Wybór przedszkola to jedna z ważniejszych decyzji, jaką podejmiesz w pierwszych latach życia swojej pociechy. Oferta edukacyjna placówki będzie mieć niebagatelny wpływ na to, jak dziecko poradzi sobie w szkole. Jego osobowość i jego umiejętności społeczne w znacznej mierze ukształtują relacje z przedszkolnymi opiekunami i grupą rówieśniczą. Dlatego warto wiedzieć na przykład, co to jest przedszkole Montessori. Mogą też zainteresować Cię różnice między przedszkolem a punktem przedszkolnym. Nim jednak przyjrzysz się uważnie konkretnym placówkom w swojej okolicy, sprawdź czym różnią się przedszkola publiczne od prywatnych.
Różnica między przedszkolem prywatnym a niepublicznym
Na początek rozprawmy się z kwestią różnych określeń używanych w stosunku do przedszkoli w zależności od tego, jaki podmiot je prowadzi. Zamienne stosowanie tych nazw bywa bowiem mylące. Swoje dziecko możesz zapisać do przedszkola publicznego, czyli placówki finansowanej z środków publicznych (a konkretnie – budżetu gminy) i zarządzanej przez osoby powołane przez lokalny samorząd. Przedszkola publiczne nazywane są także państwowymi, gminnymi, miejskimi albo samorządowymi.
Dla odmiany przedszkola niepubliczne to placówki prowadzone przez firmy lub organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia itp.). Finansowane są one z własnych środków wyżej wymienionych podmiotów, choć mogą też korzystać z rozmaitych dotacji, w tym – samorządowych. W każdym przypadku jednak pozostają w prywatnych rękach. Innymi słowy – przedszkole prywatne i niepubliczne to dokładnie to samo, choć niekiedy możesz spotkać się z błędnym przeciwstawieniem tych pojęć.
Co łączy przedszkola publiczne i prywatne?
Wszystkie przedszkola w Polsce, zarówno publiczne jak i prywatne, podlegają przepisom prawa wyrażonym m.in. w ustawie Prawo oświatowe (z dnia 14 grudnia 2016 r.). Każda placówka musi spełniać dwa warunki:
- realizować wychowanie przedszkolne uwzględniające podstawę programową,
- zatrudniać nauczycieli z odpowiednim wykształceniem i przygotowaniem pedagogicznym.
Zarówno przedszkola samorządowe, jak i prywatne, zobowiązane są także sprostać rozmaitym wymogom budowlanym, sanitarnym czy przeciwpożarowym. Ewentualne różnice w tym zakresie nie mają związku z typem placówki, ale z liczbą jej podopiecznych.
Przedszkole publiczne – jakie warunki musi spełnić?
Ustawodawca postawił przedszkolom publicznym dodatkowe dwa warunki, których spełnienie jest niezbędne, by mogły legalnie prowadzić swoją działalność.
Publiczne placówki muszą zapewnić dzieciom bezpłatne nauczanie, wychowanie i opiekę w czasie nie krótszym niż 5 godzin dziennie. Przedszkola najczęściej działają dłużej. W ustawowo określonym czasie nie mogą jednak pobierać opłat za opiekę nad dziećmi ani za ich edukację. Rada gminy może – choć nie musi – ustalić opłatę za korzystanie z wychowania przedszkolnego w wysokości do 1,14 zł za każdą dodatkową godzinę pobytu dziecka w placówce. Poza tym w przedszkolu publicznym zapłacisz za zajęcia dodatkowe (wykraczające poza podstawę programową), wyżywienie czy wyprawkę dla dziecka.
Przedszkola publiczne mają też obowiązek przeprowadzać rekrutację dzieci w oparciu o zasadę powszechnej dostępności. Oznacza to, iż – w miarę liczby miejsc, którymi dysponują – muszą przyjmować wszystkie dzieci zamieszkujące obszar danej jednostki terytorialnej. jeżeli miejsc dla dzieci brakuje (w szczególności – dla 6-latków objętych obowiązkiem odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego), gmina ma za zadanie zadbać o to, by mogły uczęszczać do przedszkola. W tym celu może np. zapewnić im bezpłatny transport do odleglejszych placówek albo dotować miejsca w przedszkolach niepublicznych.
Czym cechuje się przedszkole prywatne?
Przedszkoli prywatnych nie dotyczą wyżej wymienione wymogi dla przedszkoli publicznych. Mogą rekrutować według ustalonych przez siebie kryteriów, np. przyznawać pierwszeństwo dzieciom obojga pracujących rodziców albo przyjmować do grup integracyjnych maluchy o określonym typie niepełnosprawności (jeśli szukasz placówki dla niepełnosprawnego dziecka, koniecznie sprawdź, co to jest przedszkole integracyjne!).Tymczasem w przedszkolach gminnych dzieci przyjmowane są zwykle w kolejności zgłoszeń, do wyczerpania miejsc.
Za swoje usługi przedszkola prywatne pobierają opłaty, których wysokość regulują zasady prawa gospodarczego. Cena zależy m.in. od lokalizacji placówki i atrakcyjności jej oferty. Nie ma więc jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, ile kosztuje prywatne przedszkole – może to być kilkaset, ale też kilka tysięcy złotych miesięcznie. Czesne zwykle obejmuje wszystkie ponoszone przez rodziców koszty (z wyjątkiem wyżywienia). Nie musisz dopłacać za dodatkowe zajęcia czy artykuły higieniczne.
Czym jeszcze różnią się przedszkola prywatne od publicznych?
Różnice pomiędzy placówkami publicznymi i niepublicznymi dotyczą też następujących kwestii:
- Wiek dziecka. Do publicznego przedszkola możesz zapisać swoją pociechę od 3 roku życia, w wyjątkowych sytuacjach – gdy skończy 2,5 roku. Przedszkola prywatne przyjmują choćby 2-letnie dzieci.
- Program zajęć. Zarówno przedszkola publiczne jak i prywatne muszą realizować podstawę programową. Przedszkola niepubliczne zwykle oferują więcej wykraczających poza nią zajęć. Częściej też spotkasz się w nich z niestandardowymi formami realizowania programu edukacyjnego, np. według metody Montessori.
- Liczebność grup. Biorąc pod uwagę ogromne zapotrzebowanie na opiekę przedszkolną, grupy w placówkach publicznych zwykle osiągają maksymalną liczebność (25 dzieci). jeżeli zależy Ci na tym, by Twoje dziecko znalazło się w bardziej kameralnym gronie, jest na to większa szansa w przedszkolu prywatnym.
- Budynek. Przedszkola publiczne muszą spełniać restrykcyjne warunki lokalowe. Bardzo często są to obiekty budowane z określonym przeznaczeniem, a przez to z własną kuchnią, dużym placem zabaw itp. Nie jest to regułą, ale może się zdarzyć, iż pod tym względem oferta placówki prywatnej będzie skromniejsza.
Niezależnie od tego, jaki rodzaj placówki wybierzesz, możesz mieć pewność, iż Twoje dziecko będzie w niej bezpieczne i zostanie otoczone troskliwą, profesjonalną opieką. Zarówno nad publicznymi, jak i prywatnymi przedszkolami nadzór sprawują kurator oświaty oraz takie instytucje, jak np. Państwowa Inspekcja Sanitarna. Wszystkie placówki muszą więc działać zgodnie z najwyższymi standardami.