W Krakowie rusza pierwszy w Polsce Wydział Technologii Kosmicznych

To wydarzenie bez precedensu w historii polskiej nauki. W Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie wystartował pierwszy w kraju i jeden z nielicznych w Europie Wydział Technologii Kosmicznych.

W Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie rozpoczął działalność pierwszy w Polsce – i jeden z nielicznych w Europie – Wydział Technologii Kosmicznych. To osiemnasty wydział uczelni, który odpowiada na potrzeby gwałtownie rozwijającego się sektora kosmicznego. Uczelnia planuje nie tylko kształcić specjalistów gotowych do pracy w branży, ale także prowadzić nowatorskie badania naukowe, łączące inżynierię z refleksją społeczną i etyczną.

Wydział Technologii Kosmicznych jest pokłosiem dotychczasowej działalności Centrum Technologii Kosmicznych, które od pięciu lat aktywnie bierze udział w projekcie UNIVERSEH – Europejski Uniwersytet Kosmiczny dla Ziemi i Ludzkości. Ważnym elementem studiów na nowym Wydziale będzie aktywna działalność w kołach naukowych, których aktualnie w obszarze technologii kosmicznych działa przy Centrum Technologii Kosmicznych dziesięć (m.in. LunarTech, SatLab, AstroBio, AGH Skylink, AstroDevelopers, AGH Space Team, STARS), i w których innowacyjne rozwiązania tworzy około 260 osób.

Zajęcia na nowym kierunku będą prowadzone przy udziale ekspertów z branży kosmicznej, jak i przedstawicieli agencji kosmicznych oraz firm technologicznych. Wśród prowadzących warto wymienić m.in.: dr Michele Armano z Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA), dr BHM Darukesha z Indyjskiej Agencji Kosmicznej (ISRO), dr Emma Gatti geolożka kosmiczna z doktoratem obronionym w University of Cambridge, a także pracowniczka NASA’s Jet Propulsion Laboratory i Caltech oraz prof. Martin Tajmar z TU Dresden specjalista w zakresie napędów dla satelitów.

Rektor AGH prof. Jerzy Lis podkreśla: – Sektor kosmiczny w Polsce rozwija się dynamicznie i ma coraz większe znaczenie. Polska jest aktywna w zakresie produkcji satelitów, rozwoju technologii aparatury badawczej stosowanej w kosmosie, badań kosmicznych oraz technik obserwacji Ziemi. Polskie firmy i instytucje uczestniczą w międzynarodowych projektach kosmicznych i współpracują z międzynarodowymi agencjami kosmicznymi. Z punktu widzenia naukowego, rozwój technologii kosmicznych jest niezwykle istotny dla postępu
w dziedzinach takich jak inżynieria, fizyka, informatyka czy materiałoznawstwo. Poszerzenie wiedzy i umiejętności związanych z technologiami kosmicznymi umożliwi prowadzenie badań, które mogą przynieść przełomowe odkrycia zarówno dla nauk podstawowych, jak i stosowanych. Z punktu widzenia gospodarczego, rozwój technologii kosmicznych ma ogromny potencjał do generowania nowych miejsc pracy i tworzenia innowacyjnych rozwiązań, które mogą znaleźć zastosowanie nie tylko w przemyśle kosmicznym, ale także w innych branżach, takich jak np. telekomunikacja, transport czy energetyka. Poszerzając naszą ofertę kształcenia dokładamy cegiełkę do skoku gospodarczego Polski w sektorze kosmicznym oraz gwarantujemy dostarczenie wyspecjalizowanej kadry.

Prof. Tadeusz Uhl, inicjator powołania nowej jednostki oraz dotychczasowy Dyrektor CTK AGH wyjaśnia: – Powołany wydział będzie wspierał rozwój kadry dla sektora kosmicznego. Statystyki wskazują, iż 55% projektów związanych z technologiami kosmicznymi realizowanych w Polsce dotyczy przetwarzania danych satelitarnych, z tego zakresu zapotrzebowanie na specjalistów jest największe. Wykorzystując potencjał AGH oraz doświadczenia w realizacji projektu UNIVERSEH będziemy mogli, właśnie w tym obszarze wykształcić wielu specjalistów.

Powołany wydział będzie kontynuował badania naukowe realizowane
w Centrum Technologii Kosmicznych AGH. Zakres prac badawczych nowego wydziału jest bardzo szeroki. Naukowcy będą zajmować się m.in. analizą danych satelitarnych, czyli tzw. downstreamem – chodzi o to, by dzięki zdjęciom i pomiarom z kosmosu lepiej zrozumieć, co dzieje się na Ziemi. Czy zmienia się klimat? Jakie zjawiska wpływają na środowisko? Tego typu informacje będą przetwarzane i interpretowane, by wspierać decyzje dotyczące naszej planety.

Z kolei upstream to ten obszar działalności, który dotyczy przygotowywania misji kosmicznych – zarówno tych bezzałogowych, jak i z udziałem ludzi. Wydział będzie brał udział w planowaniu misji orbitalnych i planetarnych, zarządzaniu nimi oraz rozwijaniu technologii potrzebnych do ich realizacji.

Istotną częścią prac będą także zagadnienia związane ze zdrowiem w kosmosie – a więc badania nad tym, jak warunki panujące poza Ziemią wpływają na organizmy żywe. Wydział będzie prowadził międzynarodowe projekty dotyczące m.in. biologii i medycyny kosmicznej, a także projektował habitaty – czyli specjalne zamknięte środowiska, w których można symulować życie w przestrzeni kosmicznej.

Ważnym obszarem będą również materiały i konstrukcje kosmiczne, zwłaszcza nowoczesne czujniki oparte na nanomateriałach. Te technologie mogą być wykorzystywane w trudnych warunkach kosmosu, gdzie nie sprawdza się zwykły sprzęt.

Nie zabraknie też tematów związanych z zasobami kosmicznymi i robotyką – chodzi o rozwijanie maszyn, które będą w stanie transportować np. regolity księżycowe czy wykonywać naprawy satelitów na orbicie.

Ciekawym uzupełnieniem całego programu są badania pod hasłem „kosmos i społeczeństwo” – czyli refleksja nad tym, jak ludzie postrzegają eksplorację kosmosu, jak można skutecznie edukować w tym temacie i co zrobić, by więcej osób zainteresowało się naukami ścisłymi i technologią.