Powrót do pracy po urlopie macierzyńskim to jeden z tych momentów, który niesie ze sobą cały wachlarz emocji – od ekscytacji, przez poczucie winy, po obawy, czy „wszystko się uda”. Dla wielu mam to pierwszy raz od miesięcy, kiedy trzeba założyć nie tylko biurowe ubranie, ale i „profesjonalną tożsamość”, zostawiając dziecko pod opieką kogoś innego. Jak przygotować siebie i malucha na ten etap? Jak zadbać o emocje i nie zgubić się w logistycznym chaosie? I wreszcie – jakie prawa przysługują ci jako mamie wracającej do pracy w 2025 roku?
Co mówi polskie prawo o powrocie do pracy po urlopie macierzyńskim? (stan na marzec 2025)
Zgodnie z obowiązującym Kodeksem pracy, po zakończeniu urlopu macierzyńskiego i ewentualnego urlopu rodzicielskiego, masz prawo wrócić na to samo stanowisko, a jeżeli nie jest to możliwe – na stanowisko równorzędne z zachowaniem wynagrodzenia odpowiadającego twoim kwalifikacjom.
Kilka kluczowych uprawnień, o których warto pamiętać:
- Ochrona przed zwolnieniem – pracodawca nie może cię zwolnić w trakcie urlopu macierzyńskiego ani bezpośrednio po powrocie, chyba iż następuje to z winy pracownika lub z powodu likwidacji zakładu.
- Prawo do przerwy na karmienie – jeżeli karmisz dziecko piersią, przysługują ci 2 przerwy po 30 minut (przy pełnym etacie). Możesz je też połączyć w jedną godzinę wolnego.
- Elastyczny czas pracy – masz prawo wnioskować o elastyczną organizację pracy (np. home office, ruchome godziny, skrócony tydzień pracy), a pracodawca ma obowiązek rozważyć twój wniosek.
- Powrót po urlopie rodzicielskim – masz prawo do kontynuacji pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli powrót następuje po kilku miesiącach, pracodawca ma obowiązek zapewnić stanowisko równoważne, zgodne z twoimi kwalifikacjami.
Aktualne informacje i formularze można znaleźć na stronie gov.pl.
Jak przygotować siebie do powrotu?
1. Daj sobie czas na emocje
Złość, smutek, ekscytacja – wszystkie uczucia są dozwolone. Nie musisz od razu czuć się gotowa. Pozwól sobie na wewnętrzny „rozruch”, a nie skok na głęboką wodę.
2. Rozmawiaj z pracodawcą wcześniej
Umów się na spotkanie jeszcze przed oficjalnym powrotem. Zapytaj o zmiany w zespole, nowe projekty, możliwości elastycznej pracy. Ustalcie plan stopniowego wdrożenia.
3. Ustal granice
Już od początku warto zadbać o zdrową równowagę – nie zgadzaj się na nadgodziny „dla pokazania zaangażowania”, jeżeli odbędzie się to kosztem twojego dobrostanu lub czasu z dzieckiem.
4. Zorganizuj wsparcie emocjonalne
Rozmawiaj z innymi mamami, partnerem, terapeutką. Powrót do pracy to ogromna zmiana – nie musisz przechodzić przez nią sama.
Jak przygotować dziecko?
1. Zacznij oswajanie wcześniej
Jeśli dziecko idzie do żłobka lub zostaje z opiekunką, zacznij proces adaptacji co najmniej 2–3 tygodnie przed powrotem do pracy. Małymi krokami – najpierw godzina, potem dwie.
2. Opowiadaj, co się będzie działo
Dziecko, choćby to najmniejsze, czuje twój stres. Tłumacz spokojnie: „Mama wraca do pracy, ale codziennie po ciebie wróci”. Powtarzalność i przewidywalność to klucz do poczucia bezpieczeństwa.
3. Wprowadź nową rutynę wcześniej
Poranne wstawanie, przygotowywanie śniadania, wyjście z domu – to wszystko warto przećwiczyć przez kilka dni, zanim naprawdę zaczniesz pracę.
4. Stwórz rytuały rozstania i powitania
Ustalcie coś, co będzie tylko wasze: buziak w dłoń, krótka piosenka na pożegnanie, wspólna herbatka po powrocie. To drobiazgi, które budują stabilność.
Co może pójść nie tak? I dlaczego to normalne?
• Dziecko może płakać przy rozstaniu – i to nie znaczy, iż robisz coś źle.
• Ty możesz czuć się rozdarta – to nie oznacza, iż jesteś złą mamą.
• Możesz mieć wyrzuty sumienia – ale nie musisz ich karmić.
To normalne, iż powrót do pracy to proces. Zdarzą się potknięcia, dni z pizzą na kolację i niewyprasowanymi ubraniami. Ale to nie o perfekcję tu chodzi – tylko o elastyczność, uważność i stopniowe układanie nowej rzeczywistości.
Zakończenie
Powrót do pracy po urlopie macierzyńskim to nie koniec bliskości z dzieckiem – to początek nowego etapu, w którym możecie budować relację na nowych zasadach. Twoje emocje są ważne, twoje potrzeby się liczą, a twoje kompetencje – zarówno zawodowe, jak i rodzicielskie – mają przestrzeń do dalszego rozwoju.
źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/photos/dziecko-ch%C5%82opiec-kaukaski-rodzina-164897/
Justyna Walewska
