Kiedyś myślałam, iż pomaganie dzieciom to obowiązek matki. Dziś wiem, iż jeżeli dasz siebie za dużo – wezmą wszystko.
Gdy moja córka wróciła do pracy po urodzeniu drugiego dziecka, powiedziała:
– Mamo, tylko ty potrafisz tak dobrze zająć się maluchami.
Nie protestowałam. Zawsze byłam tą, która „da radę”. Rano o siódmej byłam już u nich, gotowa do akcji – śniadania, przedszkole, pieluchy, sprzątanie, gotowanie. Wracałam do domu dopiero wieczorem, kiedy byłam już tak zmęczona, iż marzyłam tylko o łóżku.
Nie brałam od nich ani złotówki. Nie chciałam. Powtarzałam, iż „to przecież rodzina”.
Ale z czasem rodzina zaczęła traktować mnie jak mebel.
Wnuki kocham, ale nie jestem służącą
Zięć coraz częściej zwracał się do mnie jak do pomocy domowej.
– Pani Zosiu, proszę posprzątać po dzieciach, bo ja się zaraz spieszę.
– Pani Zosiu, a może pani podgrzeje obiad?
„Pani Zosiu” – po tylu latach, gdy gotowałam mu obiady, gdy siedziałam z jego dziećmi, gdy dbałam o ich dom, jak o własny. Córka udawała, iż nie słyszy. A ja milczałam, bo przecież „nie warto się kłócić o głupoty”.
Tylko iż z takich głupot składa się całe życie.
Kilka tygodni temu źle się poczułam. Zawroty głowy, ciśnienie, ból w klatce piersiowej. Powiedziałam córce, iż muszę jechać do lekarza. Zięć tylko westchnął i rzucił:
– No nie wiem, może weźmie pani autobus? Benzyna teraz droga.
Autobus. Ja – kobieta, która przez lata zajmowała się jego dziećmi, nosiła zakupy, prała, gotowała. Autobus.
Nie powiedziałam nic. Ale coś we mnie pękło.
Przez kolejne dni nie dzwoniłam. Nie przyszłam do dzieci, choć córka pisała wiadomości:
– Mamo, dzieci płaczą, pytają, gdzie jesteś.
– Mamo, przesadzasz.
Nie odpowiadałam. Siedziałam w swoim mieszkaniu, patrzyłam w ścianę i czułam, jak po raz pierwszy od dawna oddycham.
Zrozumiałam, iż nie chcę już żyć dla innych. Nie chcę być tą, co zawsze pomoże, zawsze poświęci się, zawsze będzie „na zawołanie”.
Tydzień później przyszli do mnie razem – córka i zięć. Zmartwieni, rozdrażnieni, ale w ich głosach było coś nowego – niepewność.
– Mamo, nie możemy sobie poradzić. Dzieci płaczą, my oboje w pracy. Co się stało?
Spojrzałam na nich spokojnie.
– Nic się nie stało. Po prostu zrozumiałam, iż moja pomoc to nie obowiązek.
– Ale przecież zawsze mówiłaś, iż to dla rodziny! – córka zaczęła płakać.
– Tak, ale rodzina to też szacunek. A ja już dawno przestałam go od was czuć.
Milczeli. Zięć spuścił wzrok.
Dziś wnuki widuję tylko w weekendy. Nie za darmo – ustaliłam symboliczne wynagrodzenie. Nie dla pieniędzy, ale dla zasady. Bo szacunek zaczyna się tam, gdzie kończy się naiwność.
Zięć już nie mówi „pani Zosiu”. Mówi: „mamo”. I czasem, gdy odwozi mnie do domu, pyta:
– Może wstąpimy po drodze na ciasto?
Uśmiecham się wtedy. Nie dlatego, iż zapomniałam, co było. Tylko dlatego, iż w końcu przestałam pozwalać, by mnie lekceważono.
Bo kobieta może być cicha przez lata, ale gdy w końcu się odezwie – świat wokół niej zaczyna milknąć.
