Program szkolenia

1. W ramach realizacji projektu „Śląsk – historia, kultura, język” zostaną zorganizowane dla nauczycieli wykłady i warsztaty, których celem jest:
   • przekazanie uczestnikom wiedzy na temat historii i kultury Śląska;
   • wpłynięcie na wzrost świadomości społecznej w zakresie wartości śląskiej kultury lokalnej, tradycji i twórczości Ślązaków poprzez działania upowszechniające wiedzę na ich temat;
   • ukazanie Śląska jako regionu Polski kultywującego niezależną kulturę oraz tożsamość narodową ze szczególnym uwzględnieniem patriotyzmu i wartości polskich w historii.
2. Uczestnicy zdobędą wiedzę na temat:
   • planowania zajęć dydaktycznych z edukacji regionalnej;
   • przekazania uczniom wiedzy o języku śląskim;
   • rozwijania szacunku i tolerancji wobec innych wspólnot regionalnych, etnicznych i narodowych;
   • planowania zajęć dydaktycznych z edukacji regionalnej;
   • kształtowania u uczniów poczucia tożsamości regionalnej w kontekście wartości narodowych;
   • rozwijania szacunku i tolerancji wobec innych wspólnot regionalnych, etnicznych i narodowych.
3. Dzięki spektaklowi teatralnemu pt. „Mianujom mie Hanka” oraz dyskusji po seansie uczestnicy:
   • wzmocnią w sobie zainteresowanie Śląskiem, tradycją kultywowaną w śląskich rodzinach i społeczeństwie;
   • zwrócą uwagę na aktualność problematyki środowiskowej;
   • zrozumieją wpływ historii i specyfiki miejsca na budowanie poczucia tożsamości człowieka;
   • poznają język śląski.
4. Podczas warsztatów w Zespole Pałacowo-Parkowym w Koszęcinie uczestnicy szkolenia:
   • zdobędą informacje na temat tożsamości regionalnej, w tym odkrywania wartości tkwiących w kulturze materialnej i niematerialnej Śląska;
   • zbudują w sobie świadomość społeczną w zakresie wartości kultury lokalnej, tradycji i twórczości ludowej poprzez działania upowszechniające wiedzę na ich temat;
   • zostaną zainspirowani do organizowania zajęć edukacyjnych dla uczniów z edukacji o Śląsku, aby kształtować tożsamość regionalną w kontekście wartości narodowych.
5. Uczestnicy szkolenia poznają także historię Śląska podczas zwiedzania dwóch katowickich muzeów: Muzeum Katowic i Muzeum Śląskiego. Obejrzą m.in. wystawę „Skond my som? Czyli historia i kultura Górnego Śląska w pigułce”. Znajdą odpowiedzi na pytania:
   • Czym zajmowała się Grupa Janowska?
   • Dlaczego św. Barbara jest patronką górników?
   • Gdzie produkowano słynnego malucha?
   • Czym jest polterabend?
   • Kim są dzisiaj Górnoślązacy?

W trakcie zwiedzania uczestnicy będą mieli okazję zobaczyć wzbudzającą największe zainteresowanie wystawę „Światło historii. Górny Śląsk na przestrzeni dziejów” oraz unikatowe kolekcje Galerii plastyki nieprofesjonalnej i Galerii śląskiej sztuki sakralnej. Odwiedzą też dzielnicę Nikiszowiec, aby poznać miejsca, w których żyli górnicy. Zwiedzą Muzeum Historii Katowic, gdzie obejrzą wystawy stałe („U nos w doma na Nikiszu”, „Woda i mydło najlepsze bielidło” oraz „Wokół mistrzów grupy janowskiej”), których tematyka jest związana z życiem codziennym osiedla górniczego Nikiszowiec.

