Kłótnie w związkach – normalność czy zagrożenie dla dzieci?
Wiele par się kłóci – to fakt, z którym trudno dyskutować. Kłótnie bywają częścią każdego związku i wcale nie muszą oznaczać, iż "coś jest nie tak". Czasem to sposób na rozładowanie napięcia, wyrażenie frustracji czy próba znalezienia kompromisu.
Jednak istnieje też druga, trudniejsza strona medalu. W niektórych rodzinach kłótnie są ostre, pełne agresji słownej, a choćby fizycznej. Niestety, w takich sytuacjach nie brakuje świadków – dzieci, które stają się mimowolnymi obserwatorami konfliktów dorosłych. To zdecydowanie nie jest sytuacja, która powinna mieć miejsce. Dzieci nie są przygotowane emocjonalnie ani psychicznie na oglądanie lub słuchanie, jak ich rodzice się kłócą.
Jak chronić dzieci przed skutkami kłótni?
Oczywiście można i warto robić wszystko, by dzieci nie musiały uczestniczyć w domowych konfliktach. To oznacza, iż dorośli powinni zostawiać sprawy dorosłych tam, gdzie nie ma dzieci – zamykać drzwi, wychodzić z pokoju, a najlepiej rozmawiać spokojnie i starać się rozwiązywać spory w sposób, który nie obciąża emocjonalnie najmłodszych. Niestety, czasem dziecko może choćby przypadkowo usłyszeć przez ścianę, co się dzieje, i choćby nie chciało, może poczuć się zaangażowane w coś, co je przerasta.
Co się wtedy dzieje z dzieckiem? Emocjonalnie jest to dla niego bardzo trudne. Dziecko, które słyszy kłótnie rodziców, często czuje się nieszczęśliwe. Wprawdzie nie rozumie jeszcze całej sytuacji, ale jego umysł zaczyna tworzyć własne wyjaśnienia. Często dziecko obwinia się za spory – może myśleć, iż to jego wina, iż rodzice się kłócą. Pojawia się poczucie samotności i zagrożenia. Takie emocje są bardzo obciążające i mogą mieć długofalowe konsekwencje dla rozwoju dziecka, jego poczucia bezpieczeństwa i umiejętności budowania zdrowych relacji w przyszłości.
Co powiedziała mi AI o tym, co czują dzieci?
Z czystej ciekawości postanowiłam zapytać sztuczną inteligencję, jak dzieci odbierają kłótnie rodziców. Odpowiedź, którą otrzymałam, była bardzo mocna i poruszająca:
"Dziecko czuje, iż jest niewidzialne i niebezpiecznie samotne".
Ta krótka, ale silnie nacechowana emocjonalnie odpowiedź pokazuje, jak głęboko konflikt dorosłych może dotknąć najmłodszych. Czy to tylko wyobrażenie stworzone przez AI, czy może odzwierciedlenie realnych uczuć dzieci?
Patrząc na to z perspektywy psychologii rozwojowej i doświadczeń wielu rodzin, odpowiedź AI wydaje się być bardzo trafna. Dzieci, choć często milczą i ukrywają się za uśmiechem czy zabawą, faktycznie mogą czuć się "niewidzialne" a choćby "niekochane" w tych trudnych chwilach. Mogą czuć się odrzucone lub zepchnięte na margines, kiedy rodzice się ze sobą kłócą. Samotność emocjonalna to uczucie bardzo realne i dotkliwe.
Oczywiście, każde dziecko jest inne i inaczej radzi sobie z emocjami. Niektóre mogą być bardziej odporne, inne bardziej wrażliwe. Niemniej jednak jest to ważne przypomnienie dla dorosłych – naszych zachowań nie da się całkowicie ukryć przed dziećmi, a ich emocje są bardzo autentyczne i silne.
Kłótnie w związkach to coś normalnego i naturalnego, ale ważne jest, by dorośli pamiętali, by były one konstruktywne i pełne szacunku dla obu stron. Dom powinien być dla dziecka miejscem bezpieczeństwa, a nie źródłem lęku.
