W nowym badaniu przedstawiono dowody wideo na to, iż co najmniej jeden gatunek pijawki lądowej potrafi skakać, a naukowcy debatują nad tym zjawiskiem od ponad wieku. Naukowcy z Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej, Uniwersytetu Fordham i Medgar Evers College na Uniwersytecie Miejskim w Nowym Jorku (CUNY) opublikowali dziś materiał filmowy i odpowiednią analizę w czasopiśmie Biotropica.
„Uważamy, iż to pierwszy przekonujący dowód na to, iż pijawki potrafią skakać i to przy widocznym wydatku energetycznym” – powiedziała główna autorka Mai Fahmy, naukowiec wizytujący w Muzeum i badacz ze stopniem doktora na Uniwersytecie Fordham. „Istniały wcześniejsze doniesienia o skakaniu pijawek, także na ludzi, ale doniesienia te często wyjaśniano jako pijawki przyczepiające się do przechodnia, gdy ocierały się o krzewy lub spadały z gałęzi powyżej. To badanie obala ten argument”.
Podczas dwóch oddzielnych wypraw na Madagaskar w 2017 i 2023 roku Fahmy nagrał materiał przedstawiający pijawki z rodzaju Chtonobdella zwijające się na liściu, a następnie odlatujące. Fahmy i współautor Michael Tessler, adiunkt w Medgar Evans College w CUNY i pracownik naukowy w Muzeum, porównują ten ruch do „wyginającej się do tyłu kobry” lub do odciąganej sprężyny. W obu przypadkach pijawka utrzymuje swoje ciało wyprostowane, gdy szybuje w powietrzu na ziemię, co stanowi zauważalne odejście od jej zwykłych ruchów przypominających robaka calowego.
„Zasadniczo wykonuje pełen wdzięku skok, ale z pozornie twardym lądowaniem” – powiedział Tessler.
Skakać może kilka innych bezkręgowców robakopodobnych, w tym beznogie larwy muszek żółciowych (Asphondylia sp.), które przyjmują postawę pętlową przed wzbiciem się w powietrze, larwy śródziemnomorskich muszek owocowych (Ceratitis capitata), „muszki kapitana” ( Prochyliza xanthostoma) i kilka gąsienic, w tym Lymantria monacha i Orgyia leucostigma. Chociaż przyrodnicy i biolodzy zajmujący się pijawkami od dawna spierają się na temat zdolności pijawek lądowych z rodziny Haemadipsidae do skakania, a niektórzy poczynili obserwacje skakania pijawek w swoich notatkach z podróży, dotychczas kilka było konkretnych dowodów.
Fahmy zebrała skaczącą pijawkę, którą zaobserwowała podczas podróży w 2023 r., a naukowcy zidentyfikowali ją jako Chtonobdella fallax, gatunek pospolity na Madagaskarze. Większą grupę pijawek Chtonobdella, do której należy C. fallax, można spotkać na Madagaskarze, Seszelach, Archipelagu Malajskim i wyspach południowego Pacyfiku.
„Nie wiemy, jak często może się to zdarzać ani czy te pijawki wykorzystują tę zdolność do wyszukiwania żywicieli, ale biorąc pod uwagę, iż uchwyciliśmy wielokrotne skoki w dwóch krótkich nagraniach, takie zachowanie może być powszechne w przypadku tego gatunku” – powiedział Tessler, który badał pijawki intensywnie jako student studiów doktoranckich z biologii porównawczej. program w należącej do Muzeum szkole podyplomowej Richarda Gildera.
Zrozumienie ogólnego zachowania pijawek jest również ważne dla działań ochronnych, ponieważ pijawki – a dokładniej mączka z ich krwi – są coraz częściej zbierane w celu badania różnorodności biologicznej kręgowców.
„Jeśli uda nam się zidentyfikować, w jaki sposób pijawki znajdują żywicieli i przyłączają się do nich, będziemy mogli lepiej zrozumieć wyniki analiz zawartości ich jelit” – powiedział Fahmy. „Pijawki są również często pomijane i niedoceniane, a jako naturalna część ekosystemu same pijawki mogą potrzebować ochrony”.
