REKLAMA
Zmiany pozwolą uniknąć popełniania błędów językowych i dadzą piszącym szansę, by ci skupili się na innych aspektach poprawności tekstu. Rewolucja jest wynikiem analiz i większość z nich była postulowana już wiele lat temu, ale czy słusznie? O tym porozmawialiśmy z doświadczoną nauczycielką Anetą Korycińską, znaną lepiej jako Baba od Polskiego.
Zobacz wideo
Tego słowa nie znajdziecie w słowniku. "Powinno na dobre zagościć w języku"
Polonistka komentuje zmiany: Okres przejściowy będzie trudny. Trzeba inaczej uczyćAneta Korycińska zauważa, iż zmiany w języku polskimi zachodziły od zawsze, jednak to uzus decydował o kształcie języka, bo to język ma służyć ludziom, a nie odwrotnie. "Okres przejściowy będzie trudny. Trzeba inaczej uczyć, drukować nowe podręczniki, książki i przede wszystkim szkolić nauczycieli. To ważne, bo poprzednia zmiana z imiesłowami w ogóle nie zrobiła wrażenia na wielu nauczycielach. Zmiany dobre, intuicyjne, przede wszystkim dla dyslektyków, bo są logiczne i wprowadzają ujednolicenie. Łatwiej też będzie zapisywać reguły - w jednym miejscu raz i jasno. Zmiany te będą jednak wywoływały szok i oburzenie. Na dodatek potrzebujemy lat, by nad nimi zapanować. Wydawnictwa wielotomowe będą miały różnice w pisowni" - podkreśla w rozmowie z edziecko.pl. Polonistka zastanawia się jednak, jak do zmian podejdzie CKE, bo uczniowie, którzy w 2026 roku przystąpią do egzaminów i matury, już teraz uczą się w szkołach i ciężko będzie im uświadomić, iż coś, czego uczyli się całe życie, muszą zmienić i przyswoić w ciągu 1,5 roku. "W codzienności wprowadzi to trochę zamieszania, jednak najistotniejsze w tej kwestii wydaje mi się pytanie o to, co z punktacją podczas egzaminów, jak je oceniać?Zdający w 2026 roku są już w trakcie edukacji.Najtrudniejsze wydaje się to, iż mamy 1,5 roku korzystania ze starej pisowni ze świadomością, iż zaraz to będzie błąd. Oceniam, iż sposób wprowadzenia tej zmiany jest nie najlepszy. Pardon. Nienajlepszy. (Nie czytać przed 1 stycznia 2026)" - podsumowuje.
Zmiany w języku polskim. Dotkną także szkołyKażda zmiana w ortografii wymaga przygotowania się do nowej sytuacji, zwłaszcza na rynku wydawniczym. Wiele muszą nauczyć się także nauczyciele, którzy przekazują tę wiedzę uczniom. Tu nie szans na pomyłki, bo nowe reguły będą podstawą do oceniania poprawności ortograficznej na egzaminach państwowych (w tym również na egzaminie ósmoklasisty i maturze). Nie wiadomo, jakie będzie podejście CKE do nowych zasad.W komunikacie na stronie Rady Języka Polskiego możemy przeczytać, iż "wprowadzenie tych zmian, dotyczących wyłącznie tzw. konwencjonalnych zasad pisowni, przyniesie korzyść w postaci uproszczenia i ujednolicenia zapisu poszczególnych grup wyrazów i połączeń, eliminacji wyjątków, a także likwidacji przepisów, których zastosowanie jest z różnych powodów problematyczne, np. wymaga od piszącego zbyt drobiazgowej analizy znaczeniowej tekstu". Poniżej zmiany, które będą obowiązywały od 1 stycznia 2026 roku:Pisownia wielką literą nazw mieszkańców miast i ich dzielnic, a także osiedli i wsi, np. Warszawianin czy Mokotowianin, przy czym dopuszczalna zostanie alternatywna pisownia (małą lub wielką literą) nieoficjalnych nazw etnicznych, takich jak kitajec lub Kitajec czy angol lub Angol;Wprowadzenie pisowni wielką literą nie tylko nazw firm i marek wyrobów przemysłowych, ale także pojedynczych egzemplarzy tych wyrobów (samochód marki Ford i pod oknem zaparkował czerwony Ford);Wprowadzenie rozdzielnej pisowni cząstek -bym, -byś, -by, -byśmy, -byście ze spójnikami, np. Zastanawiam się, czy by nie pojechać w góry;Ustanowienie bezwyjątkowej pisowni łącznej nie- z imiesłowami odmiennymi (bez względu na interpretację znaczeniową: czasownikową lub przymiotnikową), tj. zniesienie wyjątku zezwalającego na „świadomą pisownię rozdzielną";Ujednolicenie zapisu (małą literą) przymiotników tworzonych od nazw osobowych, zakończonych na -owski, bez względu na to, czy ich interpretacja jest dzierżawcza (odpowiadają na pytanie czyj?), czy też jakościowa (odp. na pytanie jaki?), np. dramat szekspirowski bądź wiersz miłoszowski. Przy czym przymiotniki tworzone od imion (rzadziej od nazwisk), zakończone na -owy, -in(-yn), -ów, mające charakter archaiczny, będą mogły być zapisywane małą lub wielką literą, np. poezja miłoszowa lub poezja Miłoszowa;Wprowadzenie łącznej pisowni członu pół- w wyrażeniach: półzabawa, półnauka; półżartem, półserio; półspał, półczuwał oraz pisowni z łącznikiem w połączeniu typu: pół-Polka, pół-Francuzka (odniesionym do jednej osoby).Dopuszczenie w parach wyrazów równorzędnych, podobnie lub identycznie brzmiących, występujących zwykle razem, trzech wersji pisowni: - z łącznikiem, np. tuż-tuż; trzask-prask; bij-zabij; - z przecinkiem, np. tuż, tuż; trzask, prask; bij, zabij; - rozdzielnie, np. tuż tuż; trzask prask; bij zabij;W zakresie użycia wielkich liter w nazwach własnych: a) w nazwach komet wprowadzenie zapisu wszystkich członów wielką literą, np. Kometa Halleya, Kometa Enckego; b) wprowadzenie pisowni wielką literą wszystkich członów wielowyrazowych nazw geograficznych i miejscowych, których drugi człon jest rzeczownikiem w mianowniku, typu Morze Marmara, Pustynia Gobi, Półwysep Hel, Wyspa Uznam; c) w nazwach obiektów przestrzeni publicznej wprowadzenie pisowni wielką literą stojącego na początku wyrazu aleja, brama, bulwar, osiedle, plac, park, kopiec, kościół, klasztor, pałac, willa, zamek, most, molo, pomnik, cmentarz (przy utrzymaniu pisowni małą literą wyrazu ulica), np. ulica Józefa Piłsudskiego, Aleja Róż, d) wprowadzenie pisowni wielką literą wszystkich członów (oprócz przyimków i spójników) w wielowyrazowych nazwach lokali usługowych i gastronomicznych, np. Karczma Słupska, Kawiarnia Literacka, Księgarnia Naukowa, e) wprowadzenie pisowni wielką literą wszystkich członów w nazwach orderów, medali, odznaczeń, nagród i tytułów honorowych, np. Nagroda Nobla, Mistrz Mowy Polskiej, Ambasador Polszczyzny, Honorowy Obywatel Miasta Krakowa;W zakresie pisowni prefiksów: a) uzupełnienie reguły ogólnej: W języku polskim przedrostki - rodzime i obce - pisze się łącznie z wyrazami zapisywanymi małą literą. jeżeli wyraz zaczyna się od wielkiej litery, po przedrostku stawia się łącznik, np. super-Europejczyk; b) dopuszczenie rozdzielnej pisowni cząstek takich jak super-, ekstra-, eko-, wege- mini-, maksi, midi-, mega-, makro-, które mogą występować również jako samodzielne wyrazy, np. miniwieża lub mini wieża, bo jest możliwe: wieża (w rozmiarze) mini;Wprowadzenie jednolitej łącznej pisowni cząstek niby-, -quasi- z wyrazami zapisywanymi małą literą, np. nibyartysta, nibyludowy, quasiopiekun, quasinauka, przy zachowaniu pisowni z łącznikiem przed wyrazami zapisywanymi wielką literą, np. niby-Polak, quasi-Anglia.Wprowadzenie łącznej pisowni nie- z przymiotnikami i przysłówkami odprzymiotnikowymi bez względu na kategorię stopnia, a więc także w stopniu wyższym i najwyższym, np. nieadekwatny, nieautorski, niebanalny, nieczęsty, nieżyciowy; niemiły, niemilszy, nienajmilszy.
