Szkoły przygotowują się na zamknięcie. Czy twoje dziecko też jest gotowe?

Ponad czternaście tysięcy polskich szkół właśnie otrzymuje profesjonalny sprzęt do prowadzenia lekcji online. To nie scenariusz na kolejną pandemię – to przygotowanie na konkretne sytuacje, które mogą się zdarzyć już tej zimy. Mróz spadający poniżej minus piętnastu stopni przez dwie kolejne noce, awaria ogrzewania czy epidemia grypy to wystarczający powód, by szkoła musiała przejść na tryb zdalny. A przepisy nie pozostawiają wyboru: jeżeli zajęcia zostają zawieszone na ponad dwa dni, nauka zdalna jest obowiązkowa. Czy twoje dziecko jest na to przygotowane? Czy w domu macie odpowiedni sprzęt? Bo w tej chwili setki polskich szkół testują już nowe zestawy do nauczania online.

Fot. Shutterstock / Warszawa w w Pigułce

Co to oznacza dla ciebie?

Wyobraź sobie sytuację: nadciągają siarczyste mrozy, temperatura spada do minus dwudziestu stopni, a w szkole twojego dziecka nie działa ogrzewanie. Dyrektor zawiesza zajęcia stacjonarne. Od trzeciego dnia nauka musi być kontynuowana zdalnie – to nie decyzja szkoły, to wymóg ustawy. Twoje dziecko loguje się na platformę, włącza kamerę, ale ty dopiero teraz odkrywasz, iż telefon to za mały ekran, laptop się zawiesza, a internet ledwo działa. Reszta klasy uczestniczy w lekcji normalnie, bo ich rodzice byli przygotowani. Twoje dziecko zostaje w tyle.

To nie jest abstrakcyjny scenariusz. W Kielcach zimą dwie szkoły przeszły okresowo na naukę zdalną z powodu niskich temperatur i trwających prac remontowych. We wrześniu w Polsce doszło do masowej awarii terminali płatniczych – gdyby podobna awaria sparaliżowała infrastrukturę IT szkół, placówki musiałyby błyskawicznie przejść na tryb zdalny. A każda zima przynosi ryzyko siarczystych mrozów, awarii ogrzewania czy epidemii grypy.

Dlatego właśnie Ministerstwo Cyfryzacji uruchomiło program C2.2.1 w ramach Krajowego Planu Odbudowy o wartości przekraczającej sto dwadzieścia dwa miliony złotych. Do końca roku szkolnego 2025/2026 ponad czternaście tysięcy szkół podstawowych i ponadpodstawowych otrzyma profesjonalne zestawy do nauczania zdalnego. We wrześniu 2025 roku rozstrzygnięto przetarg, wyłoniono dziesięciu wykonawców – firmy i konsorcja – które teraz dostarczają sprzęt partiami do konkretnych szkół.

Kiedy szkoła musi przejść na tryb zdalny?

Ustawa Prawo oświatowe jasno określa sytuacje, w których dyrektor szkoły może zawiesić zajęcia stacjonarne. Pierwsza kategoria to warunki atmosferyczne – gdy temperatura zewnętrzna mierzona o godzinie dwudziestej pierwszej w dwóch kolejnych dniach poprzedzających zawieszenie zajęć wynosi minus piętnaście stopni Celsjusza lub jest niższa. jeżeli chodzi o temperaturę wewnątrz budynku, szkoła może zostać zamknięta gdy minimalna temperatura w różnych pomieszczeniach wynosi: szesnaście stopni w salach gimnastycznych i pomieszczeniach do ćwiczeń, osiemnaście stopni w salach lekcyjnych, pracowniach i pomieszczeniach administracyjnych.

Druga kategoria to zagrożenia epidemiologiczne. Ostatnie lata pokazały, iż szkoły muszą być gotowe na szybką reakcję przy rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych. Ustawa przewiduje też zawieszenie w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa uczniów podczas imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych oraz innych nadzwyczajnych zdarzeń – od klęsk żywiołowych, przez awarie infrastruktury, po zagrożenia meteorologiczne.

Kluczowa zasada brzmi: jeżeli zajęcia zostają zawieszone na okres dłuższy niż dwa dni, dyrektor ma obowiązek zorganizować uczniom zajęcia z wykorzystaniem metod kształcenia na odległość. Te zajęcia muszą ruszyć najpóźniej od trzeciego dnia zawieszenia. Oznacza to, iż szkoły nie mogą już pozwolić sobie na improwizację – muszą być technologicznie przygotowane do błyskawicznego przejścia na tryb zdalny w każdej chwili.

Co dostają szkoły z Krajowego Planu Odbudowy?

Każda szkoła objęta programem otrzymuje sprzęt całkowicie za darmo. Co wchodzi w skład takiego zestawu? Tablet graficzny pozwala nauczycielowi pisać i rysować w czasie rzeczywistym – tak jak wcześniej kredą na tablicy, ale teraz wszyscy uczniowie widzą każdy znak niezależnie od tego, czy siedzą w pierwszej, czy ostatniej ławce. Profesjonalny mikrofon ze stacją zbiera dźwięk z całej sali, więc podczas lekcji hybrydowej – gdy część uczniów jest w szkole, a część loguje się z domu – wszyscy słyszą pytania i odpowiedzi kolegów. Kamera na wysokim statywie daje możliwość pokazania eksperymentów, modeli czy tablicy. Do tego słuchawki z mikrofonem i HUB USB łączący wszystkie urządzenia w jeden system.

