W Chinach nie zbudowano robota, który będzie rodził dzieci

fakenews.pl 5 dni temu

W sierpniu Internet obiegła informacja, iż na chiński rynek ma trafić humanoidalny robot-surogatka ze sztuczną macicą, zdolny do rodzenia dzieci. Doniesienia sugerowały, iż urządzenie za około 14 tysięcy dolarów będzie dostępne na rynku już w 2026 roku. Informacja gwałtownie rozeszła się w międzynarodowych serwisach informacyjnych i social mediach. W rzeczywistości historia o robocie jest fałszywa. Stanowi klasyczny przykład dezinformacji naukowej, wykorzystującej prawdziwe badania do stworzenia doniesień o fikcyjnym przełomie technologicznym. Eksperci podkreślają, iż stworzenie takiego robota jest w tej chwili niemożliwe ze względów technicznych. Temat do weryfikacji przesłali nam Czytelnicy.

Teza:

W Chinach zbudowano robota, który będzie rodził dzieci.

Nasza ocena:

Fałsz

Więcej o naszym systemie oceniania:

Historia zyskała międzynarodowy rozgłos. Publikowały ją znane serwisy informacyjne, w tym Newsweek czy Daily Mail. Temat pojawił się również w polskich mediach. Artykuł o chińskim robocie-matce napisały m.in. serwisy Business Insider czy Rzeczpospolita. W związku z dużym rozgłosem sprawę robota zweryfikowało już wiele portali, w tym Snopes, Live Science i Demagog.

Źródłem fałszywej historii mają być doniesienia z chińskiego portalu technologicznego Kuai Ke Zhi.

Chiński robot surogatka

W tekście Rzeczpospolitej na temat robota czytamy:

Za przełomowym projektem stoi dr Zhang Qifeng z Uniwersytetu Technologicznego Nanyang i jego firma Kaiwa Robot Technology. Opracowany przez nich system to coś więcej niż zaawansowany inkubator. To humanoidalny robot, w którego module brzusznym zintegrowano sztuczną macicę. Ma ona symulować cały wielomiesięczny proces ciąży.

Według wprowadzających w błąd artykułów robot-surogatka ma wejść na rynek w 2026 roku i będzie kosztował około 100 tysięcy juanów (około 14 tysięcy dolarów). Urządzenie przedstawiano jako rozwiązanie dla kobiet, które chcą mieć dzieci, ale z jakichś powodów same nie mogą zajść w ciążę. Artykuły ponadto odnosiły się do rzeczywistych wyzwań demograficznych Chin, nadając historii dodatkowej wiarygodności. Jednak, jak wykazały liczne weryfikacje, historia ta jest fałszywa.

Dr Zhang Qifeng

Wynalazcą robota ma być Zhang Qifeng, który według niektórych źródeł miał uzyskać tytuł doktora na Nanyang Technological University w Singapurze. Inne twierdziły, iż jest tam aktualnie zatrudniony. Dr Zhang ma być ponadto założycielem firmy Kaiwa Technology. W wywiadzie dla chińskiego serwisu Kuai Ke Zhi rzekomo ogłosił powstanie robota-surogatki. Portal Snopes ustalił jednak, iż Zhang Qifeng nigdy nie figurował na liście doktorantów wspomnianej uczelni.

Część artykułów wskazywała, iż robot został zaprezentowany na tegorocznym World Robot Expo w Pekinie. Jednak i w tym przypadku Snopes nie znalazł dr. Qifenga na liście uczestników. Na ten moment nie ustalono, czy firma Kaiwa Technology była jednym z wystawców na konferencji.

Według niektórych chińskich portali informacyjnych dr Zhang Qifeng miał zdementować informację o planach wprowadzenia na rynek robota-surogatki. Źródłem plotki miałaby być jego błędnie zinterpretowana i wyciągnięta z kontekstu wypowiedź.

Badania nad sztucznymi macicami

Choć robot ciążowy w rzeczywistości nie istnieje, naukowcy od dawna pracują nad sztucznymi macicami. Amerykańscy naukowcy opracowują urządzenie przypominające macicę, nazywane „zewnątrzmacicznym środowiskiem dla rozwoju noworodków” (EXTEND). Celem urządzenia jest wsparcie skrajnych wcześniaków, urodzonych między 23. a 28. tygodniem ciąży. Urządzenie przypominające macicę ma tworzyć dla wcześniaka stabilne środowisko chroniące przed zmianami temperatury, ciśnienia, światła i drobnoustrojami.

Mimo iż EXTEND zbliża się do etapu badań klinicznych na ludziach, naukowcy podkreślają, iż urządzenie ma służyć wyłącznie jako pomost dla wcześniaków, pozwalając im dotrwać do momentu, gdy tradycyjne metody leczenia staną się wystarczające. Nie chodzi więc o pełne odtworzenie procesu ciąży, a o ratowanie życia oraz minimalizowanie powikłań.

Eksperci podkreślają, iż stworzenie robota zdolnego do urodzenia dziecka jest w tej chwili niemożliwe ze względów technicznych i prawnych. Inną kwestią są kontrowersje natury etycznej, związane z wykorzystaniem takiej technologii.

Dezinformacja naukowa

Chiński robot-matka jest dobrym przykładem działania dezinformacji naukowej. Polega ona na celowym rozpowszechnianiu fałszywych lub wprowadzających w błąd informacji w obszarze badań naukowych i popularyzacji wiedzy. Obejmuje zarówno publikacje akademickie, jak i treści zamieszczane w mediach. W przypadku chińskiego robota wiele portali informacyjnych i użytkowników mediów społecznościowych uwierzyło w przekaz i nabrało się na dezinformację, co podkreśla znaczenie weryfikacji źródeł informacji, szczególnie w kontekście odkryć naukowych.

Dezinformacja naukowa może przyjmować postać zmanipulowanych wyników badań, fikcyjnych ekspertów czy nieistniejących instytucji. Jej celem jest zwykle wywołanie sensacji, a także osiągnięcie korzyści finansowych, wpływ na decyzje polityczne czy też podważenie zaufania do instytucji akademickich. W praktyce polega ona np. na prezentowaniu niezweryfikowanych hipotez jako potwierdzonych faktów czy wyciąganiu wniosków wykraczających poza zakres badania.

Podsumowanie

Doniesienia o chińskim robocie mającym rodzić dzieci są fałszywe. Stanowią klasyczny przykład dezinformacji naukowej, wykorzystującej prawdziwe badania do stworzenia doniesień o fikcyjnym przełomie technologicznym. Jak wykazały liczne weryfikacje, robot-surogatka nie istnieje. Historia rozprzestrzeniła się po pierwsze przez brak podstawowej weryfikacji faktów, a po drugie z powodu sensacyjności i kontrowersyjności tematu.