Ministerstwo Spraw Zagranicznych (MSZ) stanowczo odpowiada na zarzuty dotyczące nowych wymagań wizowych dla zagranicznych studentów, które pojawiły się w niedawnej interpelacji posłanki Pauliny Matysiak. W oficjalnym stanowisku resort wyjaśnia powody wprowadzonych zmian i odpiera krytykę, podkreślając konieczność uszczelnienia systemu rekrutacji na polskie uczelnie.
Wytyczne, a nie nowe prawo
MSZ wyjaśnia, iż Wytyczne Ministra Spraw Zagranicznych z 31 lipca 2024 r. nie wprowadzają nowych rozwiązań prawnych. Dokument jedynie precyzuje zasady stosowania obowiązującego prawa w zakresie weryfikacji wiarygodności cudzoziemców ubiegających się o wizy. Ministerstwo podkreśla, iż wymóg posiadania decyzji administracyjnej dotyczącej uznania świadectwa zagranicznego wynika z ustawy o systemie oświaty i nie jest nowym wymysłem resortu.
Koniec uprzywilejowania zagranicznych studentów
Według ministerstwa, dotychczasowa praktyka uczelni, polegająca na niewymaganiu decyzji administracyjnej o uznaniu świadectwa, była błędna. Doprowadziło to do sytuacji, w której zagraniczni studenci byli uprzywilejowani w stosunku do polskich obywateli. MSZ argumentuje, iż nowe podejście ma na celu wyrównanie szans i wprowadzenie jednolitych standardów dla wszystkich kandydatów na studia.
Trudności w imię transparentności
Resort przyznaje, iż nowe wytyczne mogą spowodować opóźnienia i utrudnienia w dostępie do procedury wizowej. Jednocześnie podkreśla, iż podjęte kroki są niezbędne dla zbudowania przejrzystych zasad w obszarze migracji edukacyjnej. MSZ powołuje się na niedawną aferę wizową i wyniki kontroli, które ujawniły nieprawidłowości w systemie, argumentując, iż zmiany są konieczne dla odzyskania kontroli nad procesami migracyjnymi.
Brak okresu przejściowego
Ministerstwo stanowczo odrzuca możliwość wprowadzenia okresu przejściowego lub uproszczonej procedury uznania dokumentów dla kandydatów na studia w roku akademickim 2024/2025. Argumentuje, iż przepisy jasno określają wymagane dokumenty i nie ma możliwości arbitralnego wprowadzenia zasad różnicujących obywateli poszczególnych państw. MSZ sugeruje, iż jedyną drogą do zmiany warunków uznawania dokumentów jest zawarcie umowy dwustronnej z konkretnym krajem.
Dialog z uczelniami
Ministerstwo przypomina, iż problem wykorzystywania polskich wiz studenckich jako łatwego sposobu dostępu do strefy Schengen był przedmiotem rozmów z uczelniami od początku roku. Resort wyraża rozczarowanie brakiem „autorefleksji” środowisk akademickich w obliczu dowodów na nadużycia w obszarze wiz studenckich.
Perspektywy na przyszłość
Choć MSZ nie planuje w tej chwili prowadzenia odrębnych konsultacji z uczelniami w sprawie nowych wytycznych, zapowiada przeprowadzenie ewaluacji ich efektów w ciągu kilku miesięcy. Na podstawie tej oceny ministerstwo podejmie decyzję o ewentualnych dalszych działaniach.
Stanowisko MSZ pokazuje, iż resort jest zdeterminowany, by utrzymać nowe, bardziej restrykcyjne podejście do wydawania wiz studenckich. Argumenty ministerstwa skupiają się na konieczności uszczelnienia systemu i wyrównania szans między polskimi a zagranicznymi kandydatami na studia. Jednocześnie brak elastyczności w kwestii okresu przejściowego może budzić obawy o potencjalny duży spadek liczby zagranicznych studentów w najbliższym roku akademickim, co wpłynie na sytuację finansową uczelni. Ostateczne skutki nowych regulacji będą widoczne dopiero za kilka miesięcy, gdy resort przeprowadzi zapowiadaną ewaluację.
Ministerstwo Nauki wciąż nie odniosło się do interpelacji posłanki.
