Synowa, Kornelia, zadzwoniła rano i poprosiła, żebym odebrała Jasia z przedszkola w Warszawie, bo utknęła w biurze. Dla mnie to była czysta przyjemność – uwielbiam te chwile, kiedy mały rzuca się w moje ramiona, pachnie kredkami i ciepłym mlekiem, a ja czuję się potrzebna. Tego dnia jednak wychowawczyni, pani Halina, spojrzała na mnie zupełnie inaczej.
Nie z tym zwykłym, uprzejmym uśmiechem, ale z nutą niepokoju w oczach. – Czy mogłaby pani na chwilę zostać? – zapytała, gdy Jasio wybiegł po kurtkę. – Muszę pani coś powiedzieć.
Serce zabiło mi szybciej. Nie wiedziałam, czego się spodziewać – może Jasio uderzył kolegę, może zrobił coś nie tak. Słowa, które usłyszałam, sprawiły, iż nogi mi się ugięły.
Pani Halina mówiła powoli, patrząc mi prosto w oczy: – Jasio w ostatnich dniach kilka razy powiedział coś, co mnie zaniepokoiło. Opowiadał, iż wieczorami boi się zostawać w swoim pokoju, bo „tata krzyczy bardzo głośno, a mama płacze”. I iż chciałby kiedyś zamieszkać w pani domu. Wstrzymałam oddech, próbując zebrać myśli, ale w żołądku rosło uczucie ciężkości.
W drodze do domu Jasio był jak zwykle gadatliwy. Opowiadał o rysunku, nowej zabawie w sali i o naklejce, którą dostał w nagrodę. Ja słuchałam jego głosu i czułam, jak każde jego zdanie odbija się we mnie echem.
Z jednej strony – czy mogło to być jedynie wyolbrzymienie? Dzieci potrafią wymyślać. Z drugiej – jeżeli mówi prawdę, co się dzieje w domu, kiedy drzwi się zamykają?
Wieczorem, siedząc w fotelu, próbowałam poukładać plan w głowie. Mogłam od razu zadzwonić do syna, zapytać wprost, ale bałam się, iż telefon tylko dolałby oliwy do ognia. Mogłam porozmawiać z Kornelią, ale czy otworzyłaby się szczelnie? Może poczułaby się osądzona. Jedno – myśl, iż mój wnuk może się bać własnego domu, była nie do zniesienia.
Następnego dnia zaproponowałam, iż zabiorę Jasia na noc. Kornelia się zgodziła, tłumacząc, iż ma dużo pracy. Wieczorem, układając puzzle w salonie, zapytałam go delikatnie: – Wiesz, kochanie, pani w przedszkolu mówiła, iż czasem się boisz w swoim pokoju. Dlaczego?
Jasio spojrzał na mnie poważnie, jak na dorosłego. – Bo tata krzyczy na mamę. Bardzo. A potem trzaska drzwiami i wychodzi. Mama płacze i mówi, iż jest jej smutno. To nie były bajkowe fantazje – to rzeczywistość, którą mały Jasio przeżywał i nie potrafił pojąć.
W kolejnych dniach zaczęłam uważniej obserwować rodzinę syna. Zauważyłam, iż Kornelia stała się bardziej zamknięta, a mój syn – rozdrażniony. Rozmowy były krótkie, często chłodne. Nabrałam pewności, iż coś się dzieje i iż Jasio nie jest jedynym, który cierpi. Ale co mogłam zrobić, by im pomóc, nie wtrącając się tak, by nie zniszczyć więzi?
Pewnego popołudnia zaprosiłam Kornelię na kawę. Rozmowa zaczęła się od drobiazgów, potem powiedziałam: – Martwię się. Nie o siebie, ale o was. O Jasia. Widziałam, iż chciała zaprzeczyć, ale jej oczy zaszkliły się łzami.
– To trudny czas – wyszeptała. – Dużo się kłócimy. Czasem przy Jasiu… wiem, iż to źle. Ale nie umiem już inaczej. To była pierwsza szczera odpowiedź, jaką usłyszałam.
Nagle zapadła cisza, w której słychać było tylko stukot łyżeczki o filiżankę. Jej dłonie lekko drżały, a spojrzenie wędrowało po parze unoszącej się nad kawą, jakby szukała w niej odpowiedzi na wszystkie pytania.
– Wiesz… – zaczęła po chwili, głosem niemal szeptem – czasem myślę, iż gdyby nie Jasio, już dawno bym odeszła. Ale potem patrzę, jak zasypia, i boję się, iż złamię mu życie. I wtedy zostaję.
Poczułam, jak coś przyciska mi gardło. Miałam ochotę powiedzieć, iż trwanie w takim napięciu też może zburzyć dziecko. Ale widziałam, iż ona sama to wie – tylko nie ma jeszcze siły, by spojrzeć prawdzie w oczy.
Wyciągnęłam rękę i przykryłam jej dłoń swoją. – Słuchaj, nie wiem, co postanowicie, ale chcę, żebyś wiedziała, iż masz we mnie sojusznika. Jasio zawsze może przyjść do mnie – choćby w środku nocy.
Jej oczy napełniły się łzami, ale tym razem to nie był już tylko ból. Była w nich ulga, jakby po raz, ktoś powiedział jej, iż nie jest sama.
Wróciłam do domu z ciężkim sercem, ale i z poczuciem, iż zrobiłam coś ważnego. Nie naprawię ich małżeństwa, nie uciszę krzyków, nie powstrzymam łez. Mogę jednak być dla Jasia bezpieczną przystanią, miejscem, do którego wróci, gdzie nie słychać krzyków, a w powietrzu unosi się zapach świeżo upieczonego ciasta i wieczorem czyta się bajki na dobranoc.
I chyba właśnie o to chodzi teraz – nie ratować dorosłych za wszelką cenę, ale ochronić w małym chłopcu to najcenniejsze: poczucie, iż gdzieś jest dom, w którym zawsze czeka ktoś, kto kocha go bezwarunkowo.
