Rok 2023 to bez wątpienia okres, w którym prace nad sztuczną inteligencją (ang. artificial intelligence – AI) nabrały dynamicznego tempa. Jej rozwój staje się coraz bardziej widoczny i coraz bardziej wpływa ona na naszą rzeczywistość. Wygląda na to, iż musimy dostosować się do tych zmian, także w obszarze edukacji. Przyjrzymy się sztucznej inteligencji pod kątem jej przydatności dla rozwoju edukacji. Jak narzędzia AI mogą wspierać nauczycieli.
Nauczyciele często borykają się z masą obowiązków, takich jak ocenianie prac, sprawdzianów, przygotowywanie materiałów dydaktycznych czy planowanie zajęć. Sztuczna inteligencja może odegrać istotną rolę w automatyzacji tych procesów, pozwalając nauczycielom skupić się na bardziej przyjemnych aspektach nauczania.
Przykładem narzędzia, które może wspierać nauczycieli każdego przedmiotu, jest ChatGPT. Program potrafi gwałtownie generować różnorodne materiały edukacyjne, np. pytania z gotowym kluczem odpowiedzi, pojęcia wraz z definicjami, testy, zadania oraz kartkówki. Może zaproponować cały scenariusz lekcji na podany temat lub według wytycznych, jakie otrzyma, z uwzględnieniem dostosowania do wymagań i specjalnych potrzeb uczniów.
ChatGPT jest świetnym narzędziem do sprawdzenia umiejętności czytania ze zrozumieniem. Do tekstu utworzy pytania testowe lub z lukami do uzupełnienia. Będzie także przydatny podczas planowania zadań twórczych, gier lub lekcji metodą projektu, które rozwijają zdolności krytycznego myślenia i umiejętności szybkiego rozwiązywania problemów.
AI okaże się także przydatne do odpisywania na e-maile, udzielania informacji zwrotnej, tworzenia różnych formalnych pism, dłuższych tekstów, opowiadań, esejów, a ponadto do zarządzania sytuacjami trudnymi i konfliktowymi. ChatGPT stanie się swoistym asystentem nauczyciela, udzielającym porad na dowolny temat i pomagającym w szukaniu inspiracji. Korzystając z tego narzędzia, musimy mieć świadomość, iż sztuczna inteligencja wciąż się rozwija, a także uczy się od swoich użytkowników i z dnia na dzień jej możliwości się poszerzają.
ChatGPT ma też ograniczenia. Oczywiście nie posiada świadomości, a jego wiedza o świecie jest zaimplementowana przez człowieka z sieci internetowej. W związku z tym program może powielać nieprawdziwe informacje i treści. Jego wiedza pochodzi zarówno z zasobów, które zostały mu wgrane, jak i z zasobów internetowych. W swoich odpowiedziach często podaje źródła, z których korzystał. Jest w stanie gwałtownie tworzyć zadania lekcyjne, wyszukiwać filmy na dowolny temat, generować różne grafiki, przeszukiwać zasoby internetowe, a także tworzyć zadania na podstawie dowolnego zdjęcia.
Istotne jest, aby polecenia użytkownika były proste i precyzyjne, ponieważ czasami system może wymagać wskazówek dotyczących konkretnej odpowiedzi. ChatGPT działa na podstawie tzw. promptów – tekstowych komend – wpisywanych w czacie w celu uzyskania określonej informacji. Prompty powinny być jasne i łatwe do zrozumienia. Komunikujemy się z ChatGPT w sposób podobny do komunikowania się z dziećmi, podając proste polecenia. Warto również dodać kontekst dla informacji, które chcemy uzyskać, temat, kategorię wiekową i przedmiot.
ChatGPT może posłużyć także uczniom, przede wszystkim w kształtowaniu kompetencji informacyjnych, jako narzędzie do rozwijania umiejętności wyszukiwania informacji, analizy danych i formułowania odpowiedzi na pytania. Dzięki temu dzieci nauczą się efektywnego korzystania z dostępnych zasobów i selekcjonowania ważnych informacji.