Ale to nie wszystko. Program C2.2.1 obejmuje nie tylko zakup sprzętu komputerowego dla szkół, ale również utworzenie laboratoriów AI oraz STEM w szesnastu tysiącach placówek edukacyjnych w całej Polsce. Zakłada się także cyfryzację systemu egzaminacyjnego oraz nowoczesne przygotowanie komisji egzaminacyjnych i ośrodków edukacyjnych. Projekt ma zostać zrealizowany do końca 2025 roku.

Dodatkowo trwa równoległy program dotyczący zakupu siedmiuset trzydziestu pięciu tysięcy nowoczesnych urządzeń – laptopów, laptopów przeglądarkowych i tabletów – które trafią do szkół w całej Polsce w roku szkolnym 2025/2026. Łączna wartość tego sprzętu wynosi jeden przecinek cztery jeden miliarda złotych netto. Wsparcie obejmie ponad siedemnaście tysięcy szkół.

Za realizację programu odpowiada Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy. Wszystkie inwestycje są finansowane z Krajowego Planu Odbudowy w ramach działania dotyczącego wyposażenia szkół w odpowiednie urządzenia i infrastrukturę ICT.

Czy twoje dziecko jest przygotowane na naukę zdalną?

Jeśli jesteś rodzicem, przygotowanie systemu edukacji na sytuacje kryzysowe to bezpieczeństwo dla twojego dziecka. Gdy nadejdzie mróz, awaria ogrzewania czy epidemia, nauka nie zostanie przerwana – będzie kontynuowana sprawnie i profesjonalnie przez internet. Ale czy w twoim domu są odpowiednie warunki?

Warto już teraz zapytać w szkole swojego dziecka, czy placówka otrzymała zestawy i kiedy planuje przeprowadzić próbne lekcje zdalne. Takie testy pozwalają wychwycić problemy techniczne, zanim pojawi się realna potrzeba przejścia na tryb online. Lepiej, żeby dziecko pierwszy raz logowało się na platformę podczas ćwiczeń, a nie w sytuacji kryzysowej.

Sprawdź w domu: czy jest sprawny komputer lub tablet dla dziecka? Telefon to ostateczność – na małym ekranie uczestnictwo w lekcji jest mocno utrudnione. Czy dziecko wie, jak zalogować się na szkolną platformę? Czy zna swoje dane dostępowe? Czy ma zainstalowane wymagane aplikacje – Microsoft Teams, Google Workspace for Education lub inne narzędzia używane przez szkołę? Czy internet w domu jest wystarczająco szybki do prowadzenia wideokonferencji bez przerw i zawieszania się obrazu? Czy dziecko ma spokojne miejsce do nauki, gdzie nikt nie będzie mu przeszkadzał podczas lekcji online?

Jeśli odpowiedź na którekolwiek z tych pytań brzmi „nie”, czas działać. Bo gdy szkoła przejdzie na tryb zdalny, nie będzie czasu w organizowanie sprzętu i testowanie połączeń. Lekcje ruszą trzeciego dnia od zawieszenia zajęć – twoje dziecko albo będzie uczestniczyć normalnie, albo zostanie w tyle.

Co jeszcze zmienia się w polskich szkołach?

Cyfryzacja edukacji to nie tylko przygotowanie na sytuacje kryzysowe. Od sierpnia 2025 roku ruszył program Cyfrowy Uczeń o budżecie dwustu sześćdziesięciu milionów złotych, który będzie realizowany do listopada 2029 roku. Będzie składał się z czterech modułów: sprzętowego, narzędziowego, szkoleniowego oraz rozwoju cyfrowych usług dla edukacji.

Wsparcie na zakup sprzętu komputerowego, systemu oraz innych pomocy dydaktycznych będą mogły uzyskać nie tylko szkoły, ale również przedszkola, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, młodzieżowe domy kultury oraz międzyszkolne ośrodki sportowe. Co istotne, aby skorzystać z tej pomocy, jednostki samorządu terytorialnego będą musiały zapewnić dwadzieścia procent wkładu własnego.

Nauczyciele będą mogli skorzystać ze szkoleń podnoszących kompetencje cyfrowe. Dostępne będą bezpłatne materiały edukacyjne wykorzystujące wyposażenie podczas zajęć z różnych przedmiotów. Program zakłada również wsparcie rozwijania umiejętności cyfrowych nauczycieli, w szczególności w zakresie poprawnego metodycznie wykorzystywania sprzętu zakupionego w ramach KPO.

Nie czekaj na mróz

Historia pokazuje, iż sytuacje kryzysowe w edukacji zdarzają się częściej, niż mogłoby się wydawać. Doświadczenia z pandemii COVID-19 nauczyły nas, iż brak przygotowania oznacza chaos, stres i problemy z jakością nauczania. Dlatego właśnie rząd inwestuje ponad pięć miliardów złotych z Krajowego Planu Odbudowy w cyfryzację polskich szkół.

Ale najlepszy sprzęt w szkole nie pomoże, jeżeli w domu nie ma odpowiednich warunków do nauki zdalnej. Sprawdź już dziś, czy twoje dziecko jest przygotowane. Bo gdy nadejdzie kryzys – a zima zawsze przynosi takie ryzyko – będzie już za późno na organizowanie sprzętu i testowanie połączeń. Szkoły są gotowe. Czy ty też?