"Przestańcie obwiniać dzieci za ich oceny. To tylko liczby, które nie definiują, jakimi są ludźmi"

Zdjęcie: Fot. Małgorzata Kujawka / Agencja Wyborcza.pl


"Jaką średnią ocen miał Kuba? Z matematyki miał piątkę, ty ledwie czwórkę. Przez wakacje masz nadrobić materiał". Czy te słowa brzmią znajomo? Okazuje się, iż chociaż wielu rodziców z troską podchodzi do edukacji swoich dzieci, to często stawia im nierealne wymagania. Już od pierwszych lat w szkole, oczekują, iż ich pociechy będą przynosić same piątki i szóstki, łącznie z pochwałami. Jednak na dłuższą metę jest to bardzo zgubne podejście.
Dlaczego z roku na rok wzrasta liczba dzieci z trudnościami w nauce, trudnościami z koncentracją, problemami z rozumieniem tego, co czytają? Dlaczego dzieci straciły euforia uczenia się i zdobywania wiedzy? W dużej mierze odpowiedzialne są za to oceny. Dziś uczniowie nie zdobywają wiedzy, dla samego faktu jej posiadania, tylko dla ocen. Im wyższa, tym lepiej.
REKLAMA


Zobacz wideo Dni wolne w roku szkolnym 2024/25. Czeka nas rekord. 17 dni laby w grudniu


Czasem warto zrobić krok w tył i odpuścić
Czy szkolne oceny są ważne? Dla całego systemu pewnie tak, bo to one pozwalają scharakteryzować ucznia w kategoriach dobry/zły czy pilny/leniwy. W pewnym stopniu też sprawdzają poziom przyswojonej wiedzy, jednak wielu z nas jest zdania, iż dzisiejsi uczniowie uczą się jedynie by zaliczyć test i zdobyć dobrą ocenę. Tego wymaga od nich system, nauczyciele i rodzice. Jednak czy oceny są tak ważne?
"Zaakceptuj swoje dziecko z jego zaletami i wadami, z jego różnicami, z jego lękami. Nie marnuj swojej energii na krytykę, obwinianie, ale zainwestuj ją w jego talenty lub w pomoc i rozwiązywanie jego problemów" - radzi jednak ze specjalistek, psycholożka Lýdia Adamcová, która uważa, iż stopnie nie są tu priorytetem. "Przestańcie obwiniać dzieci za ich oceny. To tylko liczby, które definiują, jakimi ludźmi są" - zaznacza w rozpowie z dziennikarzami z portalu najmama.aktuality.sk.
"Jeśli jako rodzic nie wiesz, jak masz zareagować w sytuacji problemowej, przypomnij sobie swoje wewnętrzne dziecko, które również chodziło do szkoły. Poczuj, jak się czułeś, kiedy wracałeś do domu ze złą oceną i bałeś się przyznać do porażki. Co chciałeś wtedy usłyszeć? W tych słowach znajdziesz najlepszą odpowiedź, jak traktować swoje dziecko tu i teraz" - dodaje specjalistka. Kobieta zaznacza, iż przeciwna jest karom i nagrodom za oceny w szkole, bo chęć nauki powinna być motywowana zupełnie czymś innym.


Czy oceny są gwarancją sukcesu w życiu dziecka?
Temat oceniania dzieci w szkole jest bardzo obszerny i moglibyśmy rozpisywać się o nim godzinami. Dość często wiele osób prowadzi dyskusję o tym, aby zlikwidować oceny w szkole, jednak z drugiej strony mogłoby to zachwiać fundamentami systemu oświaty. "Niektóre dzieci odetchnęłyby z ulgą, a inne straciłyby motywację do nauki. A rodzice? Niektórzy straciliby 'bat' w wychowywaniu" - zaznacza słowacka badaczka.


"Kiedy pytam, jak dziecko się uczy, rodzice często odpowiadają, iż jest jedynką, dwójką, trójką... Przykre to jest, iż ta jedna liczba, staje się symbolem wartości dziecka. Liczba, która towarzyszy mu przez całe dzieciństwo i wpływa na kształtowanie jego osobowości. Liczba, która decyduje o tym, czy jego dzieciństwo będzie szczęśliwe, czy stresujące. Liczba, na podstawie której dziecko kształtuje obraz samego siebie. Liczba, która powinna wyrażać jego zdolności, motywację, pracę. Liczba, która zarówno motywuje, jak i demotywuje. Liczba, która sprawi, iż jego rodzice będą zadowoleni i szczęśliwi. Liczba, która może ich rozczarować i zirytować. A potem przychodzi życie i dziecko zderza się z brutalną rzeczywistością, na którą nie jest gotów" - dodaje kobieta, która również wskazuje, iż to nie oceny powinny być wyznacznikiem dla rodziców, a to, jakie jest samo dziecko.
"Nie nagradzaj dziecka za dobre oceny. Doceniaj jego umiejętności, talent, wysiłek, cierpliwość. Te cechy będą mu potrzebne przez całe życie. Podkreślaj je i zachęcaj do nich. Nie reaguj na złe oceny dziecka, raczej dostrzegaj jego problemy, by odpowiednio pomóc. Szóstka z matematyki nie oznacza, iż twoje dziecko osiągnie w życiu sukces" - podsumowuje Lýdia Adamcová.