Czy programy kandydatów rzeczywiście odpowiadają na Twoje potrzeby i poglądy? A może są wśród nich propozycje, z którymi – choćby nie wiedząc – się nie zgadzasz? Latarnik Wyborczy to aplikacja, która od 2005 roku pomaga milionom osób w Polsce znaleźć odpowiedzi na te pytania. Umożliwia szybkie porównanie własnych opinii z deklaracjami komitetów wyborczych – i robi to w sposób rzetelny, przejrzysty i bezstronny.
Ponad 45 000 osób wypełniło ankietę przygotowaną przez zespół Latarnika Wyborczego oraz SW Research. Pytaliśmy, jakie tematy powinny zostać umieszczone w najnowszej edycji Latarnika przed wyborami Prezydenta RP 2025.
Zależy nam, żeby stwierdzenia Latarnika odzwierciedlały kwestie istotne dla jego odbiorców, dlatego cieszy nas ogromna liczba odpowiedzi. Dzięki nim możemy lepiej zrozumieć potrzeby i oczekiwania osób korzystających z narzędzia.
Najważniejsze obszary tematyczne
W pierwszym pytaniu poprosiliśmy o wskazanie, które szeroko rozumiane obszary tematyczne są najważniejsze.
Trzy najczęściej wybierane obszary:
- Obrona narodowa i bezpieczeństwo – ponad 88% wskazań jako ważne lub bardzo ważne,
- Gospodarka i finanse – ponad 86% jako ważne lub bardzo ważne,
- Ochrona zdrowia – również ponad 86% jako ważne lub bardzo ważne.
Te wyniki pokrywają się z reprezentatywnymi badaniami opinii publicznej – Polki i Polacy w pierwszej kolejności myślą dziś o bezpieczeństwie fizycznym i finansowym. Te tematy zostaną z pewnością uwzględnione w Latarniku Wyborczym.
Z kolei najmniej istotne obszary to:
- Środowisko i klimat – tylko 47% wskazań jako ważne lub bardzo ważne,
- Cyfryzacja i nowe technologie – nieco ponad 59% jako ważne lub bardzo ważne.
Różnice w zależności od płci
Priorytetowe obszary nieco się różnią w zależności od płci – dla kobiet ochrona zdrowia jest zdecydowanym numerem 1 (niemal 93% wskazań), podczas gdy dla mężczyzn ważniejsze są gospodarka (ponad 89%) oraz bezpieczeństwo i obrona narodowa (niemal 89%).
W ramach poszczególnych obszarów widać interesujące różnice:
- W obszarze gospodarki ograniczenie inflacji to priorytet dla 76% kobiet, ale tylko dla 56% mężczyzn. Dla mężczyzn ważniejsza w tym obszarze jest polityka podatkowa.
- Cyfryzacja i nowe technologie są ważne lub bardzo ważne dla 70% mężczyzn, ale tylko 48,5% kobiet.
- Wartości, prawa obywatelskie i kwestie światopoglądowe są ważne lub bardzo ważne dla 86% kobiet i 69% mężczyzn.
Różnice między grupami wiekowymi
Przyglądając się grupom wiekowym:
- Obrona narodowa i bezpieczeństwo to priorytet we wszystkich grupach wiekowych powyżej 35 roku życia – ok. 92% wskazań jako ważna lub bardzo ważna.
- Gospodarka i finanse i obrona narodowa i bezpieczeństwo są równie ważne w grupie 26–35 lat – 89% i 88% wskazań jako ważne lub bardzo ważne.
Ochrona zdrowia dominuje wśród najmłodszych (do 25 lat).
W przypadku najbardziej popularnych obszarów jak obrona, ochrona zdrowia, gospodarka i finanse, nie widać dużych różnic wskazań pomiędzy grupami wiekowymi.
Ciekawostka: temat środowiska i klimatu częściej jako ważne lub bardzo ważne wskazują osoby powyżej 65 roku życia (70%) niż osoby młodsze:
- 45% w grupie 18–25 lat,
- 41% w grupie 26–35 lat.
Jest to 25-30 p.p. wskazań mniej, co nie idzie w parze z przekonaniem o tym, iż kwestie ochrony klimatu i środowiska są najważniejsze dla młodych.
Co również zaskakuje, wśród młodszych osób 18-25 lat w obszarze ochrony środowiska priorytetem jest rozwój energetyki jądrowej. Starsze osoby 56-65 lat najczęściej wskazują ochronę lasów.
Wpływ miejsca zamieszkania
Różnice w odpowiedziach ze względu na miejsce zamieszkania są niewielkie – zwykle wynoszą kilka punktów procentowych. Wyjątki:
Polityka zagraniczna: ważna lub bardzo ważna dla 82% mieszkańców metropolii (miast powyżej 250 tys. mieszkańców), ale tylko dla 71% mieszkańców wsi.
Większe różnice uwidoczniły się po zapytaniu o konkretne tematy. Przykładowo:
- Wsparcie dla rolnictwa było wskazywane jako istotne przez 29% mieszkańców wsi, a tylko 12,4% w metropoliach.
- Wolność słowa a mowa nienawiści: 49% na wsi, 39% w metropoliach.
- Ochrona danych osobowych: 55% na wsi, 40% w metropoliach.
- Regulacja cyfrowych gigantów: 20% na wsi, 31% w metropoliach.
- Pozycja nauczycieli w społeczeństwie: 25% na wsi, 36% w metropoliach.
Wpływ wykształcenia
W większości obszarów tematycznych nie ma istotnych różnic ze względu na wykształcenie respondentów.
Jednak:
- Polityka zagraniczna jest ważna lub bardzo ważna dla 82% osób z wykształceniem wyższym i tylko dla 61% osób z wykształceniem zawodowym.
Najważniejsze tematy w 3 kluczowych obszarach
W kolejnej części ankiety respondenci wskazywali konkretne tematy, które uważają za priorytetowe w ramach obszarów.
Można było wybrać więcej niż jeden temat w każdym obszarze.
Najczęściej wybierane tematy w obszarze obrona narodowa i bezpieczeństwo to: ochrona granic – 58%, modernizacja sił zbrojnych – 50%, oraz obrona cywilna i ochrona ludności – 48%.
Najrzadziej: finansowanie policji i służby specjalne – mniej niż 10%.
Najczęściej wybierane tematy w obszarze gospodarka i finanse to ograniczenie inflacji – 66% (z wyraźną przewagą wskazujących kobiet), polityka podatkowa – 56% (z wyraźną przewagą wskazujących mężczyzn).
Najrzadziej wybierane były: wsparcie rolnictwa (18,6%) i rynek kapitałowy (17,6%).
Najczęściej wybierane tematy w obszarze Ochrona zdrowia to dostęp do opieki medycznej – 83% oraz Finansowanie służby zdrowia – 63%.
Najrzadziej: profilaktyka zdrowotna – 36%.
