Postać ks.Kazimierza Smorońskiego przedstawił w 2008 roku w swojej pracy magisterskiej pt. „Ojciec Kazimierz Smoroński (1889 – 1942)” Wojciech Szpak, student Wydziału Humanistycznego, kierunek historia, na Akademii Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Praca napisana pod kierunkiem prof. dr hab. Ludwika Mroczki.
Pisarz i biblista
Działalność pisarska o. Kazimierza Smorońskiego obejmuje artykuły i recenzje z zakresu biblistyki, homiletyki, ascetyki i mariologii. Ukazywały się one w „Przeglądzie Katolickim”, „Przeglądzie Teologicznym”, „Gazecie Kościelnej”, „Ateneum Kapłańskim”, „Nowej Bibliotece Kaznodziejskiej” oraz w czasopismach, które on sam redagował. Ponadto zakonnik przetłumaczył dziełko Alfonsa Marii Liguori Krótka praktyka doskonałości, a także pracował nad podręcznikiem poświęconym historii Izraela[1].
Niewątpliwie najważniejszą pracą z całego dorobku naukowego o. Smorońskiego jest jego praca licencjacka Et Spiritus Dei ferebatur super aquas. Inquisitio historico – exegetica in interpretationem textus Genesis 1,2c. Opublikowana została w 1925 r. w czasopiśmie Instytutu Biblijnego w Rzymie – „Biblica”. Po latach ksiądz Piotr Stach, przyjaciel tuchowskiego redemptorysty napisał: Przez tę pracę, ogłoszoną w języku łacińskim, O.Smoroński dał się poznać szerszemu ogółowi egzegetów katolickich, a wśród polskich biblistów zajął od razu poczesne stanowisko (…). Ks. Stach określa ją również jako największą i najbardziej wartościową pracę o. Smorońskiego, stojącą na wysokim poziomie naukowym[2].
Temat poświęcony Duchowi Świętemu Kazimierz Smoroński opracował również w języku polskim i w formie referatu wygłosił na pierwszym zjeździe teologów polskich, który odbył się we Lwowie w kwietniu 1928 r. Dwa lata później artykuł O Duchu Świętym w Starym Testamencie ukazał się najpierw w „Przeglądzie Teologicznym”, a potem w „Naszej Myśli Teologicznej”. Swoje referaty tuchowski zakonnik głosił także na zjazdach teologicznych w Wilnie w 1934 r. (Wykład historii Izraela w seminarium duchownym – jego streszczenie znajduje się w Pamiętniku VII zjazdu Związku Zakładów Teologicznych w Wilnie) i w Krakowie w 1937 r. (Znaczenie Wulgaty w Kościele Katolickim)[3].
Spora ilość artykułów autorstwa o. Smorońskiego zamieszczona została w warszawskim „Przeglądzie Katolickim”. W liczbie tej znalazło się kilkanaście recenzji książek opublikowanych w kraju i zagranicą oraz artykuły o tematyce zaczerpniętej głównie z Pisma Świętego. Pierwsze z nich ukazały się w 1923 r. Były to popularno – naukowe wykłady psalmów: drugiego (Quare fremuerunt gentes), piętnastego (Conserva me Domine) i dwudziestego ósmego (Afferte Domino, filii Deo)[4] oraz artykuły: Czcigodny sługa Boży, Robert kardynał Bellarmin; Pojedynek w świetle nauki Kościoła; i Św. Tomasz z Akwinu jako uczeń[5]. W roku 1924 w „Przeglądzie Katolickim” o. Smoroński zamieścił: Psalmy złorzeczące; Niespodzianka dla biblistów (przedstawione tu zostały motywy potępienia przez Kościół jednego z francuskojęzycznych podręczników do Pisma Świętego – Manuel Biblique z grudnia 1923 r.) a także Nie będzie odjęte berło od Judy (w tym artykule autor podaje adekwatne tłumaczenie tej przepowiedni, często nieściśle komentowanej)[6]. W następnych latach ukazały się jeszcze: Mittamus lignum in panem eius (wyjaśnienie znaczenia tekstu Jeremiasza 11,19); Wykopaliska w Palestynie w r. 1924 i 1925; Źródła egipskie do Przypowieści 22,17-24; Nieznane dotąd świadectwa Józefa Flawiusza o Chrystusie Panu; Spór o Italę św. Augustyna[7]; Świętość kapłańska oraz Śp. ks. dr Stanisław Dutkiewicz[8].
Tuchowski zakonnik publikował swoje teksty również w innych czasopismach. W 1923 r. w „Przeglądzie Teologicznym” ogłosił artykuł Język i pismo pierwotne Pentateuchu, a siedem lat później wspomnianą już pracę O Duchu Świętym w Starym Testamencie. W „Ateneum Kapłańskim” zamieszczony został Ideał duszpasterza podług drugiego listu do Koryntian (1927), a w „Gazecie Kościelnej”: Na rocznicę święceń kapłańskich; O pożywaniu mięsa w zwykłe dni Wielkiego Postu oraz Znaczenie Wulgaty w Kościele Katolickim (1937). Oprócz tego we wszystkim wymienionych tu czasopismach ukazywały się recenzje autorstwa o. Smorońskiego. Ponadto w „Nowej Bibliotece Kaznodziejskiej” zakonnik opublikował Kazanie o kapłaństwie Piusa XI i artykuły: Marya i Józef szukają w sercach ludzkich gospody dla Jezusa oraz Skutki i obowiązki wynikające z poświęcenia nowego kościoła, a w „Głosie Kapłańskim” artykuł Nieco o odpustach[9].
