Na czym polega ludowa sprawiedliwość? Omów zagadnienie na podstawie znanych Ci ballad Adama Mickiewicza. W swojej odpowiedzi uwzględnij również wybrany kontekst.

Opracowanie pytania z puli pytań jawnych na maturze ustnej z języka polskiego w latach 2026-2028.

Wstęp (wprowadzenie):

Romantycy przypisywali kulturze ludowej istotną rolę. Uważali ją za autentyczną, prawdziwą, płynącą z serca. Z tego względu twórcy tej epoki czerpali z ludowych wierzeń i podań, a także odwoływali się do różnych elementów folkloru. Jednym z takich elementów była ludowa sprawiedliwość, czyli nauki moralne wyjaśniające, jak należy w życiu postępować. Ich podstawą było przekonanie, iż za każdą winę należy się kara. Jej wymierzanie mogło mieć jednak charakter mistyczny – istotną rolę odgrywała bowiem przyroda, która była świadkiem lub narzędziem w rękach sił wyższych. Można zatem powiedzieć, iż ludowa sprawiedliwość zakładała, iż za każde przewinienie można zostać ukaranym.

Rozwinięcie („Ballady i romanse”):

Adam Mickiewicz w swoich utworach wielokrotnie odnosił się do ludowego pojmowania sprawiedliwości. W balladzie „Świtezianka” ukazał prawdę moralną dotyczącą tego, iż należy dotrzymywać słowa, ponieważ w przeciwnym razie na człowieka czeka kara. Taki los spotkał strzelca, który złamał obietnicę złożoną tajemniczej dziewczynie. Para spotykała się każdej nocy u brzegu jeziora Świteź. Kiedy nadeszła jesień, chłopak zaproponował ukochanej wspólne zamieszkanie w jego leśnej chacie. Dziewczyna była jednak ostrożna – pamiętała słowa ojca, iż młodym chłopcom nie wolno ufać, dlatego skłoniła ukochanego, by ten przyrzekł, iż jej nie zdradzi.

Kiedy strzelec złożył przysięgę, powołując się na piekielne moce, dziewczyna przestrzegła go przed konsekwencjami złamania obietnicy, po czym zniknęła. Ukochany zaczął jej szukać, kiedy nagle jego oczom ukazała się piękna nimfa. Postać kusiła młodzieńca, przekonywała go, by zapomniał o miłości do dziewczyny i sugerowała, iż ta bawi się tylko jego uczuciami. Ostatecznie strzelec…

ZOSTAŁO CI JESZCZE 5 MINUT CZYTANIA

Zbiór opracowań zagadnień z puli pytań jawnych na maturę ustną 2026-2028 z języka polskiego pozwoli Ci jeszcze lepiej przygotować się do egzaminu! W ebooku omawiam wszystkie zagadnienia z „Romantyczności oraz wybranych ballad Adama Mickiewicza” oraz podaję konteksty z innych lektur obowiązkowych. Znajdziesz tu między innymi omówienie tematu „Na czym polega ludowa sprawiedliwość?” na podstawie „Romantyczności” oraz wybranych ballad Adama Mickiewicza.