„Let’s Make Inclusion Happen!” Tylko ze specjalistycznym wsparciem SCWEW

W ramach prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej odbyła się konferencja „Edukacja włączająca dla sprawiedliwej, silnej i konkurencyjnej Unii Europejskiej” („Let’s Make Inclusion Happen! Inclusive Education for a Fair, Resilient, and Competitive EU”). 17 i 18 marca w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie przedstawiciele państw unijnych dyskutowali o edukacji wysokiej jakości dostępnej dla wszystkich uczniów.

Polska wskazała edukację włączającą jako jedno z wyzwań współczesnego świata i podkreśliła wagę działań podejmowanych w tym obszarze. W wystąpieniu inaugurującym wiceminister edukacji Joanna Mucha odniosła się do doświadczeń pilotażowego wdrożenia modelu SCWEW. Przywołała 23 specjalistyczne centra, które w latach 2021–2023 z sukcesem realizowały swoje zadania. Przedstawiła też dalsze działania w ramach w tej chwili realizowanego projektu, które mają na celu utworzenie sieci specjalistycznego wsparcia. SCWEW zostały ujęte w szerszym kontekście działań w tej chwili podejmowanych w Polsce na rzecz edukacji włączającej.

W trakcie konferencji poznaliśmy doświadczenia i praktyki systemów edukacyjnych państw Unii Europejskiej. Podczas wystąpień i w dyskusji panelowej pojawiało się zagadnienie zwiększania świadomości i zapewnienia równego dostępu do nauki. W tym kontekście niezwykle ważne było odniesienie do budowania odpowiedzialności społecznej dotyczącej prawa każdego ucznia do edukacji włączającej. Ważne jest także spojrzenie z perspektywy rozwiązań systemowych i praktyki edukacyjnej oraz uwzględnienie dostępnych zasobów w budowaniu edukacji przyszłości. Ten wątek jest istotny w kontekście działań SCWEW, które są ukierunkowane na bezpośrednie wsparcie dyrektorów, nauczycieli, specjalistów przedszkoli i szkół ogólnodostępnych oraz dzieci, uczniów i rodziców. Specjalistyczne centra w swoich zadaniach uwzględniają integrowanie podmiotów działających na rzecz dziecka i rodziny w celu budowania adekwatnej oferty, dostosowanej do potrzeb odbiorców.

W wystąpieniach wybrzmiała także rola interesariuszy. Podkreślono znaczenie środowiska szkolnego oraz ekspertów w przygotowywaniu rekomendacji i dobrych praktyk dla edukacji. Wszyscy byli zgodni, iż tworząc inkluzyjne rozwiązania, należy korzystać z wiedzy praktyków i osób, które uczestniczą w życiu szkoły, zatem powinny mieć wpływ na jej kształtowanie jako przestrzeni rozwoju i wsparcia.

Ważnym elementem rzeczywistości edukacyjnej jest dobrostan uczniów. W szerokim ujęciu poruszono ten temat w drugim dniu konferencji. Mówiono o dobrostanie w kontekście badawczym, odwołując się do funkcjonowania uczniów w przestrzeni szkolnej, ale też do tworzenia rozwiązań wspierających dobrostan uczniów i wpływających na osiągnięcie sukcesu szkolnego. Zgodnie uznano, iż szkoła powinna być centrum rozwoju społecznego i emocjonalnego. W takim rozumieniu to właśnie w tym środowisku możemy kształtować postawy i budować społeczną świadomość inkluzyjną.

Otwarte pozostaje pytanie, jak najlepiej tworzyć warunki dla dostępnej szkoły. Wydarzenia tej rangi to okazja, aby poznać rozwiązania możliwe do wdrożenia, a następnie zastosować wybrane praktyki w działaniach na rzecz edukacji. Specjalistyczne Centra Wspierające Edukację Włączającą mogą być odpowiedzią na to pytanie. Centra uzupełniają działania innych podmiotów w obszarze wsparcia, ukierunkowują je na konkretnego adresata i odpowiadają na indywidualne potrzeby przedszkoli i szkół.

W centrum wszystkich działań zawsze pozostaje dziecko/uczeń. Należy jednak pamiętać o adekwatnym adresowaniu wsparcia i korzystaniu z zasobów dostępnych w najbliższym środowisku. Chodzi o współpracę międzysektorową, w której SCWEW może pełnić istotną funkcję zarówno na etapie mapowania zasobów, jak i włączania ich w działania wspierające podejmowane na poziomie szkoły i środowiska. W tym kontekście wybrzmiała rola specjalistycznych centrów podczas dyskusji panelowej.

Podczas konferencji utwierdziliśmy się, iż podążamy adekwatną drogą. Przyświecają nam te same cele, do których odwoływali się przedstawiciele państw członkowskich Unii Europejskiej. Edukacja przyszłości to edukacja włączająca, dostępna, w której każdy uczeń może realizować swój indywidualny potencjał. SCWEW będą uczestniczyć w tym procesie budowania otwartej szkoły.

W efekcie konferencji powstanie „Manifest edukacji włączającej”, w którym zostaną zebrane wnioski i rekomendacje. Będą one podstawą dalszych działań zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie #SCWEW #ORE