W przemówieniu rozpoczynającym Zjazd Związku Niemieckich Stowarzyszeń w Polsce lider VdG Rafał Bartek przypomniał, iż w lutym 2024 odwołano dyskryminujące uczniów ze środowiska mniejszości niemieckiej postanowienia Ministerstwa Edukacji Narodowej.
– Rok 2023 to był rok, w którym przedstawiono nam dane ze spisu powszechnego z 2021 roku. Nasza mniejszość narodowa zmniejszyła się o ok. 3 tys. osób. W porównaniu z rokiem 2011 (2011 – ok. 147 tys., 2021 – ok. 144 tys.). Można powiedzieć, iż to niewiele, zwłaszcza gdy spojrzy się na antyniemiecką politykę polskiego rządu w ostatnich latach. Ale jeżeli przyjrzeć się danym szczegółowo w odniesieniu do gmin, w których mieszka mniejszość niemiecka, to różnice są już większe. Każdy z nas musi sam przeanalizować, z czego to wynika (…). W niektórych miejscach można znaleźć związek między działalnością struktur MN a wynikami spisu – mówił.
Zjazd Związku Niemieckich Stowarzyszeń w Polsce. 12 punktów dla dwóch rządów
– Musimy wciąż myśleć jak możemy sprawić, by niemiecka kultura i język były atrakcyjne dla kolejnych pokoleń? Jak możemy przyciągnąć młodych ludzi do naszych działań? Jestem bardzo wdzięczny Związkowi Młodzieży Mniejszości Niemieckiej, Domowi Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz organizacjom edukacyjnym Pro Liberis Silesiae z Raszowej i Kreatywnej Edukacji w Gosławicach za wszystkie działania i projekty w tym obszarze – podkreślał lider VdG.
Rafał Bartek przypomniał, iż na początku roku 2024 zarząd VDG, opublikował stanowisk adresowane do rządów Polski i Niemiec zawierające najważniejsze wyzwania mniejszości niemieckiej na nadchodzące lata. W czterostronicowym dokumencie znalazło się 12 punktów:
- Polityczne traktowanie problemów Mniejszości Niemieckiej.
- Wsparcie i reorganizacja języka niemieckiego jako języka mniejszości w polskim systemie oświaty.
- Projekty i programy wspierające (dokształcające) dla nauczycieli języka niemieckiego i nauczycieli przedmiotu.
- Finansowanie instytucjonalne i dłuższe okresy realizacji projektów.
- Wzmocnienie młodzieży i organizacji młodzieżowych Mniejszości Niemieckiej.
- Ustanowienie stałej obecności politycznej Mniejszości Niemieckiej w polskim parlamencie.
- Rozszerzenie muzealnej prezentacji Mniejszości Niemieckiej.
- Zachowanie i wzmocnienie Górnośląskiego Centrum Kultury i Spotkań im. Eichendorffa w Łubowicach.
- Wspieranie i dalszy rozwój działalności medialnej Mniejszości Niemieckiej.
- Ułatwianie dostępu do niemieckich bibliotek medialnych w formie online oraz promowanie niemieckich i niemieckojęzycznych pokazów filmowych w Polsce.
- Zabezpieczenie działalności kulturalnej Mniejszości Niemieckiej poprzez utworzenie dwóch niemieckich ośrodków kultury.
- Wzmocnienie stosunków polsko-niemieckich poprzez utworzenie polsko-niemieckiego funduszu obywatelskiego.
– Nie otrzymaliśmy jeszcze odpowiedzi na ten dokument, ale możemy być pewni, iż kiedy rozpoczną się polsko-niemieckie rozmowy na temat mniejszości niemieckiej, będziemy mieli jasność co do naszych głównych celów – podsumował Rafał Bartek.
Zjazd Związku Niemieckich Stowarzyszeń w Polsce. Delegaci uchwalili trzy rezolucje
Delegaci uchwalili trzy dokumenty: Rezolucję w sprawie wprowadzenia w życie zapisów Europejskiej Karty Języków Regionalnych i Mniejszościowych, Rezolucję dotyczącą udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz Rezolucję z okazji 20-lecia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.
„Europejska Karta Języków Regionalnych i Mniejszościowych ratyfikowana w Polsce już w 2009 r. daje ramy prawne tego, jak powinna wyglądać ochrona języków regionalnych i mniejszościowych w Europie. Mimo iż ten dokument już ponad 15 lat prawnie obowiązuje w Polsce, wiele zawartych w nim zobowiązań nie doczekało się wdrożenia. Apelujemy więc do Rządu Polskiego o potraktowanie wytycznych Karty (…) jako zobowiązania państwa konieczne do realizacji” – apelowali uczestnicy zjazdu w pierwszej z nich.
Zjazd zwrócił się do członków MN o udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego. A także o wybór kandydatów, którzy deklarują:
- diałania na rzecz wprowadzenia wspólnych dla wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej standardów ochrony praw mniejszości narodowych, etnicznych i językowych,
- zajmują się tematem mniejszości narodowych, etnicznych i językowych,
- wspierają dialog międzykulturowy mniejszości narodowych, etnicznych i językowych na terenie UE,
- zabiegają o bezpośredni dostęp do funduszy europejskich dla mniejszości narodowych, etnicznych i językowych.
Wybory uzupełniające
Delegaci z euforią odnieśli się do 20. rocznicy polskiej akcesji do UE. „Podkreślamy znaczenie zachowania tożsamości kulturowej, języka i tradycji i jednocześnie apelujemy o ochronę i promocję praw niemieckiej mniejszości zgodnie z międzynarodowymi standardami dotyczącymi ochrony mniejszości narodowych i etnicznych. Wzywamy do wzmacniania współpracy i solidarności między mniejszością niemiecką, polskim rządem a Unią Europejską, a także o pełne wdrożenie i monitorowanie praw na szczeblu UE, celem skutecznego reprezentowania i wspierania interesów i potrzeb mniejszości” – napisali w rezolucji.
Do zarządu VdG wybrano Dawida Bojarowskiego ze Związku Mniejszości Niemieckiej w Tczewie (zastąpił zmarłego w ubiegłym roku Petera Jeske). Do komisji rewizyjnej – w miejsce pana Bojarowskiego – został wybrany Walter Mueller.
