Nowe wyzwania, nowe role. Dokąd zmierza system doskonalenia nauczycieli?

Dwa dni intensywnej debaty, wielu ekspertów i praktyków, cztery sesje plenarne, kilkanaście grup warsztatowych, edukacyjny hackaton… i jedno najważniejsze pytanie: jak zbudować nowoczesny system wsparcia dla nauczycieli, który nadąży za zmieniającym się światem?

W dniach 24–25 kwietnia w Warszawie odbyła się ogólnopolska konferencja „System doskonalenia nauczycieli – dokąd zmierzamy?” zorganizowana przez Ośrodek Rozwoju Edukacji w ramach projektu „Opracowanie rozwiązań zapewniających dostęp do wysokiej jakości zindywidualizowanego i spersonalizowanego doradztwa metodycznego”. Wydarzenie zgromadziło kilkuset uczestników – przedstawicieli instytucji edukacyjnych, kuratoriów oświaty, organizacji pozarządowych, a także samych nauczycieli i doradców metodycznych z całej Polski.

Myśleć po ludzku w epoce AI

W inauguracyjnym wykładzie zatytułowanym „Doradca metodyczny w epoce sztucznej inteligencji. Jak być doradcą, który myśli po ludzku?” dr Piotr Wasyluk postawił odważną tezę: technologia to tylko narzędzie, a siłą edukacji pozostaje człowiek. Wystąpienie zainspirowało uczestników i stało się pretekstem do rozmów o tym, jak nowe technologie mogą wspierać – ale nie zastąpić – nauczyciela i doradcę.

– W erze sztucznej inteligencji najważniejsza będzie empatia, zdolność rozumienia i wspierania drugiego człowieka – mówił Wasyluk, wskazując na wyzwania, przed którymi już dziś stoi system doskonalenia nauczycieli.

Wyzwania i kierunki zmian

Podczas pierwszej sesji plenarnej rozmawiano o przyszłości systemu doskonalenia nauczycieli. Panelistki – m.in. Anna Dakowicz-Nawrocka (wicedyrektorka Departamentu Kształcenia Ogólnego z Ministerstwa Edukacji Narodowej), Oktawia Gorzeńska (Wiceprezydentka Gdyni), Wioletta Krzyżanowska (Mazowiecka Kurator Oświaty), Ewa Furche (z Pomorskiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku), Dorota Obidniak (ze Związku Nauczycielstwa Polskiego) i Sylwia Żmijewska-Kwiręg (z Centrum Edukacji Obywatelskiej) – zgodnie wskazywały, iż dynamiczne przemiany społeczne i gospodarcze wymagają nowego podejścia do wspierania pracy nauczycieli.

Pojawiły się pytania o rolę placówek doskonalenia w systemie doskonalenia, elastyczność i szybkość reagowania na potrzeby szkół oraz konieczność indywidualizacji wsparcia metodycznego.

Wyniki badań i warsztaty rekomendacyjne

Podczas konferencji zaprezentowano wyniki ogólnopolskiego badania dotyczącego stanu doradztwa metodycznego w Polsce, które omówiła Magdalena Makurat z firmy DANAE. Analiza danych i zidentyfikowanych wyzwań była punktem wyjścia do sesji warsztatowych, w trakcie których uczestnicy pracowali nad rekomendacjami do standardów pracy doradcy metodycznego.

W grupach warsztatowych prowadzono środowiskowe konsultacje, a efektem prac były konkretne propozycje rozwiązań – zarówno w obszarze kompetencji doradców, jak i form organizacyjnych ich pracy. Nie zabrakło też przestrzeni kreatywnego myślenia – w ramach edukacyjnego hackatonu powstały prototypy narzędzi wspierających rozwój zawodowy nauczycieli. Inspiracją do tych działań stał się wykład dr. Wasyluka.

Nowoczesne strategie i praktyczne rozwiązania

Podczas sesji poświęconej strategiom przyszłości rozmawiały m.in. Dorota Czerwonka (trenerka umiejętności psychospołecznych), Iwona Konopka (z ORE), Marzena Pulik-Sowińska (z Lubuskiego Kuratorium Oświaty) i Edyta Paczkowska (z Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Zielonej Górze). Panel moderowała Anna Jurewicz – trenerka, coach. W centrum uwagi znalazły się: kompetencje przyszłości, potrzeba zwinnego uczenia się i rola liderów edukacyjnych w środowiskach lokalnych.

Kolejna sesja plenarna poświęcona była konkretnym narzędziom metodycznym i przyszłości zawodu doradcy. Barbara Dubiecka-Kruk opowiedziała o możliwościach wykorzystania AI w pracy doradcy, a Beata Michalska przekonywała do zmiany paradygmatu z „podawania wiedzy” na mentoring i tutoring – jako skuteczniejsze metody wspierania nauczycieli.

Zakończenie – co przyniesie przyszłość?

Na zakończenie konferencji odbył się wywiad z członkami Zespołu ds. pragmatyki zawodowej nauczycieli: Piotrem Gwitem, Dorotą Obidniak i Wicedyrektorką Departamentu Kształcenia Ogólnego MEN. Rozmowa dotyczyła planowanych zmian w regulacjach dotyczących pracy nauczycieli i roli, jaką może odegrać doradztwo metodyczne w przyszłej strukturze systemu oświaty.

Głos środowiska, który ma znaczenie

Wiceminister Katarzyna Lubnauer w swoim wystąpieniu mocno podkreśliła, iż wspieranie nauczycieli to dziś jedno z najważniejszych wyzwań polskiego systemu edukacji:

– Nie będzie dobrej edukacji bez dobrych nauczycieli – i nie będzie dobrych nauczycieli bez wsparcia metodycznego, bez dobrych mentorów, bez doskonalenia.

Konferencja zakończyła się z przekonaniem, iż wypracowane rekomendacje, refleksje i propozycje nie pozostaną tylko na papierze. To był ważny krok w stronę realnej zmiany – budowy systemu wsparcia dla nauczycieli, który będzie elastyczny, spersonalizowany i skuteczny w kontekście wyzwań przyszłości.

#FunduszeUE