6. Trenerzy prowadzący szkolenie to wysoko wykwalifikowani specjaliści zajmujący się na co dzień regionalistyką śląską:

• dr hab. Aldona Skudrzyk – profesor nauk humanistycznych. Jej zainteresowania naukowe skupiają się wokół socjolingwistycznych, pragmatycznych i stylistycznych aspektów zróżnicowania współczesnej polszczyzny. Publikuje rozprawy dotyczące m.in. pragmatyki, socjolingwistyki, teorii dyskursu, przemian współczesnej polszczyzny pisanej, w tym także polszczyzny artystycznej, języka podręczników szkolnych, funkcjonowania polszczyzny regionalnej, ortografii oraz możliwości wykorzystania współczesnych metodologii opisu języka dla potrzeb glottodydaktyki. Jej najnowsze badania dotyczą stanu piśmiennego stylu myślenia, wpływu nowych mediów na język młodego pokolenia oraz regionu i roli języka w konstruowaniu tożsamości lokalnych. Jest autorką ponad 150 publikacji naukowych, w tym kilku monografii i słowników propagujących poprawną polszczyznę. W bieżącej kadencji (2023–2026) jest członkinią Rady Języka Polskiego przy PAN.
• Mgr Anna Morajko-Fornal – absolwentka Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Śląskiego (specjalizacja nauczycielska). Podyplomowo ukończyła historię na Uniwersytecie Śląskim. Jako absolwentka Podyplomowych Studiów Wiedzy o Regionie, a także jako koordynatorka działań miejskich mających na celu promocję wiedzy o regionie w rudzkich placówkach została pełnomocnikiem Prezydenta Miasta Ruda Śląska ds. edukacji regionalnej. Od 2019 r. pełni funkcję prezesa Bractwa Oświatowego Związku Górnośląskiego, zrzeszającego nauczycieli regionalistów wielu śląskich miast. Od 1997 r. jest czynnym nauczycielem. Pracowała w szkole podstawowej, gdzie poznała specyfikę nauczania w klasach integracyjnych, ale także w zespołach, dla których opracowywała liczne innowacje pedagogiczne. Jest autorką kilkunastu programów własnych (do nauczania języka polskiego, historii, ale także do działań wychowawczych). Od 1997 r. prowadzi Amatorski Teatr „Pierro”, który zrzesza kilkadziesiąt młodych osób i dowodzi, iż możliwy jest pozytywny i efektywny proces współczesnej edukacji. Od 2007 r. pracuje w II Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Gustawa Morcinka w Rudzie Śląskiej, gdzie najczęściej prowadzi klasy o profilu humanistycznym lub Atelier Sztuki. W 2007 r. została uhonorowana Nagrodą Ministra Edukacji Narodowej, w 2023 r. za promocję działań o charakterze regionalnym – odznaczona Nagrodą im. Łucji Staniczkowej, a w 2024 r. została laureatką Nagrody im. Grażyny Langowskiej za promowanie wartości patriotycznych. Jest autorką scenariuszy teatralnych, dzięki którym wprowadza na scenę postacie ze śląskich legend, historii Śląska i Polski. W codziennej pracy umiejętnie łączy wiedzę humanistyczną z arteterapią i elementami treningu umiejętności społecznych. Jest doktorantką Akademii Wyższej Szkoły Bankowej w Dąbrowie Górniczej. W swych badaniach dowodzi, iż konieczne jest stworzenie nowej definicji edukacji regionalnej, uwzględniającej jej nowoczesny wymiar. Broni poglądu, iż dobrze przygotowana edukacja regionalna jest lekarstwem na kryzys polskiej szkoły. Jej uczniowie często sięgają po najwyższe laury w licznych konkursach promujących wiedzę o Śląsku, Polsce, języku polskim i dialekcie śląskim.
• Dr Krystian Węgrzynek – regionalista, polonista, publicysta, doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa. Pracuje w Instytucie Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej. Zajmuje się kulturą i historią Górnego Śląska. Współpracuje z Wydziałem Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego. Prowadzi wykłady poświęcone wspólnotom i regionom Europy (Międzynarodowe Studia Polskie) oraz zajęcia z edukacji regionalnej (Podyplomowe Studia z Wiedzy o Regionie). Jest autorem m.in. książki Języki mitu, historii i religii w literaturze na Górnym Śląsku (2018) oraz współredaktorem zbiorów: Obraz medialny Górnego Śląska w okresie międzywojennym (2021) i Teatr Ś/śląski. Historie mówione (2022). Publikuje na łamach „Śląska” (członek redakcji), „Książnicy Śląskiej”, portalu „Slazag” oraz „Zarania Śląskiego” (redaktor naczelny od 2023 r.). W tym roku wydał książkę Śląskiem wiedziōny. Opowieść biograficzna, poświęconą Alojzemu Lysce.