Gotowość przedszkolna to osiągnięcie przez dziecko poziomu rozwoju, w którym jego przebywanie w przedszkolu nie sprawi mu trudności i go nie przerośnie.
Gotowość przedszkolna najczęściej dzieci osiągają w okolicach 3. roku życia, ale nie jest to regułą. Różnice rozwojowe względem rówieśników w tym wieku są przez cały czas widoczne.
Gotowość przedszkolna u dziecka objawia się m.in. takimi umiejętnościami jak samodzielne korzystanie z toalety, ale również mowa rozwinięta na poziomie komunikatywnym.
Gotowość przedszkolna
Gotowość przedszkolna to moment w życiu kilkuletniego dziecka, w którym jest gotowe fizycznie, psychicznie i emocjonalnie na pójście do przedszkola. Gotowość przedszkolna to przede wszystkim szereg umiejętności, które są potrzebne 3-latkowi, który ma rozpocząć uczęszczanie do placówki przedszkolnej.
Zwykle gotowość przedszkolna oznacza też sprawność ruchową oraz rozwój emocjonalny i psychiczny na takim poziomie, kiedy dziecko samodzielnie radzi sobie z wieloma rzeczami: od zakładania butów, ubierania się, przez emocje, które mu towarzyszą, gdy zostaje w placówce przez cały dzień bez rodziców, aż do umiejętności społecznych czy mowy rozwiniętej na poziomie komunikacyjnym.
Jak sprawdzić gotowość przedszkolną?
Dziecko, które osiąga gotowość przedszkolną, cechuje się umiejętnościami, które adekwatnie bardzo łatwo sprawdzić. To rodzic najlepiej zna dziecko i wie, czy kilkulatek dobrze radzi sobie z "samoobsługą". Ważne jest również to, czy jego mowa jest rozwinięta na tyle, iż umie komunikować swoje potrzeby i radzi sobie z codziennymi obowiązkami. Ogromną rolę gra także to, czy dziecko na tyle jest dojrzałe emocjonalnie i psychicznie, żeby poradzić sobie w placówce bez obecności rodziców.
Najlepszym sposobem na sprawdzenie gotowości przedszkolnej dziecka, jest wizyta w przedszkolu i adaptacja przedszkolna. Podczas krótkich spotkań w przedszkolu, zanim dziecko stanie się przedszkolakiem, można ocenić, czy kilkulatek poradzi sobie z uczęszczaniem do placówki. Sprawdzicie wtedy, czy maluch odnajduje się w grupie, umie się komunikować i jak radzi sobie np. samodzielną wizytą w toalecie i zjedzeniem posiłku. Gotowość przedszkolną widać też u dziecka, kiedy wykazuje inicjatywę i chęć zabawy z innymi dziećmi, a także chętnie maluje, lepi i rysuje.
Co powinien umieć 3-latek
Jeśli kilkulatek np. nie do końca radzi sobie z założeniem ubranka po skorzystaniu z toalety albo nie potrafi wszystkich posiłków zjeść w pełni samodzielnie, nie panikujcie. Dziecko w grupie gwałtownie uczy się nowych umiejętności, a panie nauczycielki również zawsze chętnie pomagają dzieciom, choć starają się pozwalać im na jak największą samodzielność.
Jeśli dziecko ma jednak te umiejętności, dużo łatwiej będzie mu odnaleźć się w nowym miejscu i będzie pewniej się czuło, jeżeli będzie umiało samodzielnie poradzić sobie z większością zadań. Dziecko, które jest gotowe do przedszkola, powinno umieć:
samodzielnie się ubierać (lub próbuje to robić)
samodzielnie jeść
załatwiać się w toalecie (powinno być odpieluchowane)
mówić i komunikować swoje potrzeby
zostać na dłuższy czas pod opieką obcych (bez rodziców)
skupić uwagę, żeby spokojnie siedzieć i słuchać opiekuna przez kilkanaście minut
chętnie podejmować zabawę z innymi dziećmi
samodzielnie malować, rysować, lepić itp.
Czy dziecko musi iść do przedszkola, gdy kończy 3 lata?
Nie każde dziecko, które kończy 3 lata, osiąga równocześnie gotowość przedszkolną. choćby jeżeli dziecko doskonale radzi sobie z samodzielną toaletą, jedzeniem, ubieraniem itp., może nie być jeszcze gotowe na pójście do przedszkola pod względem emocjonalnym. Ponadto nie wszystkie dzieci podczas rozpoczęcia nowego roku szkolnego, gdy rozpoczyna się publiczne przedszkole, mają już skończone 3 lata. Te, które "rocznikowo" są 3-latkami, ale mają urodziny np. w listopadzie, będą na innym etapie rozwojowym, niż ich koledzy, którzy mają urodziny w lutym albo maju.
Warto pamiętać, iż w tym wieku kilka miesięcy różnicy między dziećmi oznacza czasem ogromną przepaść i nie warto porównywać dzieci. Maluchy, które nie osiągnęły jeszcze gotowości przedszkolnej, nie muszą w wieku 3 lat iść do przedszkola. Nie musisz się więc martwić o to, kiedy posłać dziecko do przedszkola, jeżeli maluch ma 3 lata, a przez cały czas nie ma gotowości przedszkolnej. Obowiązek przedszkolny w Polsce obowiązuje dzieci dopiero po skończeniu 6. roku życia. Zanim dziecko pójdzie do 1. klasy szkoły podstawowej, musi przejść roczne przygotowanie przedszkolne. Może to się odbywać w grupie przedszkolnej lub "zerówce", która funkcjonuje przy szkole podstawowej.
Jeśli widzisz albo wiesz od nauczycielek po kilku dniach uczęszczania do przedszkola, iż dziecko źle psychicznie i emocjonalnie znosi rozłąkę z rodzicami, przebywanie w placówce i nie podejmuje żadnych aktywności w ciągu dnia, być może nie osiągnęło jeszcze gotowości przedszkolnej. Kiedy nie jest gotowe do przedszkola, najczęściej nie posiada wymienionych wyżej umiejętności albo po rozpoczęciu uczęszczania do placówki bardzo nasilają się u niego objawy niepokojące objawy jak napady płaczu, problemy żołądkowe, histeria, apatia. W takiej sytuacji warto rozważyć odroczenie przedszkola.
