Wielu Polaków nie wie, iż w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych można ubiegać się o świadczenie, które wysokością dorównuje niejednej emeryturze. Jego średnia wartość przekracza 4 tysiące złotych, a uzyskać je mogą osoby, które spełnią określone warunki – w tym wiekowe oraz dotyczące stażu pracy. To świadczenie kompensacyjne, z którego korzystają głównie osoby związane z oświatą, ale nie tylko.
Fot. Warszawa w Pigułce
ZUS regularnie przypomina, iż oprócz standardowych emerytur i rent, istnieje kilka form wsparcia dla osób w wieku przedemerytalnym. Jednym z nich jest właśnie świadczenie kompensacyjne – rodzaj pomostowego zasiłku, wypłacanego osobom, które zakończyły aktywność zawodową, ale jeszcze nie osiągnęły wieku emerytalnego. Co ważne, jego wysokość zależy od zgromadzonego kapitału i stażu pracy, dlatego dla osób z długim doświadczeniem zawodowym może sięgnąć choćby ponad 4 tysięcy złotych miesięcznie.
Świadczenie kompensacyjne adresowane jest głównie do nauczycieli, wychowawców i pracowników pedagogicznych. Skorzystać z niego mogą osoby, które ukończyły 55. rok życia i mają co najmniej 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym minimum 20 lat pracy w szkole, przedszkolu lub innej placówce oświatowej w wymiarze co najmniej połowy etatu. To warunek konieczny, by ZUS mógł przyznać to specjalne wsparcie.
Z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, iż w połowie 2025 roku przeciętna wysokość świadczenia kompensacyjnego wyniosła 4183,39 zł. W tym samym czasie pobierało je ponad 10 tysięcy osób w całym kraju. Dla wielu nauczycieli to forma wytchnienia po latach pracy, która pozwala doczekać wieku emerytalnego bez konieczności dalszego zatrudnienia.
Zasady przyznawania świadczenia są jednak ściśle określone. Uprawnienia wiekowe różnią się w zależności od płci i roku. Kobiety mogą składać wniosek, gdy ukończą 56 lat (w latach 2025–2026), a mężczyźni – 61 lat. Z każdym kolejnym okresem granica ta rośnie o rok, aż do 59 lat w przypadku kobiet i 64 lat dla mężczyzn w latach 2031–2032.
Wysokość świadczenia jest ustalana indywidualnie, na podstawie zsumowanych i zwaloryzowanych składek emerytalnych oraz kapitału początkowego, a następnie podzielona przez średnie dalsze trwanie życia dla osoby w wieku 60 lat. To oznacza, iż im dłuższy staż pracy i większy dorobek składkowy, tym wyższa kwota, jaką ZUS przelewa co miesiąc.
Warto podkreślić, iż świadczenie kompensacyjne nie jest przyznawane automatycznie – trzeba złożyć wniosek w placówce ZUS lub elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych. Do dokumentacji należy dołączyć zaświadczenia potwierdzające okresy zatrudnienia i charakter pracy w placówkach edukacyjnych.
To świadczenie szczególnie cenne dla osób, które zakończyły wieloletnią karierę w zawodach wymagających intensywnej pracy z dziećmi i młodzieżą. Dla wielu nauczycieli i wychowawców stanowi finansowy pomost między aktywnością zawodową a pełnoprawną emeryturą.
Jak wskazuje ZUS, coraz więcej Polaków korzysta z tej możliwości, a świadczenia kompensacyjne stają się realnym wsparciem dla grupy seniorów, która przez lata wykonywała zawody obciążające fizycznie i emocjonalnie. Dla tych, którzy spełniają warunki, to sposób na stabilne, regularne dochody przekraczające 4 tysiące złotych miesięcznie — bez konieczności dalszej pracy.
