dzieci w zajęciach religii. Resort zobowiązał się do przekazania tych wytycznych Lubelskiemu Kuratorowi Oświaty, gdzie problem został pierwotnie zgłoszony. Sprawa ma być również omówiona podczas najbliższego spotkania kierownictwa MEN z kuratorami oświaty.

Rewolucyjne zmiany od września 2025

17 stycznia 2025 roku Minister Edukacji podpisała rozporządzenie wprowadzające istotne zmiany w organizacji lekcji religii i etyki. Od września 2025 roku oba przedmioty będą prowadzone w wymiarze jednej godziny tygodniowo. To znaczące zmniejszenie liczby godzin religii w stosunku do obecnego stanu.

Nowe przepisy wprowadzają również zasadę, według której lekcje religii i etyki muszą być umieszczane w planie bezpośrednio przed lub po obowiązkowych zajęciach. Wyjątek będzie możliwy tylko w klasach, gdzie wszyscy uczniowie uczęszczają na jeden z tych przedmiotów.

Rozporządzenie reguluje także kwestię łączenia grup — w klasach I-III szkoły podstawowej będzie to możliwe tylko wtedy, gdy na zajęcia religii lub etyki w danym oddziale zapisze się mniej niż siedmioro uczniów. Te same zasady będą dotyczyć zarówno lekcji religii, jak i etyki, również w przypadku zajęć organizowanych w grupach międzyszkolnych lub punktach katechetycznych.

Wprowadzone zmiany mają na celu zapewnienie neutralności światopoglądowej w szkołach i pełne poszanowanie praw wszystkich uczniów i rodziców. Jest to odpowiedź na zgłaszane od lat postulaty organizacji pozarządowych i rodziców, dotyczące równego traktowania uczniów uczęszczających i nieuczęszczających na lekcje religii.