Przewodnik dla młodzieżowych rad gmin i powiatów gotowych do podjęcia partycypacyjnych działań na rzecz lokalnej edukacji

Rady młodzieżowe dysponują kompetencjami, by w drodze konsultacji, doradztwa i inicjatyw podjąć wyzwanie dotyczące tworzenia lokalnej polityki oświatowej jako elementu polityki młodzieżowej oraz strategicznego działania dotyczącego młodzieży i realizowanego na jej rzecz (z ustaw o samorządzie gminnym i powiatowym).

W jaki jeszcze sposób rady młodzieżowe mogą wspierać lokalną edukację?

Debaty to jedna z form działania, którą postrzegamy jako najskuteczniejszą strategię do budowania lokalnego sojuszu na rzecz dobrej edukacji. Wartość debatowania jest nie do przecenienia, jednak do przeprowadzenia zmiany potrzebne są również działania podejmowane równolegle przez różne zaangażowane strony. Liczba i rodzaje działań są oczywiście niezliczone. Poniżej podajemy przykłady ku inspiracji. Przede wszystkim zachęcamy, by wybierać działania oparte o analizę zasobów i potrzeb, rekomendujemy też zaplanowanie takich pomysł podczas debat.

Przykładowe działania, które rady młodzieżowe mogą zrealizować, by edukacja lepiej odpowiadała na potrzeby uczniów i uczennic oraz na wyzwania współczesnego świata.

Organizacja pracy rady

• Podział zadań w radzie według kompetencji i zainteresowań oraz możliwości. Dostrzeganie i przeciwdziałanie pojawiającym się stereotypom i uprzedzeniom (np. zmienianie co jakiś czas przypisanych ról, tak by każdy mógł wykonywać różne zadania; zadawanie pytania i czekanie na odpowiedź chwilę dłużej, tak by osoby mniej aktywne miały szansę uczestniczyć).
• Używanie języka równościowego i włączającego w dokumentach i komunikatach płynących z rady (ciekawy poradnik nt. języka równościowego został opublikowany przez Warszawską Radę Kobiet we współpracy z Urzędem Miasta: https://edukacja.um.warszawa.pl/-/-nie-rownosc-plci-w-jezyku).
• Zwiększanie dostępności wydarzeń i komunikatów rady dla osób z niepełnosprawnościami (np. podjazdy dla wózków w miejscach wydarzeń, dostosowanie komunikatów w mediach społecznościowych do osób niewidzących, uwzględnienie napisów w tworzonych filmach dla osób głuchych).
• Uwzględnienie w pracach rady pełnomocników lub innej formuły umożliwiającej uwzględnienie perspektywy mniejszościowej (np. osób z doświadczeniem migracyjnym, Ukraińców, osób z niepełnosprawnościami, w spektrum autyzmu itp.) i wdrożenie rozwiązań sprzyjających zaangażowanie osób z mniejszości w aktywność rady.
• Wdrożenie w życie kultury otwartości na błąd i informację zwrotną.
• Warsztaty dla członków i członkiń rady z komunikacji bez przemocy (według Marshalla B. Rosenberga) lub innej metody sprzyjającej skutecznej i asertywnej komunikacji w zespole.
• Podsumowanie i ewaluacja prowadzonych działań.

Organizacja debat dla Edukacji

Przebieg spotkania

Dyskusja jest podzielona na dwie tury

Pierwsza tura odbywa się w grupach „stanowych” (stolik uczniowski, stolik rodziców, stolik nauczycielski, stolik dyrektorski, stolik samorządowy). jeżeli w debacie uczestniczą przedstawiciele organizacji społecznych, to można utworzyć osobny stolik, ale być może bardziej owocnym rozwiązaniem będzie przydzielenie przedstawiciela organizacji do każdego stolika.

Po zakończeniu prac gospodynie stolików przedstawiają podsumowanie.

Ważne! Tę rundę podsumowań najlepiej zacząć od stolika uczniowskiego, gdyż głos młodych ludzi zwykle najskuteczniej otwiera rozmowę – często jest najodważniejszy i bardzo autentyczny.

Druga tura prac odbywa się w grupach „międzystanowych” i daje przestrzeń do wymiany opinii osobom z różnych „stanów”, już ośmielonym wcześniejszymi rozmowami. Na tym etapie – na podstawie rozwiązań zgłoszonych w pierwszej turze – uczestnicy mogą zaplanować konkretne działanie, które następnie zostanie zrealizowane.

Zakończeniem debaty jest przedstawienie propozycji działań wypracowanych przy poszczególnych stolikach (gospodynie stolików) i wybór tego, które zostanie zrealizowane (prowadzi moderatorka debaty). Proponowane działania będą miały wiele wspólnych punktów, więc wbrew pozorom ten etap narady nie musi trwać bardzo długo.

Przewodnik do porania w wersji pdf.