Wyłaniająca się dorosłość to etap życia, który coraz częściej uznawany jest za odrębną fazę rozwoju człowieka. Jakie wyzwania mu towarzyszą? Na to pytanie odpowiedział międzynarodowy zespół badawczy - z udziałem naukowczyń z UAM. O wynikach projektu, którego wyniki opublikowano w artykule "Building Bridges Between Arnett’s and Havighurst’s Theories: New Developmental Tasks in Emerging Adulthood across Six Countries", z prof. Barbarą Jankowiak z Wydziału Studiów Edukacyjnych na Życia Uniwersyteckiego rozmawia Magda Ziółek.
Czym jest wyłaniająca się dorosłość i dlaczego uznaje się ją dziś za odrębny etap życia?
- "Wyłaniająca się dorosłość" (emerging adulthood) to pojęcie wprowadzone w 2000 r. przez amerykańskiego psychologa Jeffreya J. Arnetta. Zauważył on, iż rewolucja obyczajowa przełomu lat 60. i 70. XX w. nie tylko zmieniła normy społeczne, ale też ukształtowała zupełnie nowy model życia młodych ludzi.
Wcześniej adolescencja, czyli wiek nastoletni, prowadziła bezpośrednio do dorosłości - w wieku 20-22 lat większość osób zakładała rodzinę i podejmowała pracę. Studia wyższe były rzadkością, więc droga do stabilizacji była krótsza.
Dziś wygląda to inaczej. Rozwój technologii i przesunięcie gospodarki z przemysłu w stronę wiedzy sprawiły, iż edukacja stała się dłuższa i bardziej złożona. Młodzi ludzie podejmują studia, często na kilku kierunkach, zdobywają dodatkowe kwalifikacje, doświadczenie zawodowe, podróżują i pracują za granicą. To wydłuża czas pozostawania w edukacji i opóźnia moment osiągnięcia pełnej niezależności.
Żyjemy też w kulturze wymagającej ciągłego rozwoju i doskonalenia, co powoduje, iż formalna dorosłość (np. pełnoletność) nie oznacza jeszcze posiadania wszystkich atrybutów dorosłego życia: stabilnej pracy, samodzielności czy założenia rodziny. Powstała więc "luka" pomiędzy młodością a dorosłością, wypełniona nowymi wyzwaniami.
Początkowo sądzono, iż dotyczy to tylko państw wysoko rozwiniętych, ale badania pokazują, iż zjawisko ma charakter globalny. Dlatego emerging adulthood uznano za odrębną fazę rozwoju człowieka.
Skoro jest to zjawisko globalne, to czy młodzi ludzie na całym świecie mierzą się z tymi samymi wyzwaniami?
- Temu właśnie poświęcony był projekt, w którym uczestniczyli naukowcy z sześciu krajów: Japonii, Korei Południowej, Hiszpanii, Portugalii i Stanów Zjednoczonych. Polskę reprezentował zespół badaczek z UAM: prof. UAM Sylwia Jaskulska i dr Karolina Kuryś-Szyncel z Wydziału Studiów Edukacyjnych, prof. UAM Emilia Soroko z Wydziału Psychologii i Kognitywistyki oraz ja.
Chcieliśmy sprawdzić, czy to rzeczywiście globalne doświadczenie. Przeprowadziliśmy badania jakościowe z elementami analizy ilościowej, obejmujące 129 uczestników. Przy takiej liczbie trudno jednak generalizować w odniesieniu do poszczególnych krajów. W artykule nie pokazaliśmy szczegółowych różnic kulturowych, choć pewne odmienności w doświadczeniach badanych się pojawiały. Żeby to uchwycić w pełni, trzeba by powtórzyć badania na większej próbie.
Czytaj dalej na Uniwersyteckie.pl: Prof. Barbara Jankowiak. Kiedy młodość spotyka dorosłość
Fot. Władysław Gardasz
