Współczesna edukacja wymaga dynamicznego podejścia, w którym kluczową rolę odgrywa kooperacja różnych podmiotów. Nie wystarczy pojedyncze działanie – konieczne jest zintegrowane wsparcie, które obejmuje zarówno szkoły, jak i instytucje oraz organizacje działające na rzecz dzieci i ich rodzin.
Zgodnie z koncepcją przyjętą w modelu funkcjonowania SCWEW centra nie działają w izolacji. Uzupełniają wsparcie realizowane w środowisku lokalnym na rzecz dziecka i rodziny. Zatem aby działać skutecznie, tworzą relacje i podejmują współpracę z instytucjami oraz organizacjami działającymi na rzecz dziecka, rodziny i edukacji. Możemy więc mówić o modelu, w którym kooperacja ma wymiar wykraczający poza ściśle określone ramy. Wyznacza je cel, w którego centrum znajduje się dziecko. Natomiast wsparcie budowane jest zgodnie z zasadą komplementarności.
W takim ujęciu kluczowa jest rola organów prowadzących. Zgodnie z założeniami SCWEW realizują działania, które stanowią element kształtowania polityki oświatowej na poziomie lokalnym. Punktem wyjścia w tym procesie jest mapowanie zasobów, a zatem poznanie potrzeb przedszkoli i szkół oraz możliwości środowiska, aby odpowiedzieć adekwatnym wsparciem dla nauczycieli i specjalistów, którzy pracują ze zróżnicowanymi zespołami klasowymi. Rolę organów prowadzących potwierdzamy także w ramach w tej chwili realizowanego projektu, w którym to właśnie one są grantobiorcami i podejmują się utworzenia SCWEW w swoich regionach.
Działania specjalistycznych centrów są realizowane we współpracy i przy zaangażowaniu wielu osób i instytucji. kooperacja z placówkami doskonalenia nauczycieli, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, uczelniami, bibliotekami pedagogicznymi, Ośrodkami Wsparcia i Testów oraz innymi instytucjami związanymi z systemem oświaty i działającymi na rzecz dziecka i rodziny umożliwia budowanie spójnego systemu wsparcia, zgodnego z koncepcją modelu funkcjonowania SCWEW.
Nie sposób szczegółowo opisać zaangażowania poszczególnych instytucji, dlatego syntetycznie przedstawimy kierunki ich działań. Dobór i zakres współpracy SCWEW z interesariuszami wynika z potrzeb kadry przedszkoli i szkół oraz możliwych sfer współdziałania.
Zgodnie z modelem SCWEW podejmują współpracę z placówkami doskonalenia nauczycieli w związku z ich doświadczeniem we wspomaganiu szkół i placówek w kształceniu ogólnym i zawodowym, organizacji pracy szkoły i zarządzaniu oświatą. Tym samym wspólne działania dotyczą m.in. funkcjonowania sieci współpracy i samokształcenia, rozpoznawania potrzeb szkoleniowych nauczycieli i rodziców oraz konsultacji w zakresie zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych. Placówki doskonalenia nauczycieli towarzyszą specjalistycznym centrom także w działaniach o charakterze upowszechniającym.
Istotnym partnerem SCWEW są poradnie psychologiczno-pedagogiczne. kooperacja z poradniami jest niezwykle istotna, ponieważ wpisuje się w przygotowywanie celowanego wsparcia dla kadr przedszkoli i szkół, przy czym jego zakres wynika z potrzeb, które są m.in. związane z funkcjonowaniem dzieci i uczniów. SCWEW i poradnie współdziałają na etapie rozpoznawania potrzeb i możliwości uczniów dotyczących działań edukacyjnych i wychowawczych oraz konsultacji i oceny efektywności zastosowanych instrumentów wsparcia edukacyjno-specjalistycznego. Osią tych działań pozostaje ocena funkcjonalna, która pozwala określić zakres i formy oddziaływań.
Współpraca z bibliotekami pedagogicznymi dotyczy m.in. dostępu do materiałów dydaktycznych i konsultacji z zakresu wykorzystywania nowoczesnych technologii w procesie nauczania / uczenia się.
Jednym z działań SCWEW jest prowadzenie wypożyczalni. Centra zapewniają dostęp do sprzętu specjalistycznego, instruktaż i praktyczną demonstrację jego wykorzystania w pracy z dziećmi i uczniami podczas zajęć czy lekcji modelowych. Jest to unikatowa forma wsparcia, która ma poprawiać funkcjonowanie uczniów i realizację procesu dydaktycznego i wychowawczego. W tym kontekście mówimy o dostępności szkoły dla wszystkich uczestników procesu kształcenia.
Naturalnym partnerem dla SCWEW w zakresie sprzętowym pozostają Ośrodki Wsparcia i Testów (OWiT), utworzone przez Państwowy Fundusz Osób Niepełnosprawnych. Oferują one osobom z niepełnosprawnościami dostęp do sprzętu, jego dobór i czasowe testowanie. kooperacja pomiędzy SCWEW i OWiT to komplementarne objęcie wsparciem odbiorców zarówno na poziomie przedszkola i szkoły, jak i środowiska domowego. Na etapie pilotażowego wdrożenia modelu centra i OWiT konsultowały rozwiązania dotyczące sprzętu, technologii asystujących i jego doboru, wynikającego z indywidualnych potrzeb. Nasze doświadczenia wskazują na zasadność współpracy, która integruje działania podejmowane na poziomie zespołu SCWEW i OWiT, ponieważ mają one podobnych odbiorców i są nastawione na współpracę i konsultowanie rozwiązań.
SCWEW pozostają także w relacji z uczelniami. Przedstawiciele środowiska akademickiego mogą współuczestniczyć w przygotowaniu ekspertyz, badań, diagnoz, ewaluacji, a także dzielić się wiedzą z zakresu edukacji włączającej podczas wydarzeń organizowanych przez specjalistyczne centra.
Gdy mówimy o SCWEW, nie możemy pominąć organizacji pozarządowych. Działają one prężnie w swoich środowiskach, podejmując się nieszablonowych, często innowacyjnych inicjatyw. Wyróżnikami organizacji pozarządowych są zaangażowanie, otwartość i znajomość najbliższego środowiska. Nasze doświadczenia pokazują, iż najlepiej współdziałać z tymi, których łączą wspólna idea i wspólne inicjatywy zarówno promocyjne, jak i wspierające. Niewątpliwie fundacje i stowarzyszenia są znakomitym partnerem dla SCWEW. Odnajdują się nie tylko w roli współdziałaczy, ale także realizatorów, którzy mogą wdrożyć koncepcję specjalistycznych centrów. Na etapie pilotażu zbudowaliśmy SCWEW także na fundamentach organizacji pozarządowych.
Pilotaż potwierdził, iż skuteczna edukacja włączająca wymaga zarówno specjalistycznej wiedzy, jak i elastycznego dostosowania działań do lokalnych potrzeb. Aby działać efektywnie, trzeba budować relacje. Dlatego też tak ważni są interesariusze, którym przyświeca ten sam cel. SCWEW znajdują partnerów w najbliższym środowisku. Gwarantuje to powodzenie przedsięwzięcia, ponieważ razem możemy więcej.
Przed nami kolejny etap – rozwój sieci SCWEW na większą skalę. Dzięki zdobytemu doświadczeniu i sprawdzonym metodom współpracy możemy dalej budować edukację dostępną dla wszystkich uczniów.
#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie #SCWEW #ORE
