Wyjaśniamy kontrowersje wokół renty wdowiej. Tak sprawdzisz, czy ci się należy

Okazuje się, iż przepisy dotyczące tzw. renty wdowiej, które zostaną uruchomione 1 stycznia 2025 roku, budzą wiele wątpliwości. Rośnie liczba osób, które uważają, iż powinny ją dostawać, ale świadczenie im się formalnie nie należy. Wyjaśniamy: nikt nie dostanie automatycznie całej emerytury zmarłego współmałżonka. Jedynie jej część, i to po spełnieniu kilku formalności i wymagań.


Renta rodzinna, zwana potocznie rentą wdowią, wynosi dziś ok. 3000 zł brutto miesięcznie. Zwie się wdowią, bo w przytłaczającej większości przypadków wypłacana jest wdowie po zmarłym mężu. W drugą stronę działałoby to jedynie wtedy, gdyby (zmarła) żona miała wyższą emeryturę, niż mąż. A to niestety margines, panowie mają zwykle o wiele wyższe emerytury od pań.

Renta wdowia obecnie

Renta wdowia to świadczenie dla wdów i wdowców, którzy mają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Teraz taka osoba może pobierać tylko jedno ze świadczeń (na ogół wybiera to, które jest wyższe).

Takie świadczenie może otrzymywać wdowa, jeżeli w chwili śmierci męża miała co najmniej 45 lat. Kiedy skończy 50 lat, dostanie wypłacane dożywotnio świadczenie.

Renta wdowia może być też wypłacana kobiecie, która już jest na swojej emeryturze. jeżeli umrze jej mąż, może ona przejść na jego świadczenie i otrzymywać 85 proc. jego emerytury. Jest to na ogół bardziej opłacalne, niż pobieranie swojego świadczenia, zwykle niższego.

Renta wdowia od 1 stycznia 2025 roku

Początek roku 2025 oznacza możliwość składania wniosków o nową rentę wdowią. Ten okres potrwa pół roku, renty zaczną być wypłacane od 1 lipca 2025 r. Od nowego roku osoby uprawnione do renty rodzinnej będą mogły wybrać, czy chcą otrzymywać całą rentę rodzinną i 15 procent własnego świadczenia, czy odwrotnie.

Od 1 stycznia 2027 roku wspomniane 15 proc. zostanie zwiększone do 25 procent. Taki wybór będą miały również osoby, które mają prawo do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, czy renty szkoleniowej.

Trzeba jednak spełnić kilka warunków. Przypominamy: bycie wdową lub wdowcem nie oznacza automatycznego przejęcia świadczenia zmarłego współmałżonka. Po pierwsze, trzeba złożyć wniosek. Po drugie: aby ją otrzymać, kobieta musi mieć co najmniej 60, a mężczyzna 65 lat. Renta nie należy się rozwodnikom, do śmierci małżonka trzeba pozostawać we wspólnocie.

No i jeszcze jedna ważna sprawa: prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku trzeba mieć nabyte nie wcześniej niż przed ukończeniem 55 lat (kobieta) i 60 lat (mężczyzna). A to oznacza, iż osoby młodsze renty wdowiej po prostu nie dostaną.

Kto ma do niej prawo?

Najłatwiej sprawdzić to na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Uruchomiono tam specjalną ankietę, która rozwiewa wszelkie wątpliwości. Wystarczy wpisać kilka podstawowych danych.

Trzeba też pamiętać, iż wysokość sumy wszystkich otrzymywanych świadczeń nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury. w tej chwili wynosi ona 1780,96 zł, jej trzykrotność to 5342,88 zł.

Przekroczenie tego progu będzie oznaczało ograniczenie renty wdowiej o sumę przekroczenia (czyli tzw. złotówka za złotówkę). Musimy pamiętać, iż do limitu wliczane są także "świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki wypłacane na podstawie ustawy lub odrębnych przepisów".

Dodajmy jeszcze, iż wniosek o rentę wdowią (ERWD) będzie dostępny od 1 stycznia 2025 r. na stronie internetowej ZUS i w każdej placówce Zakładu.