Początek roku 2025 przynosi fundamentalne zmiany w polskim systemie świadczeń społecznych. Od 1 stycznia można już składać wnioski o nowe świadczenie, którego pierwsze wypłaty rozpoczną się w lipcu tego roku. To efekt wieloletniej kampanii ponad dwudziestu organizacji pozarządowych, które zabiegały o wprowadzenie tego rozwiązania.
Fot. Warszawa w Pigułce
Nowy system wprowadza rewolucyjne podejście do świadczeń po zmarłym współmałżonku. Do tej pory osoby owdowiałe musiały dokonywać trudnego wyboru między własną emeryturą a rentą rodzinną. Od lipca 2025 roku będzie możliwe łączenie obu świadczeń, co stanowi przełom w polskim systemie zabezpieczenia społecznego.
Mechanizm nowego świadczenia został zaprojektowany w sposób progresywny. W pierwszym okresie, do końca 2026 roku, beneficjenci będą otrzymywać 15 procent dodatkowego świadczenia, a od 2027 roku kwota ta wzrośnie do 25 procent. To rozwiązanie daje możliwość wyboru korzystniejszej opcji – można zdecydować się na otrzymywanie pełnej renty rodzinnej z dodatkiem 15 procent własnej emerytury lub odwrotnie.
System zawiera również zabezpieczenia w postaci górnego limitu świadczeń. Maksymalna kwota połączonych świadczeń nie może przekroczyć trzykrotności minimalnej emerytury, która w 2025 roku będzie wynosić między 1884 a 1933 złotych brutto miesięcznie. To oznacza, iż łączna kwota wsparcia może sięgnąć choćby 5799 złotych brutto.
Aby skorzystać z nowego świadczenia, należy spełnić określone kryteria. Podstawowym warunkiem jest osiągnięcie wieku emerytalnego oraz udokumentowanie pozostawania w związku małżeńskim do momentu śmierci współmałżonka. Istotnym wymogiem jest również to, iż prawo do renty rodzinnej musiało zostać nabyte nie wcześniej niż pięć lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
W kalkulacji świadczenia uwzględniane są również świadczenia zagraniczne oraz różnego rodzaju dodatki, z wyłączeniem świadczeń jednorazowych. To kompleksowe podejście ma zapewnić sprawiedliwy system wsparcia, dostosowany do różnorodnych sytuacji życiowych beneficjentów.
Nowe przepisy obejmują również osoby otrzymujące inne świadczenia, takie jak zasiłki przedemerytalne, emerytury pomostowe czy nauczycielskie świadczenia kompensacyjne. To pokazuje, iż system został zaprojektowany z myślą o różnych grupach świadczeniobiorców.
Wprowadzone zmiany stanowią odpowiedź na rzeczywiste potrzeby społeczne, szczególnie w kontekście zachowania godnego poziomu życia po stracie współmałżonka. Jest to krok w kierunku budowania bardziej sprawiedliwego i kompleksowego systemu zabezpieczenia społecznego.
Eksperci podkreślają, iż nowe rozwiązanie może znacząco wpłynąć na jakość życia tysięcy Polaków, szczególnie w kontekście rosnących kosztów utrzymania. System ten może stać się wzorem dla innych państw poszukujących efektywnych rozwiązań w zakresie wsparcia osób owdowiałych.