Wstrząs mózgu u dziecka powstaje wskutek urazu głowy. Jego pierwsze objawy często są delikatne i mogą uśpić czujność rodzica. choćby z pozoru banalne uderzenie w głowę może skończyć się przykrymi konsekwencjami. Dlatego, o ile maluch uderzy się w głowę, koniecznie musimy zachować czujność i go obserwować. o ile mamy podejrzenie wstrząśnienia mózgu konieczna jest konsultacja z lekarzem. Opisujemy, na co zwrócić uwagę i jak pomóc dziecku ze wstrząsem mózgu.
Wstrząs mózgu u dziecka:
- na czym polega
- objawy
- przyczyny
- pierwsza pomoc
- leczenie
- powikłania
Na czym polega wstrząs mózgu u dziecka
Wstrząs mózgu to potoczna nazwa dla wstrząśnienia mózgu (z łac. commotio cerebri). Polega on na krótkotrwałym zaburzeniu pracy mózgu, w tym przypadku uszkodzenia struktur pnia mózgu lub przejściowego zaburzenia funkcji kory mózgowej.
Są trzy stopnie wstrząśnienia mózgu:
- I stopień – nie ma utraty przytomności, a inne objawy, jak spowolnienie ruchowe dziecka, problem z wysłowieniem się, ustępują w ciągu 15 minut,
- II stopień – dziecko jest przytomne, ale inne objawy wstrząśnienia mózgu realizowane są dłużej niż 15 minut,
- III stopień – doszło do utraty przytomności.
Najczęściej wstrząs mózgu jest lekki, nie powoduje uszkodzeń układu nerwowego, a jego symptomy ustępują po kilku godzinach, nie pozostawiając po sobie śladu.
Objawy wstrząsu mózgu u dziecka
Najbardziej charakterystycznymi objawami wstrząsu mózgu są:
- utrata przytomności – trwa zwykle nie dłużej niż 15 minut do 1 godziny, nie może przekraczać 6 godzin,
- wymioty,
- nagła senność dziecka,
- luki w pamięci – dziecko nie pamięta okoliczności wypadku (tzw. niepamięć wsteczna),
- przejściowe ograniczenie świadomości (splątanie),
- nudności,
- silny ból głowy,
- zawroty głowy,
- nadwrażliwość na dźwięk i światło,
- dziecko jest zdezorientowane,
- ma problem z wysłowieniem się,
- trudności z utrzymaniem równowagi i koordynacją ruchową,
- spowolnione ruchy.
Nie zawsze objawy wstrząsu mózgu są wyraźne, stąd konieczność obserwowania dziecka, które uderzyło się w głowę. Stan dziecka po urazie może być na początku dobry i dopiero po upływie doby lub dwóch następuje pogorszenie samopoczucia.
Objawy wstrząsu mózgu u niemowlaka
U tak małych dzieci do wstrząsu mózgu może dojść wskutek upadku z przewijaka lub z łóżka, a jego objawy mogą być mniej charakterystyczne. Najczęściej są nimi:
- wymioty,
- zwiększona senność, problem z wybudzeniem dziecka,
- bladość skóry,
- rozdrażnienie,
- płacz,
- drgawki.
Przyczyny wstrząsu mózgu u dziecka
Przyczyną wstrząsu mózgu jest uraz głowy, powstały wskutek:
- upadku dziecka podczas zabaw, jazdy na rowerze, uprawiania sportu,
- uderzenia o twardą powierzchnię,
- napadu padaczkowego,
- gwałtownego szarpnięcia głową.
W wyniku upadku dochodzi do chwilowego wyłączenie dróg nerwowych odpowiadających za pobudzanie wzgórza i kory mózgowej oraz utrzymywanie świadomości.
Pierwsza pomoc przy wstrząsie mózgu u dziecka
W przypadku utraty przytomności dziecka trzeba wezwać pogotowie. Do czasu jego przyjazdu należy dziecko ułożyć w pozycji bocznej ustalonej:
- położyć dziecko na plecach,
- rękę bliżej nas zgiąć pod kątem prostym i ułożyć dłonią do góry,
- dalszą nogę ugiąć i złapać za kolano, z kolei dalszą rękę złapać przeplatając nasze palce przez palce dziecka,
- delikatnym ruchem pociągnąć za rękę i nogę przekładając dziecko na bok,
- rękę ułożyć przy policzku dziecka, kolano zgiętej nogi oprzeć na podłożu,
- głowę dziecka skręcić delikatnie na bok.
Jeżeli jednak wskutek upadku i uderzenia w głowę nie doszło do wystąpienia u dziecka niepokojących objawów, trzeba je dalej obserwować. Na miejsce stłuczenia położyć zimny kompres. o ile dziecko jest zmęczone, położyć je do łóżka.
Nie ma przeciwwskazań, aby dziecko poszło spać, o ile jest senne, a jego zmęczeniu nie towarzyszą trudności z utrzymaniem kontaktu i osłabieniem lub żadne inne zdradzające wstrząśnienie mózgu.
Leczenie wstrząsu mózgu u dziecka
W celu ustalenia na ile poważny jest uraz, czy nie ma złamania kości czaszki, krwawienia wewnątrzczaszkowego lub krwiaka mózgu oraz czy dziecko powinno zostać w szpitalu, lekarz musi wykonać badanie:
- tomografii komputerowej lub
- rezonansu magnetycznego,
- rentgen czaszki,
- przeprowadzić wywiad lekarski – chodzi o ustalenie, czy dziecko nie ma m.in. ADHD, migrenowych bólów głowy, czy nie było wcześniej urazów głowy, co może zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia urazu mózgu,
- wykonać badania neurologiczne np. próbę palec-nos – dziecko musi palcem wskazującym wyciągniętej przed siebie ręki dotknąć nosa; o ile pojawi się drżenie, może być ono oznaką niezborności ruchów.
Jeżeli badanie potwierdzi wstrząs mózgu, dziecko, w zależności od jego samopoczucia, będzie musiało przez kilka dni być pod opieką medyczną w szpitalu lub też dochodzić do zdrowia w domu. Jego leczenie będzie polegało na:
- odpoczynku w pozycji leżącej,
- podawaniu leków przeciwbólowych i przeciwwymiotnych,
- unikaniu aktywności umysłowej – nie może oglądać telewizji, grać na komputerze, korzystać z telefonu komórkowego.
Dopiero po upływie doby od ustąpienia objawów maluch może powoli wracać do aktywności fizycznej i intelektualnej. Najpierw będzie to spacer, następnie lekkie ćwiczenia fizyczne, aż do swobodnej zabawy i gier. Cały proces zajmuje około 4-6 tygodni.
Powikłania wstrząsu mózgu u dziecka
Zaniedbanie leczenia wstrząsu mózgu u dziecka może skutkować:
- nawracającymi bólami i zawrotami głowy – zespół powstrząsieniowy,
- nudnościami,
- problemami z koncentracją,
- wahaniami nastroju,
- a choćby długotrwałą utratą pamięci.
Zobacz także:
- Reanimacja dziecka – te zasady musisz znać!
- Zespół dziecka potrząsanego: przyczyny, objawy i powikłania
- Jak wykonać resuscytację dziecka powyżej 1. roku życia? – rozwiąż quiz
