Już w tym roku możemy spodziewać się przełomu w dziedzinie komputerów osobistych. Nadchodzi bowiem nowa generacja laptopów opartych na otwartej architekturze instrukcji (ISA) RISC-V, która – w przeciwieństwie do zamkniętych rozwiązań x86 i Arm – udostępnia swoje specyfikacje na zasadach open source. Oznacza to, iż każdy może projektować i ulepszać procesory zgodne z RISC-V bez konieczności płacenia licencji, a to otwiera drogę do większej innowacyjności oraz elastyczności w dostosowywaniu sprzętu do indywidualnych potrzeb.
RISC-V rozwijane jest od 2010 roku w laboratorium Parallel Computing Laboratory na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Choć wydawało się, iż taka otwarta koncepcja może pozostać niszą, firmy takie jak Alibaba czy Western Digital już korzystają z tej architektury w produkcji specjalistycznych układów. Teraz do gry wchodzi również sektor urządzeń konsumenckich.
Jeśli spojrzymy na kilka kolejnych generacji [oprogramowania], zaczynamy dostrzegać perspektywę wdrożenia RISC-V gotowego dla konsumentów w urządzeniu takim jak laptop czy choćby telefon — powiedział Nirav Patel, prezes firmy Framework, która planuje wprowadzić do sprzedaży w 2025 roku w pełni funkcjonalne laptopy z możliwością wymiany głównej płyty na wersję RISC-V.
Wcześniej pionierskim projektem w segmencie laptopów RISC-V był model Roma, wydany w 2023 roku przez firmę DeepComputing. Tegoroczna wersja DC-Roma II, choć wciąż nie oferuje wydajności porównywalnej z x86 czy Arm, zwróciła uwagę mediów i entuzjastów na całym świecie.
Wszystko wskazuje na to, iż rok 2025 może być momentem, w którym RISC-V oficjalnie wkroczy na salony
Nie ma nic specyficznego dla ISA, co definiowałoby, czy można stworzyć urządzenie o wysokiej wydajności, czy nie. Liczy się implementacja mikroarchitektury — zauważa Balaji Baktha, założyciel firmy Ventana, pracującej nad wysokowydajnymi układami RISC-V.
Celem DeepComputing i Framework jest nie tylko zbliżenie wydajności do standardów rynkowych, ale też obniżenie ceny do poziomu popularnych laptopów z systemem Windows. Im większa produkcja, tym niższe koszty – a to przełoży się na dostępność i większą otwartość technologiczną
Jeśli uda nam się otworzyć choćby projektowanie układów scalonych, to pewnego dnia choćby uczniowie w szkołach i na uczelniach będą mogli (…) zaprojektować własne układy (…) Dzięki otwartości możesz samodzielnie budować rzeczy od zera — mówi Yuning Liang, założyciel DeepComputing.
Wszystko wskazuje na to, iż rok 2025 może być momentem, w którym RISC-V oficjalnie wkroczy na salony głównego nurtu rynku laptopów, zachęcając kolejnych producentów i konsumentów do eksploracji w pełni otwartych rozwiązań sprzętowych.