Od początku działalności pisarskiej o. Kazimierz Smoroński tworzył, a następnie zamieszczał w różnych czasopismach teksty propagujące Ligę Świętości Kapłańskiej – stowarzyszenie, którym w Polsce on sam kierował. Pierwszy z tych artykułów ukazał się w 1923 r. w „Przeglądzie Katolickim”, następne zaś w „Głosie Kapłańskim” (1930), „Gazecie Kościelnej” (1931) i w „Homo Dei” (czterokrotnie w latach 1933 – 1938)[10].
Wiele własnych artykułów o tematyce biblijnej tuchowski zakonnik publikował w redagowanym przez siebie czasopiśmie dla kapłanów „Homo Dei”. W 1932 r. w pierwszym i trzecim numerze pisma o. Smoroński podał egzegezę słów Septies cadet justus et resurget (Prov. 24,16) i Non in commotione Dominus (III Reg. 19,11). W następnym roku na łamach „Homo Dei” zakonnik zamieścił artykuł pt. Rok śmierci Jezusa. W kolejnych latach ukazały się jeszcze: Homo nascitur ad laborem (Job 5,7); O quam pulchra est casta generatio! (Ks. Mądr. 4,1); Attende lectioni! (w tym artykule o. Smoroński zachęca do czytania Pisma Świętego); Exsurgat Deus (Ps. 67); Mędrcy i gwiazda; Wielkiej wagi odkrycia odnoszące się do czasów Abrahama; Matka Boska w świetle Pisma Świętego Starego Testamentu (1936 r.; w tym samym roku praca ta została osobno wydana w Tuchowie); Cudowne obrazy Matki Boskiej w Polsce ukoronowane uroczyście; Oremus pro invicem; Fundamenta ejus in montibus sanctis (Ps. 86) oraz Haec est victoria, quae vincit mundum (I Joan. 5,4)[11].
W dorobku o. Kazimierza Smorońskiego znajdują się również artykuły ukazujące przebieg wydarzeń religijnych, w których autor osobiście uczestniczył. Powstały głównie podczas pobytu zakonnika w Rzymie w latach 1923 – 1924. Wówczas to o. Smoroński był świadkiem obchodów trzechsetnej rocznicy śmierci św. Jozafata (arcybiskupa połockiego, zamordowanego w 1623 r. w Witebsku przez przeciwników unii Brzeskiej 1596) z udziałem m. in. kardynała Aleksandra Kakowskiego oraz uroczystości z okazji tysiąc czterechsetlecia cudownego obrazu Matki Boskiej „S. Maria in Porticu”. Pierwsze z tych wydarzeń o. Smoroński przedstawił w Listach Rzymskich, drugie zaś – w artykule 1400-lecie cudownego obrazu B. B. S. Maria in Porticu. W wymienionych tu tekstach, oraz w opisie podróży do Rzymu z 1923 r. (wszystkie trzy artykuły opublikowane zostały w „Przeglądzie Katolickim”) zakonnik zawarł także własne spostrzeżenia dotyczące życia religijnego mieszkańców Italii[12]. Ponadto w 1929 r. o. Smoroński uczestniczył w pielgrzymce do Pragi z okazji przypadającej wówczas tysięcznej rocznicy męczeńskiej śmierci św. Wacława. Artykuł opisujący uroczystości obchodzone w stolicy państwa czechosłowackiego zakonnik zamieścił potem w „Gazecie Kościelnej”[13].
Tuchowski zakonnik przygotowywał również podręcznik do historii Izraela w języku polskim z myślą o studentach teologii. W ciągu kilku lat zebrał na ten cel sporą ilość materiałów, niestety dzieła tego nie ukończył wskutek swej przedwczesnej śmierci. Oprócz tego pozostawił jeszcze po sobie w rękopisie wykłady do introdukcji Starego i Nowego Testamentu[14].
- [1] S. Piech, Smoroński Kazimierz…, s. 345-346.
- [2] Piotr Stach, O. Kazimierz Smoroński jako biblista, „Homo Dei” R. 15: 1946, s. 19.
- [3] Tamże, s. 19-21.
- [4] Tamże, s. 19.
- [5] Marian Brudzisz CSsR, Smoroński Kazimierz (1889 – 1942), Słownik Polskich Teologów Katolickich t. 7, s. 126-127.
- [6] P. Stach, O. Kazimierz Smoroński…, s. 19-20.
- [7] Tamże, s. 20.
- [8] M. Brudzisz, Smoroński Kazimierz…, s. 127.
- [9] Tamże, s. 126-128.
- [10] Tamże, s. 126-128.
- [11] Tamże, s. 128.
- [12] K. Smoroński, Listy rzymskie w: „Przegląd Katolicki” R. 61: 1923, s. 795-797; tenże, 1400 – lecie cudownego obrazu B. B. S. Maria in Porticu w: „Przegląd Katolicki” R. 62 1924, s. 362-363; tenże, Z podróży do Rzymu, „Przegląd Katolicki” R. 61 1923, s. 740-742, 770-771.
- [13] K. Smoroński, Uroczystości świętowacławskie w Pradze w: „Gazeta Kościelna” R. 36 1929, s. 503-505, 515-517.
- [14] P. Stach, O. Kazimierz Smoroński…, s. 21.
Praca licencjacka o. Smorońskiego
Sługa Boży ks. Kazimierz Smoroński (część 7.)