Proponuję korzystać z ChatGPT poprzez narzędzie Copilot, które jest dostępne bezpośrednio w wyszukiwarce internetowej, lub poprzez pobranie aplikacji na telefon, aby mieć swojego asystenta zawsze pod ręką.
MagicSchool.ai to zaawansowane narzędzie AI, które zostało specjalnie zaprojektowane z myślą o nauczycielach. Wspiera ono planowanie lekcji, oferując ponad 50 różnych funkcji. Umożliwia dostosowywanie tekstu, tworzenie arkuszy pracy, generowanie eksperymentów naukowych, łatwe wyjaśnianie pojęć, a także tworzenie pytań do filmów wideo. Bez wątpienia pomaga nauczycielom zaoszczędzić czas i zwiększa efektywność w klasie, oferując narzędzia takie jak przepisywanie tekstu, korekta, generowanie quizów i gier.
Generowanie ilustracji i materiałów wizualnych nigdy nie było łatwiejsze. Nie wymaga to żadnych specjalistycznych umiejętności z zakresu grafiki komputerowej, wystarczy odpowiednie polecenie. Taką możliwość oferują nam Microsoft Bing i Midjurney. Ale to nie jedyna zaleta tych narzędzi. Obrazy mogą pomóc uczniom zrozumieć złożone koncepcje naukowe i lepiej przyswoić wiedzę, która została przedstawiona w formie wizualnej, co dodatkowo uatrakcyjnia lekcje.
Sztuczna inteligencja jest w stanie skomponować dla nas piosenkę na podstawie dostarczonego tekstu, w wybranym stylu muzycznym, tempie, w kilka chwil i w wielu językach. Bez wątpienia taka piosenka przyciągnie uwagę na lekcji i wywoła efekt „wow”, szczególnie wśród młodszych uczniów. Piosenkę taką wygeneruje dla nas narzędzie Suno.ai.
Sztuczna inteligencja otwiera nowe możliwości wsparcia dla uczniów z indywidualnymi potrzebami edukacyjnymi, dostosowując materiały do potrzeb dzieci z dysleksją czy zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Proces dostosowywania zajęć do indywidualnych potrzeb staje się prostszy.
Dzięki narzędziu Speechify teksty pisane, dokumenty, a choćby strony internetowe mogą zostać przekształcone w mowę i przetłumaczone na różne języki. VEED.IO umożliwia konwersję mowy na tekst w języku polskim, co ułatwia uczniom dostęp do treści mówionych i może pomóc w komunikacji.
Przedstawiłam kilka przykładów narzędzi, które są dostępne do wykorzystania w dowolnym momencie, i zachęcam do dalszego zgłębiania tematu. Istnieje wiele aplikacji wykorzystujących AI, więc każdy może znaleźć coś dla siebie, a możliwości są prawie nieograniczone. Nauczyciele i uczniowie mogą korzystać z tych narzędzi, aby poprawić efektywność procesu nauczania i uczenia się.
Ważne jest, aby podejść do tego tematu z rozwagą i skupić się na tworzeniu wartościowych rozwiązań. W edukacji przez cały czas kluczową rolę odgrywają ludzie. Optymalne wykorzystanie technologii AI polega na połączeniu jej możliwości z ludzką wiedzą, empatią i doświadczeniem.
Marta MIROŃSKA, nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej w Publicznej Szkole Podstawowej nr 31 im. UNICEF w Opolu
TEN ARTYKUŁ POWSTAŁ W RAMACH PROCEDURY AWANSU ZAWODOWEGO. DZIEL SIĘ WIEDZĄ I DOŚWIADCZENIEM Z „KURIEREM”. POMOŻEMY CI W AWANSIE ZAWODOWYM I WSPÓLNIE ZAINSPIRUJEMY INNYCH! SZCZEGÓŁY – TEL. 739 290 210.
