Jaki może być ból gardła u dzieci?
Ból gardła to objaw, który może być łagodny, ale bywa też bardzo uciążliwy. Może obejmować całe gardło lub nasilać się tylko po jednej stronie [1]. Skargi zgłaszane przez dzieci na dolegliwości odczuwane w gardle najczęściej obejmują [2]:
- uczucie drapania;
- zaczerwienienie błony śluzowej gardła;
- kłucie;
- swędzenie;
- ból podczas przełykania;
- uczucie obecności ciała obcego;
- ból, który uniemożliwia połykanie.
Co powoduje ból gardła u dzieci?
Najczęstsze przyczyny bólu gardła u dzieci to infekcje o podłożu wirusowym (70-85% przypadków), bakteryjnym (15-30% zakażeń) lub grzybiczym [3]. Silny ból całego gardła, któremu towarzyszą gorączka, nieprzyjemny zapach z ust oraz trudności z połykaniem, może być objawem anginy lub mononukleozy [1]. U dzieci objawy stanu zapalnego jamy nosowo‑gardłowej mogą być również spowodowane czynnikami niezwiązanymi z infekcją. Najczęściej dotyczą one alergii, przewlekłego kaszlu, nieżytu nosa, refluksu żołądkowo-przełykowego oraz ekspozycji na dym papierosowy [3].
Odczuwanie bólu gardła może być również związane z urazami, w tym z utknięciem ciała obcego lub oparzeniami. Czasami jest zwiastunem choroby o innej lokalizacji, np. zapalenia ucha (szczególnie gdy jest jednostronny), chorób przełyku lub zaburzeń neurologicznych [1].
Wirusowy czy bakteryjny ból gardła u dzieci? Jak rozróżnić objawy?
Stan zapalny gardła u dzieci najczęściej powodują czynniki infekcyjne: wirusy lub bakterie. Po czym rozpoznać, co jest przyczyną dolegliwości? Należy zwrócić uwagę na charakterystyczne objawy infekcji.
Wirusy są najczęstszą przyczyną ostrego zapalenia gardła i migdałków u dzieci powyżej 3. roku życia [3]. Choroba charakteryzuje się dość łagodnym przebiegiem. Dziecko może być osłabione, narzekać na pogorszenie samopoczucia, ból głowy i gardła. W infekcji wirusowej może dojść do lekkiego podwyższenia temperatury ciała, ale nie występuje wysoka gorączka [4]. Pojawiają się typowe objawy infekcji wirusowej: bóle mięśni, katar i kaszel [2]. Choroba zwykle mija samoistnie w ciągu tygodnia [4].
Zakażenia bakteryjne gardła są powszechne u dzieci między 5. a 15. rokiem życia. Wywołują je najczęściej paciorkowce. Choroba ma nagły i ostry początek [3]. Silnemu bólowi gardła towarzyszy wysoka gorączka (powyżej 38°C), białe włóknikowe naloty na migdałkach podniebiennych oraz powiększenie i bolesność węzłów chłonnych podżuchwowych. Nie ma kaszlu i kataru [2].
Jak radzić sobie z bólem gardła u dzieci?
Jeżeli przyczyną bólu gardła u dziecka są wirusy, wystarczy zadbać o to, by chory pozostawał w łóżku i przyjmował odpowiednią ilość płynów. Ważna jest zdrowa dieta, bogata w niezbędne witaminy i składniki mineralne. Lepiej zrezygnować z pokarmów, które mogłyby podrażniać obolałe gardło, np. pikantnych, kwaśnych i twardych.
W celu uśmierzenia bólu i leczenia stanu zapalnego w gardle warto stosować działające miejscowo leki na ból gardła [2]. Ponieważ małe dzieci niechętnie sięgają po pastylki do ssania, dobrym rozwiązaniem są lizaki lub aerozol do stosowania w jamie ustnej. Inaldin Gardło to produkt leczniczy w postaci aerozolu, który działa przeciwzapalnie i przeciwbólowo oraz miejscowo znieczula błonę śluzową jamy ustnej. Może być stosowany u dzieci poniżej 6. roku życia. Dostępny jest w aptece bez recepty [5]. Starsze dzieci mogą przyjmować tabletki do ssania.
Podczas leczenia infekcji wirusowej u dzieci nie należy podawać preparatów przeciwgrypowych przeznaczonych dla dorosłych [2].
Kiedy ból gardła u dzieci wymaga konsultacji u lekarza?
Jeżeli ból gardła nie mija po kilku dniach, objawy się nasilają, dziecko odmawia przyjmowania pokarmów stałych i płynów, należy udać się na wizytę do pediatry. Konsultacji lekarskiej wymaga także stan, w którym występują inne objawy, np. [2]:
- wysoka gorączka >38,4°C;
- trudności w połykaniu;
- duszności i problemy z oddychaniem;
- mowa „kluskowata”;
- obfite ślinienie się u małego dziecka.
W niektórych przypadkach, tak jak przy stwierdzonej anginie ropnej, może okazać się konieczne podawanie dziecku antybiotyku.
Artykuł we współpracy z Chlorchinaldin
Bibliografia:
[1] Wiercińska M., Ból gardła – przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/105644,bol-gardla (dostęp: 20.12.2023)).
[2] Hassmann-Poznańska E., Ból gardła u dziecka, 2017 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/74749,bol-gardla (dostęp: 20.12.2023)).
[3] Kalicki B. i in., Ból gardła – kiedy leczenie objawowe jest wystarczające?, Pediatr Med Rodz 2012, 8 (2), p. 107-110.
[4] Zagor M., Zapalenie gardła i migdałków, 2015 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/otolaryngologia/choroby/choroby-jamy-ustnej-i-gardla/show.html?id=106167 (dostęp: 20.12.2023)).
[5] Charakterystyka produkty leczniczego Inaldin Gardło: https://www.chlorchinaldin.pl/inaldin-gardlo-aerozol/
