3 listopada w “Nature Materials" opublikowano artykuł naukowczyń i naukowców z Uniwersytetu Stellenbosch oraz Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wśród autorek z UAM są prof. Agnieszka Janiak oraz mgr Joanna Drwęska z Wydziału Chemii.
W publikacji badacze pokazali, iż zmiany wymiarów ciał stałych pod wpływem warunków środowiskowych, takich jak ciśnienie czy temperatura, można wyjaśnić na poziomie molekularnym. Co więcej, takie kontrolowane przekształcanie bodźców zewnętrznych w energię mechaniczną może zostać wykorzystane do budowy precyzyjnych urządzeń mechanicznych i elektromechanicznych, działających choćby w ekstremalnych warunkach.
W swoich najnowszych badaniach autorki i autorzy pokazują, iż porowate kryształy triangliminy w reakcji na pobieranie lub uwalnianie gazu, dwutlenku węgla (CO2), rozszerzają się i kurczą niemal wyłącznie w jednym kierunku. Dzięki zastosowaniu zaawansowanych technik obserwacji in situ (przeprowadzonych na miejscu), badacze uzyskali wgląd w procesy zachodzące na poziomie molekularnym i powiązali je z makroskopowym wydłużeniem kryształu choćby o 10% pod wpływem ciśnienia gazu.
Odkrycie to stanowi istotny krok w kierunku projektowania materiałów reagujących na bodźce zewnętrzne, które w przyszłości mogą znaleźć zastosowanie m.in. w czujnikach, siłownikach czy nowoczesnych systemach optycznych.
Publikację można znaleźć pod adresem: https://www.nature.com/articles/s41563-025-02393-6
Fot. Wydział Chemii UAM
