Reggio Emilia to nauka bez dyscypliny i narzucanego odgórnie systemu nauczania. Program tworzą rodzice, nauczyciele, ale przede wszystkim dzieci, które podążają za swoimi zainteresowaniami i wrodzoną ciekawością. Metoda stosowana jest na wczesnych etapach nauczania w żłobkach i przedszkolach.
Metoda zdobyła uznanie na całym świecie, szczególnie w krajach rozwiniętych, gdzie dziecko może cieszyć się dużą swobodą w wyrażaniu siebie i traktowane jest jak istotny członek społeczności.
Metoda Reggio Emilia: założenia
Reggio Emilia zakłada, iż dziecko uczy się poprzez obserwację oraz kontakt ze światem i rówieśnikami. Niezakłócone relacje i swoboda poznawania realiów środowiska, pozwala mu odkryć wzajemne oddziaływania.
Oto 7 najważniejszych punktów, które leżą u założeń włoskiej metody nauki i wychowania.
1. Dzieci są zdolne do samodzielnego konstruowania nauki
W metodzie Reggio Emilia to dzieci są głównymi inicjatorami procesu uczenia się. Edukacja inspirowana jest ich własnymi zainteresowaniami i chęcią poznania. To bardzo indywidualistyczne podejście, które pozwala dziecku rozwijać się w zakresach, które je ciekawią. W tym rozumieniu dziecko jest nie tylko podmiotem, który się uczy narzuconych mu przedmiotów, ale i współtwórcą własnego procesu uczenia się.
2. Dzieci uczą się poprzez interakcję w swoich społecznościach
W Reggio Emilia istnieje ścisła interakcja między nauczycielami, rodzicami i dziećmi. Nauczyciele tej metody wierzą, iż dzieci najlepiej rozwijają się w trakcie współpracy, a nie jedynie w pracy samodzielnej. Zadania wykonywane są w małych grupach, w których dziecko nawiązuje kontakt ze wszystkimi uczestnikami pracy.
3. Dzieci należy zachęcać do wyrażania siebie tak, jak tego chcą
Wiersz Lorisa Malaguzziego "Sto języków dzieci" jest podwaliną filozofii Reggio Emilia. W nim napisane jest, iż dzieci znajdują wiele możliwości wyrażenia siebie i każda z metod opowiedzenia "ja" jest ważna. Rozmowa dziecka może obejmować słowa, ruch, rysunki, obrazy, rzeźby, gesty.
Ze względu na wielość sposobów przekazu dzieci powinny być zachęcane przez opiekunów do jak największej ekspresji, w tym wyrażania wątpliwości, zainteresowań, emocji, wyobraźni. Zadaniem nauczyciela, ale i rodziców, jest danie dzieciom swobody i wejście z nimi w dialog na podstawie elementów komunikacji, którymi chcą się z nimi dzielić.
4. Środowisko w klasie działa jako trzeci nauczyciel
Środowisko szkolne, w którym rozwija się dziecko, jest traktowane w metodzie Reggio Emilia, jako żywy organizm, który ma bezpośredni wpływ na rozwój dziecka. I chodzi nie tylko o kontakty rówieśnicze, ale także przestrzeń, w której dzieci przebywają. W klasach Reggio Emilia pełno jest pięknych przedmiotów oraz rzeczy codziennego użytku, z którymi dzieci mają kontakt na co dzień. Przestrzeń w placówkach jest częściowo otwarta, a pomieszczenia płynnie przechodzą jedne w drugie.
5. Nauczyciele to partnerzy, opiekunowie i przewodnicy, którzy pomagają w odkrywaniu zainteresowań dzieci
W filozofii Reggio Emilia nauczyciele są partnerami w procesie uczenia się. Kierują doświadczeniami, odkryciami dzieci oraz modelują rozwiązywanie problemów. Ich głównym zadaniem jest słuchanie i obserwowanie dzieci, a także reakcji na ich zapytania, zgodne z zainteresowaniami podopiecznych. Nauczyciel nie programuje projektu, którym chce się zająć dziecko, nie wyznacza mu celów, ani nie ocenia wykonania. To dziecko samo decyduje, do czego dąży, a opiekun pozwala mu sprostać zadaniu, które samo przed sobą postawiło.
6. Monitorowanie rozwoju
Dzieci, które uczą się w nurcie Reggio Emilia mają portfolio pełne swoich prac, zdjęć, cytatów, rzeźb i wszystkich innych projektów, które wykonały w czasie roku. Nauczyciele dokumentują oraz nieustannie monitorują rozwój dzieci, a także prowadzą analizy zachowań i języka (także pozawerbalnego), którym posługują się ich podopieczni.
7. Rodzice są partnerami w edukacji
Rodzic to także nauczyciel dziecka i tak jest traktowany w społeczności Reggio Emilia. Pomysły rodziców i ich umiejętności są bardzo cenione w ramach edukacji wczesnoszkolnej. Nauczyciele mają bardzo dobry kontakt z rodzicami w tej metodzie, ponieważ w założeniach uważają, iż środowisko, w którym dziecko się wychowuje, jest dla niego przestrzenią do nauki i obserwacji. Zaangażowanie rodziców ma najważniejsze znaczenie dla tworzenia społeczności edukacyjnej dla dzieci.
Reggio Emilia to metoda nauki, która wykorzystuje naturalny potencjał dziecka do poznawania świata, pozwala wyciągać mu samodzielne wnioski i popycha do podążania za swoją ciekawością. Społeczność Reggio Emilia tworzą rodzice i nauczyciele, którzy ściśle współpracują, a ich nadrzędnym celem jest obserwacja dziecka oraz odpowiadanie na jego potrzeby ekspresji siebie i chęci nauki.
