Czas przestał mieć znaczenie, kiedy przestało bić serce mojej córeczki. Miała zaledwie pięć lat. Miała jeszcze tyle śmiechu przed sobą, tyle wiosen, tyle bajek do obejrzenia. A ja – tyle pocałunków do dania, tyle uścisków, które już nigdy nie znajdą celu.
Zuzia poszła do przedszkola jak zawsze – z warkoczykami i plecakiem w kształcie króliczka. Pamiętam, iż przed wyjściem odwróciła się w drzwiach i powiedziała:
– Mamusiu, dziś zrobimy naleśniki, dobrze?
Uśmiechnęłam się. Nie wiedziałam, iż to będą ostatnie słowa, jakie od niej usłyszę.
Kiedy odebrałam telefon ze szpitala, nie rozumiałam nic. Słyszałam tylko słowa „wypadek”, „samochód”, „reanimacja”. Świat się zatrzymał. A potem rozpadł.
Nie wiem, jak wyglądały pierwsze tygodnie. Nie pamiętam. Pamiętam tylko ciszę w pokoju Zuzi. Jej ubranka, które wciąż pachniały waniliowym płynem do prania. Jej szczoteczkę, którą nie mogłam wyrzucić. I lalkę, którą przytulałam w nocy, żeby nie zwariować.
Mąż... był inny. Pierwsze dni płakał, tulił mnie, mówił, iż „musimy się trzymać”. Ale potem coraz częściej wychodził z domu. Najpierw „na spacer”, potem „do pracy”, potem „na spotkania”. Z każdym dniem coraz mniej go było.
Pewnego dnia wrócił późno. Miał czyste ubranie, ale zapach obcej kobiety. Nie musiałam pytać. Wiedziałam.
– Anka, nie mogę dłużej tak żyć – powiedział bez emocji. – Musimy iść dalej.
– „Musimy”? Ty już idziesz. Ja nie potrafię.
– Zuzia nie wróci. A my musimy żyć. Ty tkwisz w tym bólu jak w błocie.
Chciałam krzyczeć, iż jak można żyć po czymś takim, iż nie da się po prostu „stanąć na nogi”, iż nie ma żadnego „dalej”, ale tylko skinęłam głową.
Tego samego wieczoru się spakował.
Patrzyłam, jak zamyka za sobą drzwi. Wtedy zrozumiałam, iż można umrzeć dwa razy – raz, gdy tracisz dziecko, a drugi raz, gdy tracisz kogoś, kto miał ci pomóc przetrwać ten pierwszy raz.
Dni zlały się w jeden długi cień. Zegar wciąż tykał, ale ja nie żyłam. Nie wychodziłam, nie jadłam, nie mówiłam. Tylko siedziałam na podłodze w pokoju Zuzi i rozmawiałam z nią – w myślach.
Minęły dwa lata. Ludzie przestali pytać, jak się czuję – bo nikt nie lubi słuchać cudzej żałoby.
Mąż założył nową rodzinę. Widziałam zdjęcia w internecie – uśmiechnięty, trzymał noworodka na rękach. Nie czułam już gniewu. Tylko pustkę.
Pewnego dnia poszłam na cmentarz. Położyłam nowy znicz i powiedziałam szeptem:
– Wybacz, córeczko, iż przestałam się śmiać. Ale może kiedyś znowu się nauczę.
I wtedy po raz pierwszy od dawna poczułam spokój. Nie szczęście, nie ulgę – spokój.
Zrozumiałam, iż nie muszę zapominać, by iść dalej. Że mogę żyć z bólem – nie obok niego.
Dziś mam 41 lat. Wciąż mieszkam w tym samym domu. Pokój Zuzi jest taki sam, tylko firanki są jaśniejsze, bo światło znowu tam wpada. Nie zapominam o niej ani na chwilę.
Ale gdy teraz patrzę w lustro, widzę kobietę, która przeżyła piekło i nie dała się w nim spalić.
Kobietę, która nauczyła się, iż nie każdy mężczyzna, który przysięga „na zawsze”,
potrafi unieść cudzy ból.
I iż czasem trzeba się rozpaść, żeby od nowa poskładać siebie – kawałek po kawałku.
